TARİHTE ÜN SALMIŞ
İSKENDERLER
Derleme : M. Ufuk
MİSTEPE
KTÜ Trabzon ORENKO'97 Orman Ürünleri Endüstrisi Kongresi'nde
M. Ufuk MİSTEPE ve Akademisyenler Ayasofya Kilisesi'nde Tetkik Gezisi'nde.
M. Ufuk MİSTEPE Fotoğraf Arşivi
Belgelere dayalı olarak Osmanlı Devlet Adamları'nın araştırılmasında İskender Paşalar'ın biyografilerinin diğer paşaların biyografilerine göre ayrıcalıklı özel bir yeri vardır. Nedeni; birçoğunun XV, XVI ve XVII. Yüzyıl'larda yaşamış olmalarıdır.
Hakemli ve uluslararası bir dergi olan "Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi (International Journal of Black Sea Studies)"in 2008 Yılı, 4. Bahar Sayısı'nda "Trabzon İskender Paşa Vakfı" büyüteç altına alınmış ve bu ciddî çalışmada bile karışıklığa meydan verilmesinin önüne geçilememiştir. Olay tarafımdan fark edilip, makaleyi yayımlayan nezdinde girişimde bulunulmuş ve hata hüsn-ü niyetle kısa zamanda aşağıdaki gibi düzeltilmiştir.
2 "Tahrir kayıtlarına göre Mustafa Paşa’nın Babası (İskender Paşa’nın Dedesi), Bıyıklı Mehmed Paşa olup, Yavuz Sultan Selim’in mu’temedi ve mirâhuru’dur. Oğlu Mustafa Paşa olup, devrin önemli şahsiyetlerinden Üveys Paşa da kardeşidir. Bıyıklı Mehmed Paşa, torunu İskender Paşa’nın ilk Trabzon Vâliliğinden sonra 1514 yılında Trabzon Vâlisi olmuştur. Bkz. TKGM. Kuyûd-u Kadime. TD. No. 29.9a.vd. Hoca Saadettin Efendi; Ta’cü’t-Tevârih. c. IV, Haz. İsmet Parmaksızoğlu. Ankara 1992. s. 162 - 333. Mehmed Süreyya; Sicill-i Osmanî. Tezkire-i Meşâhir-i Osmaniye. c. IV, İstanbul 1997. s. 131. Hanefi Bostan; XV - XVI. Asırlarda Trabzon Sancağı'nda Sosyal ve İktisadî Hayat, Ankara 2002, s. 56 - 57." şeklinde yayımlanmıştır. Ancak, İskender Paşa’nın babasının adı Mustafa Paşa olmakla beraber, dipnotta adı geçen Mustafa Paşa ve Bıyıklı Mehmed Paşa, bu çalışmaya konu olan İskender Paşa’nın babası ve dedesi olmayıp, aynı zaman diliminde yürütülen Trabzon Tarihi ile ilgili başka bir araştırmanın konusunu oluşturmakta iken, isim benzerliğinden dolayı yazar tarafından sehven bu çalışmanın dipnotuna dâhil edilmiştir. Düzeltir, doğru dipnotu aşağıdaki şekilde beyan ederiz;
2 Hoca Saadettin Efendi; Ta’cü’t-Tevârih. c. IV, Haz. İsmet Parmaksızoğlu. Ankara 1992. s. 162 - 333. Mehmed Süreyya; Sicill-i Osmanî. Tezkire-i Meşâhir-i Osmaniye. c. IV, İstanbul 1997. s. 131. Hanefi Bostan; XV - XVI. Asırlarda Trabzon Sancağı'nda Sosyal ve İktisadî Hayat, Ankara 2002, s. 56 - 57.
Diyarbakır Beğlerbeği Gazi İskender Paşa ve Torunu Reşid İSKENDEROĞLU
Gönderen : Av. Reşid İSKENDEROĞLU
Vaktiyle buna benzer bir hatayı ben de yapmış ve "Galata Mevlevîhanesi'ni de o yaptırmıştır" ibaresini kullanmıştım. Zaman içerisinde hatayı fark etmiş ve bu kısmı metinden çıkarmıştım. Kitap olarak da basılmadığından sorun kolayca halledilmişti.
Benzerî hataların her daim yapılması söz konusu olabileceğinden, bu gibi çalışmalara gönül verenlere bir kolaylık olmak üzere İskender Paşalar hakkında daha önce çalışma yapmış olan Avukat Reşid İSKENDEROĞLU'nun 1989 yılında yayımladığı "Beğlerbeği Gazi İskender Paşa (1494 - 1571)" adlı kitabının 60 - 64. sayfalarındaki "Osmanlı Devleti'nde İskender Paşalar" konu başlıklı Altıncı Bölüm'ünü aşağıda veriyorum.
OSMANLI DEVLETİ’NDE
İSKENDER PAŞALAR
Araştırma : Av.
Reşid İSKENDEROĞLU
Osmanlı Devleti döneminde hizmet görmüş bazıları çağdaş birçok İskender Paşa veya İskender Çelebi mevcuttur. Saptayabildiğim kadarı ile aşağıda tarih sıralarına göre kısaca bilgi vermeye çalışacağım. Bunların hizmet ve eserleri bilinerek veya bilinmeyerek birbirine karıştırılmaktadır. Bu tereddüt ve yanlışlıkları belki açıklığa vardırır düşüncesiyle kitabımızın konusu olan Sarı veya Çerkez İskender Paşa adıyla tanınan bu Paşa'nın dışındaki adaşlarını aşağıya alıyorum.
İSKENDER PAŞA :
İstanbul'da Fatih Sarıgüzel semtindeki diğer adı (Terkim Mescidi) olan İskender Paşa Câmisi’ni yapmıştır. Fatih Sultan Mehmet Han devri ricalinden ve 2. Bayazıt Han vezirlerinden olan İskender Paşa’dır. Vakfiyesi 1505’te tescil edildiğine göre bu tarihlerde ikmal edilmiş olması muhtemeldir. Câmi kare bir plânda olup kasnağı pencereli, tek kubbe ile örtülüdür. Son cemaat yeri üç kubbelidir. Minberini Kemankeş Mustafa Paşa vaz ettirmiştir. (H. 1305) 1887 tarihinde ve son yıllarda tamir görmüştür. Mimar Sinan'ın eseri olması muhtemeldir.
Vakıflar Başmüdürlüğü Onarım Şubesi’nde bulunan (İSTANBUL CÂMİLERİ) adlı yapıtın cilt 1, Sahife 146’dan alınmıştır. Yazarı : Tahsin Öz. Bu eseri inceleme fırsatı veren, Yük. Mimar Fikret Çuhadaroğlu'ya teşekkürler sunarım.
