NÂZIM HİKMET RAN VERZANSKİ (20 Kasım 1901 Selânik - 03 Haziran 1963 Moskova) (Bu sayfa en son 28 Ocak 2006 tarihinde güncellenmiştir.) Doğumunun 100. yılında!..

Allah (C.C.) rahmet eylesin.!
Müslüman'ın;  mevta olmuş bir insana söyleyebileceği akla gelen ilk hayırlı söz!..

Mayakovski'nin intiharı etrafında birçok dedikodular yapıldı, yapılıyor ve yapılacaktır.
Çünkü o hayatında, arkasından manâsız bir "Allah rahmet eylesin" dedirtecek gibi yaşamamıştır...
Hayatlarında dövüşenlerin isimleri, ölümlerinden sonra da,
sağ kalan düşmanlarıyla kavgada devam ederler.
                                                                                         Süleyman - Mayakovski Neden İntihar Etti? - Resimli Ay Dergisi, Temmuz 1930.

Doğumunun 100. yılına kadar
Nâzım hakkında çok konuşuldu, çok şeyler yazıldı, çok tartışıldı, halâ tartışılıyor.
Bendeki bilgilerse kulaktan dolma, kahve kültürüyle elde edilmişti...

Nâzım'ı önyargısız tanımalıyım o halde...
Moda olmuştu onun mısraları ve şiirleriyle Mevlâna törenleri, kongre açılışları yapmak, heykelini
dikmek, TV'de söz arasında ondan bahsetmek, senfoni orkestrası eşliğinde şiirlerine yazılan besteleri
dinlemek, tiyatro eserlerini sahnelemek, onun adı arkasında güç kazanmak.
Nedense bazıları Vatan Şairi derken bazıları Vatan Haini demekte ısrar ediyorlardı!

Ben ne diyebilirdim ki suskunluğumda?
Ama bir şeyler demek ihtiyacı hissediyordum. Milliyetçiler bile onun şiirlerinde
farklı dünyalara yelken açmakta iken, benim halâ cahilâne iklimimde sessiz kalmam olamazdı.
O halde geç de olsa tanışma zamanım gelmişti merhumla...

Nâzım'ın Moskova'daki Mezarı

Kendisini eserlerinden tanımaya karar verdim.
Hakkında yazılanlardan da kaynak göstererek istifade edeceğim tabi.
Gayem ne onu onöre etmek ne kişisel çıkarlarım için kullanmak ne de yerin dibine geçirmek.
Sadece realizm âşığı Nâzım'ın kendi gerçeğini objektif olarak yakalayabilmek.
İşte bu sayfada birlikte bunun araştırmasını yapacağız.
Yeni bilgiler edindikçe buradaki yazılanlar güncellenecek,
yeni fikirler daima burada tomurcuklarını açacaklar.
Son sözü söylemekte acele etmeyeceğim,
söylemeyeceğim de...
Eleştirileri dikkate alacağım. Ama ne kendimi ne de Nâzım'ı
kem düşüncelerin ihtiraslarına ve propagandaya boyun eğdirterek kullandırtmayacağım.
Gerçeği bulmanız için,  yorumu sizlere bırakacağım.

Bu arada kendimi öyle dürüst ve kusursuz bir insan gibi ortaya çıkarıp,
onu bunu tenkit ettiğimi zannetmeyin. Örneğin, emeğe saygısızlık ettiğim zamanlar da olmuştur.
Bu itibarla emeğin mücadelesini yapan ve davası ile inançları uğrunda yıllarını hapishanelerde geçirmiş
olan bir şahsiyeti eleştirirken iğneyi kendime batırmam gerektiği hususunun da bilincindeyim.
Nâzım'ın makalelerinde kişileri kritik ederken yaptığı gibi ben de onu tanımak için özeleştiri dozunu
kaçırmamaya dikkat ederek düzeyi düşürmemeye gayret edeceğim.

 KİMLERİN DOSTLUĞUNDAN ŞÜPHE EDERİZ?