TRABZON VÂLİSİ İSKENDER PAŞA :
Bu İskender Paşa. 1512 senesinde Yavuz Sultan Selim'in Trabzon Vâliliği’nden ayrılmasından sonra onun yerine tâyin edilen ilk vâlidir. Bu sıralarda Şiiler, Amasya’ya hücum ederek şehri ele geçirmişlerdi. İskender Paşa, yardıma koşarak bu şehri kurtarmıştır. Bu sebeple Dersaadet'den takdir ve iltifat görmüştür. Vezirlik rütbesi ile vâli tayinleri ilk defa Kanuni Sultan Süleyman zamanında onun tarafından ihdas edilmiştir. Trabzon Vâlisi İskender Paşa da bu ilk Vezir vâlilerdendir. Bu göreve Kastamonu Vâliliği’nden gelmiştir. Trabzon'da uzunca müddet kalmıştır. Halen mevcut ve kendi adını taşıyan bir câmi inşa ettirmiştir. Diğer hayratı ise üç Çeşme ve bir Hamam’dır. Hicrî 940 ve Miladî 1533 senesinde vefat etmiştir. Mezarı buradaki câmisinin avlusundadır.
Bakımsız, metruk ve yabanî otlarla kapanmış bir durumdadır. Şanına ve Trabzon'a yaptığı hizmetlere yaraşır bir şekle getirilmesi ve bir Türbe inşası ora halkının kadirbilirliğine bir nişane olacaktır. Durumu yerinde bizzat gördüm. Vakfının akarları olduğunu da incelemem sırasında müşahede ettim (Bu konuda Mahmut Goloğlu'nun Trabzon Tarihi'ni de inceledim).
Gönderenler : Süleyman İSKENDER / Av. Reşid İSKENDEROĞLU
İSKENDER PAŞA :
(Kamus-ül-Âlâm, sahife 928)’de tesbit edilen İskender Paşa'lara aittir. Şöyle demektedir : (Kanuni Sultan Süleyman Han devri vüzerasından olup, Bostancıbaşı iken Dukakin Zâde Mehmet Paşa'dan sonra Mısır Vâlisi olmuş ve üç sene ile üç ay Diyar'ı Mısriye'yi idare ettikten sonra 966 H. tarihinde azlolunarak İstanbul'a avdet etmiş ba'de Anadolu Beğlerbeğisi olup, Sultan Selim Han'ı sani devrinde 978 tarihlerinde Magosa Kalesi’nin fethinden iki gün sonra vefat etmiştir.) (Nuhbetlül-Tevarih vel-Ahbar'da nefes darlığından öldüğü ve orada gömülü olduğu bildirilmektedir.)
İSKENDER PAŞA :
(Kamus-ül-Âlâm : sahife 928.) (Bu dahi Kanuni Sultan Süleyman Han devri Vüzerasından olup Çerkez-ül-asıl, âlim, müdebbir ve cesur bir zat idi. Erzurum Beylerbeyi iken Şah Tahmasab'ın oğlu İsmail Mirza'ya karşı hududu İraniyeye sevk olunarak, muzaffer olmuş ve Sultan Selim Hanı sani devrinde 977 tarihinde Sinan Paşa'nın Yemene azimeti üzerine Mısır Vâlisi olup, yirmi iki ay bu makamda kaldıktan sonra 979 senesinde azlolmuştur. Bakiyeyi ahvâline ve tarihi vefatına desteres olunamadı.)
İSKENDER PAŞA :
Yavuz Sultan Selim dönemi vezirlerindendir. Serasker ve Mısır Vâliliği yapmıştır. Padişahın damadı Mustafa Paşa’nın babasıdır. Eski Rumeli Beğlerbeğleri’ndendir. Amasya’da çıkan bir yeniçeri ayaklanması nedeniyle ve yeniçerilerin bu ayaklanma suçunu kendisine atıf ve tahmil etmeleri sonucu Osman Ağa ile beraber başı kesilerek cezalandırılmıştır.
İSKENDER PAŞA :
Karadeniz kıyılarına zarar veren Kazak eşkıyasını tenkil eden (Asakiri Mensure) serdarı İskender Paşa’dır. Bosna’dan kalkıp bu askerle gelen Paşa, Leh vilâyetinin Hatman'ı ve Leh askerinin Başbuğu olan İstanslar Selkoş ile karşılaşmış ve savaşa girmeye meydan vermeyen karşı tarafın araya soktuğu elçiler aracılığı ile barış yapmışlardır. (Tertibi Musalahai İskender Paşa) adlı Barış Bağıtı’nı yapmıştır. (Naima Tarihi. S. 152).
İSKENDER PAŞA :
Uzi Beğlerbeği'dir. Bu da yaptığı savaşlardan sonra Gazi unvanını almıştır. Bosna Beğlerbeği iken bir defa Skalbe seferine gelip Preşkova nam muteber Plenka'yı feth etmiştir. Burası Karabuğdan ile Lehistan arasında bir yerdir. İkinci seferi Skalanyan üzerine Hicrî 1029 senesinde vuku bulmuştur (Naima Tarihi S. 152).
İSKENDER PAŞA :
Bu da Silistire Vâlisi olan Vezir İskender Paşa'dır. Bunlar yazı konumuzu teşkil eden ve ÇERKEZ unvanı ile tanınan Gazi İSKENDER PAŞA'dan sonraki yıllarda yaşamışlardır ve hizmet görmüşlerdir.
İSKENDER ÇELEBİ :
Bu zat dahi Kanuni Sultan Süleyman Han devri ricalindendir. Rumeli Defterdarı İskender Çelebi'dir. Bağdat Vâlisi Zülfükâr Han, Osmanlı Devleti’ne tâbi olmak istemesi nedeniyle öldürülmüştü. Ayni zamanda Bitlis Hâkimi Şerefhan İranlılar tarafına geçmişti. Bu nedenlerle Veziri Azam İbrahim Paşa komutasında Osmanlı ordusu, Halep üzerinden Bağdad'a gitmek üzere sefere çıkma emri almıştı. İbrahim Paşa bu maksatla 14 Mayıs 1534 tarihinde Diyarbekir’e gelmişti. Veziri Azam'ın Kethudalığı’na tâyin edilmiş bulunan bu İskender Çelebi, İbrahim Paşa'yı Bağdat yerine Tebriz'i fethetmeğe ikna çabasında bulunuyordu. Paşa, bu ısrarlara iltifat etmeyerek esas hedefi olan Bağdad'a gitmek istiyordu. Ancak İskender Çelebi’nin, İbrahim Paşa'nın refakatına verildiği sırada, (Peçevinin beyanına göre) Kanuni Sultan Süleyman İstanbul'da Paşa'ya : «İskender Çelebi iş bilir ve iş görür adamdır, rey'ine muhalefet eyleme.» diye tavsiyede bulunmuştu. İbrahim Paşa, kethüdası İskender Çelebi ve taraftarlarının ısrarına uyarak Bağdat yerine Tebriz seferine 23 Haziran 1534 günü Diyarbekir’den hareket etti. Her ne kadar Tebriz ele geçirildi ise de oradan Bağdad'a sefer yapmanın masraf ve zayiatı ve ağır yorgunluğu gibi nedenlerle Padişah, Tebriz seferini yaptığı için İbrahim Paşa'yı sorguya çekerek muahaza ederek hesap sormuş ve aldığı cevapta bunun müsebbibinin Kethüdası İskender Çelebi olduğunu öğrenince, bu cihet sabit olunca, Bağdat'da İskender Çelebi'yi idam ettirmiştir. Bazı tarihçilere göre Padişah, gördüğü bir rüya sonunda bu kararından nedamet duymuştur.
İSKENDER MENKÜP :
Kırım Hanzadeleri’ndendir. Kanuni Sultan Süleyman devrinde yaşamıştır. Sultan'ın emriyle Tratjak Kuben adındaki Rus sefiriyle beraber elçi olarak Rus Çarı'na, Padişah'ın dostane duygularının ulaştırılmasına memur edilmiştir.
Diyarbakır Beğlerbeği Gazi İskender Paşa ve Torunu Reşid İSKENDEROĞLU
Gönderen : Av. Reşid İSKENDEROĞLU
İSKENDER PAŞA :
(Sicilli Osmanî. Sahife 345). Fatih Sultan Mehmet Han Hazretleri’nin özel vazifelilerinden olup, Hicrî 880 senesinde Bosna Beyi oldu. H. 885’de Rumeli Beğlerbeği olup, H. 888’de de Vezir oldu. H. 990’da tekrar Bosna Vâlisi ve 894’de de tekrar Vezir olmuştur. H. 904 tarihinde üçüncü kez Bosna Vâlisi olup, H. 912’de vefat etmiştir. Birçok fetihlerde bulunmuştur. Şeci, gayretli ve mukdim bir zat idi. Oğulları Mustafa ve Hürrem Paşalar’dır. Torunu Osman Şah Bey Mustafa Paşa’nın oğludur. İskender Paşa'nın İstanbul’da Güngörmez semtinde mektep ve türbesi vardır. Vakfiyesi Hicrî 952 tarihlidir.
İSKENDER PAŞA :
Bostancıbaşı iken Beğlerbeğliği’ne ve sonradan Vezirliğe yükselmiştir. Sultan Selim zamanında ölmüştür. Galatasaray Mevlevîhanesi’nin yapıcısıdır. Fazla midesine düşkün ve çok yiyici olması kendisi için bir eksiklik ad edilmiştir.
İSKENDER PAŞA :
Gürcü Hanları’ndan Zekim Han’ın oğludur. İran Şahı’nın eniştesi olup, Lala Mustafa Paşa'ya itaat ederek Zekim Beylerbeyi olmuştur. Daha sonra vefat etmiştir.
İSKENDER PAŞA :
Bostancıbaşı vazifesinde iken azil edildikten sonra Kapıcıbaşı görevine getirilmiştir. Hicrî 962’de Yeniçeri Ağası olup, sonra da Vezir olmuştur. H. 963 Rebiülahir’inde Mısır Vâlisi olmuş, üç senelik hizmetten sonra H. 966 tarihinde Recep ayında bu vazifeden uzaklaştırılmıştır. Sonradan Budin Vâlisi olup H. 972’de bu vazifeden azil ile Anadolu Vâlisi olmuştur. H. 974 tarihinde Padişah’ın Siketvar'a azimetlerinde İstanbul Kaymakamı olmuştur. Ve Ordui Hümayun’un dönüşünde ise Kubbe Nişin olarak kaldı. H. 978’de Kıbrıs’ta Magosa'nın fethine memur edilmiştir. Bu fetihten iki gün sonra göğüs hastalığından orada vefat etmistir. Kanlıca Câmisi’ni bina etmiştir. Oğlu Mehmet Paşa’dır.
İSKENDER PAŞA :
Tiryaki Hasan Paşa'nın kethüdasıdır. Kanije Kalesi’nin savunmasında olağanüstü gayret ve şecaat göstermiştir. Sonradan Macar Kralı’nın refakatına memur edilmiştir. Daha sonra 1021 H. tarihinde Kanije'ye mutasarrıf tayin edildi. H. 1025’de Bosna Vâlisi oldu. Buradaki eşkıyayı tenkil ve perişan etti. Vezirlik pâyesi aldı. Ve sonra Uzi Vâlisi oldu. H. 1028 tarihinde uşağı gadrile şehit oldu. Akıllı, eliaçık, tedbirli ve gayretli bir zat idi.
İSKENDER PAŞA :
Enderunîdir (Osmanlılarda bir nevi saray mektebi). Kapucubaşı ve H. 1025 senesinde birinci Mirahor olmuştur. H. 1028’de azil olduktan sonra Habeş Beylerbeyi olmuştur. Orada vefat etmiştir. Cesur ve gayretli bir zat idi.
İSKENDER PAŞA :
(Milliyet Gazetesi. Taha Toros) Polonya asıllı olup, Sultan Abdülmecit döneminde Türkiye’ye sığınmıştır. Polonya’da ihtilâl hareketlerine karışmış ve başarı elde edememiş bir grupla birlikte Türkiye’ye gelmiştir. Asıl adı İLKİNİSKİ idi. Müslüman olduktan sonra bu adı almıştır. 1810 yıllarında doğmuştur. Kırım Savaşı’na katılmıştır. Polonyalı vatanseverlerden Şâir Adam Mickiewcz'in İstanbul’da ölümü sırasında başucunda bulunmuştur. Ölüm tarihi tesbit edilememiştir.
İSKENDER PAŞA :
Persbay kölelerinden olup, H. 923 senesinde Mısır’ın fetholunduğu sırada Zübeyd'e giderek Yemen’i zapteyledi. Sonra Osmanlı Devleti’ne itaat ederek Padişah nâmına hutbe okutmuştur. Ve kendi adını sonra söyletmiştir. H. 927’de vefat etmiştir. (Sicilli Osmani).