«Türkler ancak antiemperyalist olanların dostluklarından şüphelenmezler.»
diyor Nâzım,  Orhan Selim adıyla Akşam Gazetesi'nde 22.09.1936'da yayımlanan Klod Farer başlıklı
makalesinde. Hemen ertesi gün bir ecnebinin «Antiemperyalist olmayan,
kendi memleketinin menfaati bakımından müstemleke politikasına taraftar bulunan herhangi bir
Avrupa münevveri sizin samimi dostunuz olamaz mı?» sorusunu
aynı gazetede "Kimlerin Dostluğundan Şüphe Ederiz?" adlı makalesinde şöyle yanıtlamış :
«Antiemperyalist olmayan bir Avrupalı münevver eninde sonunda harp taraftarıdır.
Ve bir emperyalizmin bekası için harp isteyen bir Avrupalı münevverin bize karşı dostluğundan nasıl
emin olabiliriz? Kaldı ki, "Kendi memleketi bakımından" bile antiemperyalist olmayan,
harp isteyen bir Avrupalı münevver, bizzat kendi milletinin büyük ekseriyeti için düşmandır.
Kendi memleketinin geniş halk yığınlarına düşman olan bir adam bize dost olabilir mi?...
                                                                       Nâzım Hikmet - Sanat, Edebiyat, Kültür, Dil - Yazılar 1, Adam Yayınları, 6. Basım, Mart/1995, sh. 195 - 196.

Vâlâ Nureddin «Bu Dünya'dan Nâzım Geçti» adlı eserinin 32. sayfasında
Nâzım'ın soy kütüğü hakkında aşağıdaki açıklamaları vermiş :
Nâzım'ın annesi Celile Hanım'ın dedesi Mustafa Celalettin Paşa BORJENSKİ soyadlı bir
Polonyalı yahudi; diğer büyük dedesi Mehmet Ali Paşa da
Magdeburglu protestan Karl de Troi ailesine mensup olup, Fransız kökenlidir.

O halde Nâzım'ı tanımak için Nâzım'ın kendi cümlesini şahsına tarafsız bir gözle tevcih
ediyorum. Köken olarak bir Türk kanı taşımadığınıza göre,
antiemperyalist düşüncenin bir temsilcisi sıfatıyla size dost olarak güvenebilir miyiz?

Önceden söylediğim gibi cevabını sizler vereceksiniz.
Ben araştırma safhasında düşüncelerim kesinleşinceye kadar yorum yapmayacağım.

      
Kendimi her çiçeğe konarak, ondan bal almaya çalışan arıya benzetirim.
Bu itibarla Nâzım çiçeğine konduktan itibaren ondan aldığım feyzleri bal mesabesinde, olumsuz
etkilendiğim fikirlerini de delibal tâbir edilen zararlı materyaller olarak telâkki edeceğim.

Okuduğum makale ve şiirlerden ve hakkında yazılanlardan beni olumlu yönde etkileyenlerini
kısa cümlelerle de olsa sizlere yorum yapmadan aktarmaya çalışacağım.

Polonya'ya gitmiş, kendisinin bir Polonyalı (Lehistanlı) aileden geldiğini ispat etmek suretiyle
Ran olan soyadını Verzanski soyadıyla değiştirmiştir.
Aşağıdaki şiirinden Türk olmayan dedesine övgü yağdırdığı anlaşılıyor.

Türk olmayan dedesiyle övünen ve soyadını değiştiren Nâzım Hikmet'in
Vatan Şairi olarak lânse edilmesinin yorumunu sizlere bırakıyorum!

Dedelerinin biri Polonyalı yahudi, diğeri protestan Fransız olduğu
yakın arkadaşlarınca da teyid edilen Nâzım'ın; Osmanlı İmparatorluğu'nun saygıdeğer padişahı;
İstanbul'un fethiyle sevgili Peygamberimiz tarafından övgüye mazhar olmuş komutan, Yeniçağ'a
kapı açan Fatih Sultan Mehmet hakkındaki düşüncelerini de aşağıya çıkarıyorum :

İkinci Mehmet ki derebeylerin derebeyidir, zalimlerin zalimidir.
İkinci Mehmet ki Kostantaniye'deki karılar, kızlar ve şabb-i emredlerin visaline nail olmak için
bir emriyle on binlerce insanı ademe göndermiş mağrur bir ceberruttur.
İkinci Mehmet ki Türkiye'yi satan Vahdettin'in dedesinin dedesidir.
                                                                                                   İmzasızdan - Kara Davut/Resimli Ay Dergisi, Haziran 1929.

Sizler de benim gibi Nâzım'ın dedesinin dedesini merak etmişsiniz diyerek
yukarıdaki belgelere ulaşabildim. Şunu da merak etmiyor değilim!?
Vahdettin memleketi kaç paraya, kime sattı?
Bunu belgelerle bir tarihçimiz ya da iddia edenler kamuoyuna açıklayıversin lütfen!...