İSKENDER PAŞA :
Karaca Ahmet Paşa’nın oğludur.
TARİHTE ÜN SALMIŞ
İSKENDERLER
Araştırma : M. Ufuk
MİSTEPE
Güncelleme : 10.02.2007/Ankara
Adı ve Lâkabı |
Doğum ve Ölümü |
Açıklamalar |
Büyük İskender |
M.Ö. 356 - 323 |
İSKANDAR - Aleksandros – Makedonya Pella’da doğdu, Babil’de öldü. |
İskender Afrodisî |
M.Ö. III. Yüzyıl’ın İlk Yarısı |
Aristo Yorumcusu – Filozof. |
İskenderânî, Îsâ b. Abdülazîz |
öl. 629/1232 |
Kıraat, Hadis, Arap Dili ve Edebiyâtı Âlimi. |
İskender Mirza |
öl. Nahcivan 1437 |
Karakoyunlu Hükümdarı |
İskender Bey |
1404? - 1468 |
Arnavut Beyi (Gergi Kastriyota da denir.) Ölen İvan Kastriota'nın oğulları Georg ve Stavissa, 1445 yılından itibaren Venedik himayesi altında yaşadılar. Ancak, İvan'ın Müslümanlığa geçen (sonra Hıristiyanlığa dönen) ve İskender adını alıp, kendisine Beylik unvanı verilen oğlunun hırsı büyüktü. |
Kara İskender |
XVI. Yüzyıl |
Kara İskender nam şahsın idlâliyle Sultan Murad (Şehzâde Ahmed'in oğlu) tac giyip surhseri kendüye asker etti (1511). |
İskender Paşa |
XVI. Yüzyıl |
Gelibolu Kaptanı iken Vezir Mustafa Paşa'nın yerine 2. Vezirliğe tâyin edilmişti (H. 921/M. 1515). |
İskender Çelebi |
XVI. Yüzyıl |
Hacı Bektaş-ı Veli postnişini olan Kalender Çelebi b. İskender, rivayete göre Hacı Bektaş'ın evlâdı telâkki edilen çelebilerden yani Balım Sultan evlâdındandı. Kalender hâdisesi 933/1526 Ramazanında bastırılmıştır. |
İSKENDER PAŞA |
? - 1533 |
1533’te Trabzon’da vefat etti. Kastamonu - Trabzon Sancak Beyi - 10. Trabzon Vâlisi - Vezir. Baba Adı : Kastamonu Âyanı Mustafa Bey. |
İskender Çelebi |
öl. Bağdat 1535 |
Türk Defterdarı (Başdefterdar). Musa oğlu İskender Çelebi Defterdarlıktan azlolunarak Bağdad'a gelindikten sonra 1535 Mart (8 Ramazan 941)'da burada asıldı. |
İskender Paşa |
Dğ. 895/1490? - |
Rumeli – Erzurum - Diyarbakır Osmanlı Beylerbeyi – Mısır Vâlisi. Diyarbakır kökenli Kürt. Baba Adı : Mustafa, Dede Adı : Bıyıklı Mehmed Paşa. |
Bostancıbaşı İskender Paşa |
|
Kanlıca’daki Külliyenin Bânisi. Devşirme Kökenlidir. Osmanlı Beylerbeyi – Mısır Vâlisi İskender Paşa ile aynı dönemde yaşamış olup, karıştırılmaktadır. |
Çerkez İskender Paşa |
|
Erzurum Beylerbeyi – Ardanuç İskender Paşa Külliyesi’ne ait Câmiyi 960/1553’te onararak ibadete açmıştır. |
İskender Han |
? - öl. 991/1583 |
Şibanîlerden Maverâünnehir Şeybânî Hükümdarı. |
İskender Paşa |
? - öl. Özi 1618 |
Türk Devlet Adamı – Tiryaki Hasan Paşa’nın Kethüdası – Kanije Mutasarrıfı – Bosna Vâlisi. |
İskender Bey Münşî |
1560 – 1633 |
Iskandar Beg Munşi - Türk Asıllı Safevî (Azerbaycanlı) Tarihçi. |
İskender Begüm |
1818 – 1868 |
Hindistan/Bopal Nevvâbı. |
İskender Ağa |
? - 1885 |
Ebkârîyûs - Abkarius - Arap şiirini tetkik eden Ermeni. |
İskenderânî, Muhammed b. Ahmed |
öl. 1306/1889 |
İlmi Tefsîre Dair Çalışmalarıyla Tanınan Tabip. |
İskender Mirza |
1899 – 1969 |
Pakistan’ın İlk Cumhurbaşkanı. |
|
|
|
İSKENDER PAŞA
OLUP OLMADIĞINDA
TEREDDÜT EDİLEN TARİHÎ BELGE VE KAYNAKLAR
Site Adresi ya da Kaynak Eser Adı | Özet Bilgiler |
http://212.154.21.40/2001/01/02/kultursanat/kultursanatdevam.htm#9 |
Zaman Gazetesi |
http://www.tomarza.net/tarih.htm |
Tomarza |
http://www.fatih-bld.gov.tr/Tarihce.htm |
Fatih Belediyesi |
http://www.arkitera.com/haberler/2003/09/05/sultanahmet.htm sultanahmet.htm http://www.radikal.com.tr/veriler/2003/09/05/haber_87616.php |
Arkitera.com ve Radikal Online |
http://arsiv.hurriyetim.com.tr/hur/turk/99/01/03/yazarlar/32yaz.htm yazarlar/32yaz.htm |
Hürriyet Gazetesi |
http://mypage.koc.net/INTERNET/yd1953/hayrabolu.html yd1953/hayrabolu.html |
Tekirdağ Tanıtım Sitesi |
http://www.robcol.k12.tr/student/uluilk/221766.htm uluilk/221766.htm |
Robert Lisesi |
http://turkoloji.cu.edu.tr/KONUK/dikmen_2.asp | Yrd. Doç. Dr. Hamit
DİKMEN SEYYİD VEHBÎ'NİN ŞİİRLERİNDE MUHTEVA Bâb-ı Hümâyun'un önündeki sebil çeşmesinin yapılışı hakkında yazdığı tarih kıt'asında şair, padişahın sayısız eserler yaptırdığını, ancak bu çeşmenin cidden hayret uyandırdığını aşağıdaki beyitlerde şöyle dile getirmektedir : Ol menba‘-ı cûy-i merâm ol maksim-i rızk-ı enâm Olsun ilâ-yevmi'l-kıyâm şâhân-ı dehre mültecâ İskender idüp cüst-cû zulmetde gezmiş sû-be-sû Bâb-ı Hümâyûn'ında bu itdi revân âb-ı bekâ |
http://www.iem.gov.tr/besiktas/index.asp |
Beşiktaş İlçe Emniyet Müdürlüğü ARNAVUTKÖY POLİS
MERKEZİ |
http://www.caginpolisi.com.tr/8/4-5-6.htm | H. Hüseyin Balak Mısır Sultan’ ı Emir İskender’ i Yemen Valisi olarak atamıştı. Yavuz Sultan Selim’ in 1517 de Mısır’ı fethettiğini duyan Emir İskender Sanalıları Camii Kebir’ de toplayarak Mısır’ ın Osmanlı tarafından fethedildiğini dolayısıyla Yemen’inde Osmanlı mülkü olduğunu ve Yemen halkının da Osmanlı tebasına geçtiğini söyleyip biat ettirmiş ve Yavuz Sultan Selim için camilerde hutbe okutmuştu. İşte Türklerle Yemen arasında ilmikli bir bağ yaratan ilk tarihi hadise bu hutbe olmuştur. Yavuz Sultan Selim Han Emir İskender’e Paşalık Unvanı vererek 1517’ de Yemen’e vâli tayin etmiş. Bu tarihten itibaren Osmanlı İmparatorluğunun bir parçası haline gelen Yemen’ i artık ne pahasına olursa olsun muhafaza etmek, asileri itaata zorlamak bunun içinde anayurttan ordular yollamak lüzumu hasıl olmuştur. |
TRABZON - TREBIZONDE
İSKENDER PAŞA
HAKKINDA TEREDDÜT
DUYULAN
BİLGİLER VE KAYNAK ADRESLERİ
Site Adresi ya da Kaynak Eser Adı | Özet Bilgiler |
http://www.arabul.com/SonucSifir.asp?SearchString= |
Karalahana.com |
Tomarza | |
http://www.ibb.gov.tr/ibbtr/140/14002/arsiv/bulten96/ |
Mehmet Ali
Yeşilbaş Bizanslıların yaz aylarında uğradıkları ve OLASOS adını verdikleri Kanlıca, asıl ismini Anadolu’dan kağnılarıyla gelenlerden aldı; Kagnılıca ve sonunda da Kanlıca oldu. Meydandaki İskender Paşa Câmiî ve türbesi Mimar Sinan’ın eseridir. |
TARİHTE DİĞER
İSKENDER PAŞALAR VE ESERLERİ
Site Adresi ya da Kaynak Eser Adı | Özet Bilgiler |
http://www.dinibilgiler.org/BirBileneSoralim/Kaynak_IL.htm |
mailto:malid@tgrt.com.tr |
Kaynakça : Meydan –
Larousse, |
İskender Paşa : Türk devlet adamı (Ölüm Tarihi ve
Yeri : Özi Vâlisi iken 1618). Tiryaki Hasan Paşa’nın kethüdası. Kanije
mutasarrıfı ve Bosna Vâlisi oldu (1612).
Sh. 426 |
Ahmet Coşkun
Bayazıt Bayazıtoğlu İskender Bey Sülalesi Bayazıtoğlu Al'i Iskender Bey Bayazıtoğlu Hacı Abdullah Bey Bayazıtoğlu İskender Bey | |
http://www.kahramanmaras-bld.gov.tr/sehirajandasi/sehrintarihi/osmanlidonemi.htm |
Kahramanmaraş Belediyesi |
İSKENDER PAŞA CÂMİÎ : Vali İskender Paşa tarafından 1551 yılında yaptırılmıştır. Önünde şadırvanı, doğusunda türbesi vardır. Kara ve beyaz taşlarla süslü olan cami güzel bir Osmanlı eseridir. | |
http://www.artvin.gov.tr/detay.php?ID=i_ardanuc |
Kanuni Sultan Süleyman zamanında Erzurum Beylerbeyi İskender paşa, 1551’de Ardanuç’u fethederek ilk Ardanuç Sancağını kurmuştur. |
http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=782 |
Biyografi.Net |
3 - İskender Paşa Camiî -Türbe Kompleksi (Ardanuç Merkez- Adakale) : Tarihi kayıtlara göre cami ilk kez VII. yy.’da Halife Osman Dönemi’nde yörede geçici olarak hakim olan Müslüman Araplar tarafından inşa edilmiştir. Akkoyunlular'dan sonra kullanılamaz hale gelen yapı, 1551’de Ardanuç Kalesi’ni fetheden Erzurum Beylerbeyi Çerkez İskender Paşa tarafından 1553 yılında yeniden onartılmış, işlevini sürdürebilmesi için mahallinde yaptırdığı gelir getiren çeşitli ticari eserleri camiye vakfetmiştir. | |
http://www.bigglook.com/biggtravel/sehirler/rize/gormeden.asp |
İskender Cafer Paşa Camii : İslam Paşa Mahallesinde geniş bir hazire içinde İslam Paşa veya Kurşunlu Camii olarak da anılmaktadır. H.978/M.1570 yılında İskender Cafer Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami ahşap bir son cemaat mahalli, taş duvarlı ve kubbe ile örtülü bir harim kısmından meydana gelmektedir. |
http://artvin.meb.gov.tr/artvin_Ä°li_kultur.htm |
İskender Paşa Camii : Ardanuç ilçesi, Adakale Mahallesi'nde bulunmaktadır. Yörenin ilk camilerinden olup, Ardanuç Kalesi’ni 1551’de fetheden, Erzurum Beylerbeyi Çerkez İskender Paşa tarafından, 1553 yılında onarılarak ibadete açılmıştır. 1864 yılında da tamir geçiren yapı, dışa yansımayan ve 4 ahşap direk üzerine oturtulmuş kubbesi ile dikkat çekmektedir. |
Der-sefer-i Leh ve Kazak; Boğdan sınuruna tabur peydâ edüp, İskender Paşa'[y]ı Serdâr edüp, feth etdükleridir 692 Sa`âdetlü Sultân Osmân Hân, Leh câniblerine teveccüh edüp ve Hotun taburu ve Kıral-ı Kefere-i Leh cem`iyyet edüp, asâkir-i İslâm üzerlerine sefer edüp, mansûr u muzaffer oldular; sene 1030. | |
İskender Paşa Camiî : Ardanuç ilçesi, Adakale Mahallesi'nde bulunmaktadır. Yörenin ilk camilerinden olup, Ardanuç Kalesi'ni 1551'de fetheden, Erzurum Beylerbeyi Çerkez İskender Paşa tarafından, 1553 yılında onarılarak ibadete açılmıştır. 1864 yılında da tamir geçiren yapı, dışa yansımayan ve 4 ahşap direk üzerine oturtulmuş kubbesi ile dikkat çekmektedir. | |
http://www.diyarbakir.gov.tr/diyarbakir/tarih.htm |
İSKENDER PAŞA CAMİİ : 12. Osmanlı Valisi
İskender Paşa tarafından 1551
yılında yaptırılmıştır. Tipik bir Sinan ekolü ve Osmanlı
camiidir. |
Osmanlı dönemine ait Fatih Paşa, Hüsrev Paşa, Behram Paşa, İskender Paşa, Melik Ahmed Paşa Camileri görülmeye değer camilerdir. | |
http://www.kenthaber.com/sayfalar/IlTuristikBilgi.asp?IlKodu |
3 - İskender Paşa Camii -Türbe Kompleksi (Ardanuç Merkez - Adakale) : Tarihi kayıtlara göre cami ilk kez VII. yy.’da Halife Osman Dönemi’nde yörede geçici olarak hakim olan Müslüman Araplar tarafından inşa edilmiştir. Akkoyunlular'dan sonra kullanılamaz hale gelen yapı, 1551’de Ardanuç Kalesi’ni fetheden Erzurum Beylerbeyi Çerkez İskender Paşa tarafından 1553 yılında yeniden onartılmış, işlevini sürdürebilmesi için mahallinde yaptırdığı gelir getiren çeşitli ticari eserleri camiye vakfetmiştir. |
KALE : Yavuz Sultan Selim tarafından yaptırılmıştır. İçinde İskender Paşa Camii, Kadı Mahmut Camii ve birçok tarihi eser kalıntıları bulunur (Bitlis). | |
http://www.devletarsivleri.gov.tr/yayin/osmanli/bosna/2b_2.htm |
Evâil-i M. 937 (3 Eylül 1530) Kânûnnâme-i Livâ-i
Bosna |
Radyo 08.FM Artvin’in Sesi | |
Polonya Cumhuriyeti Ankara
Büyükelçiliği | |
http://www.neu.edu.tr/doranaturizm/canbulat_türbesi.htm |
Yakın Doğu Üniversitesi |
http://www.turksultans.com/sultan/gosman.htm |
Türk Sultanları |
siselat.com | |
http://www.nenehatun.com/erzurum/tarih/er11.htm |
Nenehatun.com |
http://www.2000.com.tr/turkiye/iller/anasayfa.asp?il=diyarbakir |
İlgi Çekici Yerleri Diyarbakır, Eğil (Taciyan), Hani, Hazro, Lice (Vakıf Ahmed Bey) ve Silvan (Selahaddin Eyyubi) Ulucamileri, Ömer Şeddad (Hazreti Ömer), Kale, Nebi, Safa (İparlı), Hoca Ahmed (Ayni Minare), Şeyh Matar (Mutahhar), Fatih Paşa (Kurşunlu), Hüsrev Paşa, Ali Paşa, İskender Paşa, Behram Paşa, Melek Ahmed Paşa, Defterdar, Arap Şeyh, Eyyubiler ve Kara Behlul Bey Camileri. |
http://www.foreigntrade.gov.tr/DUNYA/RAPOR/POLONYA/ek2.htm |
Dış Ticaret Müsteşarlığı |
Biriz Biz | |
Amisos.com | |
Nakkas
Home Yavuz Sultan Selim 1514 yılında Çaldıran Zaferi'ni kazandıktan sonra, Doğubeyazıd civarındaki Türkmen aşiretlerinden biri olan Bayazıdlı ailesini Maraş civarına yerleştirdi. Bu ailenin Maraş'a getirilmesinden sonra Dulkadirlilerle Bayazıdlı ailesi arasında büyük çekişmeler oldu. Osmanlı Devleti'nin desteğini elde eden Bayazıdlı ailesi Maraş tarihinde önemli rol oynadı. Bu aileden birçok kişi Maraş'ın idaresinde etkili oldu. Ailenin lideri İskender Bey'e Çavuşbaşılık rütbesi verilmesi ile Maraş'ta bu ailenin nüfuzu uzun yıllar devam etti. Bayazıdlı ailesinden birçok kişi gerek Maraş'ta, gerekse Osmanlı ülkesinin diğer yerlerinde önemli görevler üstlendiler. | |
http://www.artvingezgini.com/10dakika/gezilecekyerler.htm# iskenderpaşagezilecekyerler.htm#iskenderpaşa |
İskender Paşa Camii ve Türbeleri : Ardanuç ilçesi, Adakale mevkiinde bulunmaktadır. İlk yapımına Osmanlı döneminde yapılmış, 1553 yılında tamir edilerek tekrar ibadete açılmıştır. Yanında Osmanlı dönemine ait Hatice Hanım, Ali Paşa ve Süleyman Paşa’ya ait türbeler bulunmaktadır.Yörenin ilk camisi olması açısından önem taşımakta olup günümüze sağlam olarak gelmiştir. |
http://www.hakkari.gov.tr/sayfalar/turkce/zeynel_bey.htm zeynel_bey.htm |
Hakkari Valiliği |
http://www.google.com.tr/search?q=%C4%B0skender+Pa%C5%9Fa &hl=tr&lr=&cr=countryTR&ie=UTF-8&oe=UTF-8&start=200&sa=N +Pa%C5%9Fa&hl=tr&lr=&cr=countryTR&ie=UTF-8&oe=UTF-8&start =200&sa=Nhttp://www.ir.metu.edu.tr/conf/papers/ayhan.pdf |
Arş Gör. Veysel Ayhan |
http://www.livaneligazetesi.com/ardanuc.html |
Livaneli Gazetesi |
http://www.demokrasivakfi.org.tr/osmanli700/pikinci_murat1.html pikinci_murat1.html |
Türk Demokrasi Vakfı |
http://www.kafkas.org.tr/izbirakan/ |
Kafkas Vakfı |
http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?t=ali+emiri |
Ali Emiri |
http://www.google.com.tr/search?q=%C4%B0skender+Pa%C5%9Fa& hl=tr&lr=&cr=countryTR&ie=UTF-8&oe=UTF-8&start=150&sa=N +Pa%C5%9Fa&hl=tr&lr=&cr=countryTR&ie=UTF-8&oe=UTF-8&start =150&sa=Nhttp://cekalanilkogretim.kolayweb.com/samsun.htm |
ÇEKALAN İLKÖĞRETİM OKULU |
http://www.yyu.edu.tr/van/extra/osmanli.html |
Yüzüncü Yıl Üniversitesi |
http://sistem.ie.metu.edu.tr/dogukaradeniz.htm |
ODTÜ Endüstri Mühendisliği |
http://www.islammerkezi.com/OsPa/ikincimurad.htm | İslâm
Merkezi Üçüncü defa II. Murad tahta çıktı ve oğlu da böylece iki defa tahta çıkıp inmiş oldu (1446). Varna zaferinden sonra Arnavutluk’ta İskender denilen bir mürtedle başı belaya giren II. Murad, oğlu Fâtih’i de alarak Arnavutluk seferine çıktı. |
http://www.osmanli700.gen.tr/kronoloji/1680_1771.html 1680_1771.html |
Osmanlı700 Web Sitesi |
http://www.islammerkezi.com/OsPa/sultansuleyman.htm OsPa/sultansuleyman.htm |
İslâm
Merkezi Bu arada Yemen’de fitnelere yol açan İskender adlı şahıs, kendi adamları tarafından öldürülerek, 927/1521 tarihinden itibaren bu beldelerde de Osmanlı Sultânı adına hutbe okunmaya başlanmıştır. |
http://www.harran.edu.tr/fef/tarih/dosyalar/Endulus-Emevileri.doc |
Prof. Dr. Ercüment Kuran |
http://www.diyanet.gov.tr/DIYANET/aylik_ocak2000/egitim.htm |
Mehmet Kardeş |
http://www.ozturkler.com/data/0008/0008_16_05.htm |
Öztürkler Ohri, Sultan I. Murat döneminde, 1385 yılında Çandarlı Hayrettin Paşa tarafından Osmanlı devleti topraklarına katıldı. Manastır vilayetine bağlı bir sancak merkezi yapılan Ohri, Arnavutluk içlerine düzenlenen saldırılar için üs olarak kullanıldı. 1464'te Osmanlı devletine karşı ayaklanan Arnavut kökenli İskender Bey tarafından ele geçirilmeye çalışılan şehir, 1788'de Avusturyalıların işgal girişimine direndi. |
http://www.humanity.ankara.edu.tr/bolturkdili_ykltez.html |
Ankara Üniversitesi Dil ve
Tarih-Coğrafya Fakültesi |
Ergin Karakoyun | |
Muzaffer&Behçet Alper | |
http://asp.selcuk.edu.tr/asp/personel/web/goster.asp?sicil=3349 |
Yrd. Doç. Dr. Himmet Hülür |
Türk Sultanları | |
Yrd.Doç.Dr. Cahit AYDEMİR | |
http://www.artvingezgini.com/artvingenel/idariyapi.htm |
Artvin Gezgini |
Van Belediyesi | |
PROF. DR. FEDA ŞAMİL ARIK | |
Newman Services | |
http://maun.istanbul.edu.tr/iktisat/maliye/bulten6/ihtisam1.htm |
Nihat Falay |
http://www.arabul.com/SonucSifir.asp?SearchString= |
İSTANBUL BEYKOZ LiONS & LEO
KULÜPLERİ |
Hasan Karanfil | |
http://www.google.com.tr/search?q=%C4%B0skender+Pa%C5%9 |
Tâcın Gizemli Şehri
AMASYA - Mihri Hatun |
Sızıntı Dergisi | |
Alevilik – Bektaşilik Araştırmaları
Sitesi | |
BARHAL | |
Karabük Belediyesi | |
Enfal İslâm
Sayfası Sultan II. Bayezid - Kaptan-ı Deryalari : Küçük Davud Paşa, Hersekzade Ahmed Paşa, İskender Bey, Hacı Mesih Paşa, Güveği Sinan Paşa ve Karanişancı Vezir Davud Paşa. | |
http://www.istanbulinfolink.com/the_bosphorus/kanlica.htm |
İstanbulinfolink.com |
Ardanuç
İskender Paşa Câmiî
KAYNAK ESERLER VE LİNK ADRESLERİ
No. | Site ya da Kaynak Eser Sahibi | Site Adresi ya da Kaynak Eser Adı | Özet Bilgiler |
1 |
Abdülkadir
(Kadrî) |
Topçular Kâtibi Abdülkadir (Kadrî) Efendi Tarihi - İskender Paşa'[y]ı Serdâr edüp … | |
2 | Artvin Kent Haber | http://www.kenthaber.com/sayfalar/IlTuristikBilgi.asp?IlKodu=8&IlAdi=Artvin | Ardanuç İskender Paşa Camii. |
3 | Artvin Millî Eğitim Müdürlüğü | http://artvin.meb.gov.tr/artvin_%C4%B0li_kultur.htm | Ardanuç İskender Paşa Camii. |
4 | Artvin Vâliliği | http://www.artvin.gov.tr/detay.php?ID=i_ardanuc http://www.artvin.gov.tr/detay.php?ID=t_1 |
Kısa tarihçe ve mimarî eserler. Ardanuç İskender Paşa Camii Türbe Kompleksi |
5 | Artvingezgini.com | http://www.artvingezgini.com/10dakika/gezilecekyerler.htm #iskenderpaşa#iskenderpaşa |
Ardanuç İskender Paşa Camii ve Türbeleri. |
6 | Artvinli.com | Ardanuç İskender Paşa Camii. | |
7 | Basın - Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü | http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/TURKHABER/83/T34.htm TURKHABER/83/T34.htm |
Vakıf Han (Taşhan) ve İskender Paşa Hamamı. |
8 | Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi | http://www.diyarbakir-bld.gov.tr/amd/amed.asp?p=4&s=tarih | İskender Paşa Camii. |
9 |
Diyarbakır Vâliliği |
http://www.diyarbakir.gov.tr/turizm.htm |
Diyarbakır’da bulunan tarihî kalıntılar. İskender Paşa Camii. |
10 | Evliya Çelebi | Evliya Çelebi Seyahatnamesi - C. 1 - 2, Üçdal Neşriyat, İstanbul/1985. | Gezi notları. |
11 | Fatih Belediyesi - İstanbul | http://www.fatih-bld.gov.tr/Tarihce.htm | İstanbul Fatih İskender Paşa Külliyesi. |
12 | Hacı Abdullah | İstanbul Galata Mevlevîhanesi. | |
13 |
Hâşim Karpuz |
Trabzon'da Yok Olan Türk Devri Eserleri (Ayrı Basım) - İ. Ü. Edebiyat Fak. Matbaası, Sanat Tarihi Arş. Merkezi, İstanbul/1983 |
Trabzon'da Yok Olan Türk Devri Eserleri. |
14 |
Hüseyin Albayrak |
Trabzon İskender
Paşa Külliyesi |
İskender Paşa - İskender Paşa Külliyesi - Bibliyografya. |
15 | İskender Paşa Dergâhı | http://www.iskenderpasa.com/ | İskender Paşa Dergâhı (M. Zahid Kotku, M. Es’ad Coşan, M. Nureddin Coşan). |
16 |
İsmail Hacı Hettahoğlu - Muhittin Bal |
Trabzon Fetih Yıllığı 1994 - Atlas Yayıncılık, Ankara. | Trabzon fethine ve tarihine dair itibarî belgeler. |
17 | Karalahana.com |
http://www.arabul.com/SonucSifir.asp?SearchString= |
Muhtemelen 924 (1518)’te Selim I tarafından Trabzon’a Sancak Beyi tayin edilen Kastamonu Sancak Beyi İskender Paşa (Bk. Ferudun Bey, Münşeat, İstanbul, 1274, I, 497) burada bir çok hayır müesseseleri yaptırmıştır. |
18 | Kültür Bakanlığı | http://www.kultur.gov.tr/portal/arkeoloji_tr.asp?belgeno=2984 | İstanbul Galata Mevlevîhanesi. |
19 | Mahmut GOLOĞLU | Fetihten
Kurtuluşa Kadar Trabzon Tarihi - Kalite Matbaası, Ankara/1975 |
Kapsamlı Trabzon Tarihi. |
20 | Mahmut Ufuk Mistepe | http://members.lycos.co.uk/unzile/iskender.html | Hayatı - Eserleri - Vakfiye - Külliye - Fotoğraflar - Faydalı Link ve Kaynaklar. |
21 | Mehmet Kurnaz | Trabzon'da
35 Vakfa Ait Notlar - Derleyen Mehmet Kurnaz - Yayına Hazırlayanlar : Prof. Dr. Sadettin Korkmaz, Yakup Aktürk, 2003/Trabzon, 43 sh. |
İskender Paşa Mustafa Bey Vakfı - İskender Paşa Çeşmesi (Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü - Karadeniz Teknik Eğitim Vakfı). |
22 | Mehmet Süreyya - Seyit Ali Kahraman - Nuri Akbayar | Sicilli Osmanî (Osmanlı Ünlüleri) - Tarih Vakfı Yurt Yayınları No. 30, C - 2, C - 5 - İstanbul/1996. |
Osmanlı ünlüleri hakkında tarihî belge ve bilgiler. |
23 | Muhammet Yavruoğlu | İskender Paşa Külliyesi - İskender Paşa Câmiî - Olay Gazetesi, Trabzon, 28.06.1996/Cuma. |
İskender Paşa Külliye ve Câmiî hakkında yazı. |
24 | Murat Yüksel | Trabzon'da Türk - İslâm Eserleri ve Kitâbeler - C. 1, İstanbul/1991 |
Trabzon'da Türk ve İslâm eserleri ve kitâbeleri. |
25 |
Mustafa Yazıcı |
Osmanlı Dönemi On Meşhur
Trabzon Valisi |
Hayatı - Eserleri - Mezarı (Yazar yazılarında MOLLAOĞLU ve NEFESÎ mahlâslarını kullanmıştır.) |
26 | Mustafa Yazıcı | Adları Trabzon'un Mahallelerine Ad Olmuş Beş Meşhur Trabzon Valisi, 2000/Trabzon, sh. 72 - 95, Eser Ofset Matbaası. |
Hayatı - Eserleri - Vakfiye - Külliye - Fotoğraflar - Bibliyografya. |
27 | M. Tayyib Gökbilgin | XVI.
Yüzyıl Başlarında Trabzon Livâsı ve Doğu Karadeniz Bölgesi - Belleten, C. XXVI. T. T. Kurumu Basımevi, Ankara/1962 |
XVI. yüzyıla ilişkin tarihî açıklamalar. |
28 | Nihâl Atsız | Evliyâ Çelebi Seyâhatnâmesi'nden Seçmeler - 1. Kitap, M. E. Basımevi, İstanbul/1971. | Evliyâ Çelebi seyahat notları. |
29 | Ömer Akbulut | Cumhuriyetten Evvel Tarih ve Trabzon Vâlileri - C. 1, İstikbal Matbaası, Trabzon/1955. | Tarihsel bilgiler ışığında Trabzon Vâlileri. |
30 | Rehber Antalya | Trabzon İskender Paşa Câmiî | |
31 | Seyahatname.com | http://www.seyahatname.com.tr/yore/dbakir.asp http://www.seyahatname.com.tr/yore/bitlis.asp |
Diyarbakır – Tarihî kalıntılar, camiler ve köprüler. Bitlis İskender Paşa Camii. |
32 | Şâkir Şevket | Trabzon Tarihi (1294/1877) - İmrân Matbaası, İstanbul. | 1294/1877 yılları Trabzon tarihi. |
33 | Şâmil Horuluoğlu | Trabzon ve Çevresinin Tarihi Eserleri - Er Ofset Matbaacılık, Ankara/1983. |
Trabzon'da tarihî eserler. |
34 | Telekom Müdürlüğü/Trabzon | http://www.tttrabzon.telekom.gov.tr/ilimiz/turizm/turizm.htm | Trabzon’un tarihî ve turistik yerleri. |
35 | Trabzon Online | Trabzon Tarihi. | |
36 | Turizm İl Müdürlüğü/Trabzon | http://www.trabzonturizm.gov.tr/tarih-cami.asp | İskender Paşa Camii - Türk Devri Yapıları – Camiler. |
37 | Yeni Asya Gazetesi | Trabzon İskender Paşa Câmiî ve Medresesi. | |
38 | Yılmaz Tufan | http://istanbul.potomya.net/Camiler.htm | İstanbul İskenderpaşa Camii avlu ve girişi; 360 derecelik fotoğraflarla tanıtım. |
39 | Yurdum.com |
http://www.yurdum.com/Turkiye/Karadeniz/trabzon/tarihi |
İskenderpaşa Câmii: Vâli İskender Paşa tarafından 1529’da yaptırılmıştır. Kaynaklarda yanında bir medrese olduğu bildirilmekteyse de, günümüze kalıntıları dahi ulaşamamıştır. |