Acaba Nazım Bey bilir miydi ki... "Halbuki Sultan Vahdeddin Han'ın, hayatının tehlikeye girmesinden dolayı memleketinden ayrılmak zorunda kaldığında şahsî mirası mahiyetinde babasından intikal eden bütün serveti beraberinde götürme imkânı varken, dasitanî bir namusluluk örneği göstererek bu serveti Hazine-i Hümayun'a gönderdiğini...  İtalya'da geçirdigi fakr -u zururet içindeki bir hayattan sonra 1926 yılında San Remo'da vefat ettiği zaman 120.000 lira borcu kaldığı için alacaklıları tarafindan tabutuna haciz konulduğunu.... Tahnit edilmiş cesedinin, kızı Sabiha Sultan'ın bu parayı binbir güçlükle temin etmesinden sonra Şam'a naklolunarak Yavuz Sultan Selim Câmîi avlusuna defnedildigini..." ???
 

 
Gelelim Bizim Radyo anılarına...
1951 yılı Haziran ayında Sovyetler Birliği'ne kaçtıktan sonra
yıllarca komünist ideolojiye hizmet yarışında hayli emek sarf ettiğini makalelerinden öğrenmekte
zorluk çekmedim. Bildiğiniz üzere her gün beş ayrı saatte Bizim Radyo uzun yıllar
Türkiye Cumhuriyeti hakkında menfi propaganda yapmış ve bölücülüğe hamilik etmiş,
kültürel ve tarihî değerlerimizi yıkmak için karalama kampanyalarına girmiş,
Türk Cumhuriyetleri'nin özgürlüklerine zincir vurarak onları sömürmekle kalmayıp, aynı esaret zincirini
ülkeme de vurmak için yayınlarıyla Türk Milleti'ne zehir kusmaya devam etmiştir.

Araştırmalar Nâzım'ın Bizim Radyo'da uzun zaman idarecilik yaptığını göstermektedir.
Bizleri bizim lisanımızla arkadan vuran Moskof'un borazanlığına soyunan bir Nâzım mı görüyoruz?

Câmiye kızarak, kiliseye mi kaçılmalıydı?..
Kültürel ve tarihî değerlerimizle, bağımsızlık ve özgürlüğümüzü hedef alan Bizim Radyo'ya!!??

YABANCI HAYRANLIĞI
Nâzım'ın makaleleri ve şiirlerinin birçoğunda Sovyetler Birliği, Lenin ve 12 yıl yaşadığı
Moskova'ya karşı olan  hayranlığına rastlamak için fazla zorlanmayacağınızı söyleyebilirim.
Aşağıda birkaç cümle ile bunu özetlemeye çalıştım.
Ben ülkücü camia içerisinde yıllarını geçirmiş bir insan olarak, ne Almanya, İtalya, İspanya,
A.B.D. gibi ülkelere ne de faşist Hitler ve Mussolini gibi insanlarına hayranlık duymadım.
Çevremde bunlara aşırı ilgi gösteren milliyetçiler de yoktu!...
Türk Milleti'nin bir ferdi olmaktan her zaman gurur duydum.
Memleketimin sorunlarına çare bulmak için düşmanlarıma dost diye sarılmadım.
Ağzıma dayadıkları radyo mikrofonundan memleketime kin kusmadım.
Kendimi vatansever olarak görüyorum. Soydaşlarımı Asya'da inim inim inleten, sömüren,
özgürlüklerini elinden alan, din ve vicdan hürriyeti tanımayan,
Ermeni, Bulgar, Yunan ve PKK hâmisi Moskof'a yaranmak için uşaklık yapmadım.

Bursa Cezaevi'nde

Sayın okurlarım aşağıdaki cümleleri okuduktan sonra kanaatinizi tarafsızca ortaya koyunuz...

1. O devirlerde Marx'la, Engels'le, Lenin'le haşır neşirdim. Lenin'in kitaplarını doğrudan doğruya sahneye koymak istiyordum. Bütün sanat anlayışımın ve çabalarımın üstünde Sovyet tiyatrosunun ve Sovyet tiyatrosuna doludizgin katılmak isteğinin etkisi büyük olmuş. Lenin'in kitaplarını sahnede doğrudan doğruya ilüstre etmek isteği, şiirde de beni aynı işi yapmaya götürmüş.
                                                                                            Nisan-Haziran 1962/Moskova - Ekber Babayef, "Nâzım Hikmet, Bütün Eserleri", 1969, Cilt V. sh. 5-17.

2. 1921'de Batum'a geçtim. Bir yandan takunyalarımı takırdatarak mitinglere gittim, bir yandan Türkiye Komünist Fırkası dış bürosunun çıkardığı "Kızıl Sendika Dergisi"nde çalıştım.
                                                                         Nâzım Hikmet - Sanat, Edebiyat, Kültür, Dil - Yazılar 1, Adam Yayınları, 6. Basım, Mart/1995, sh. 265.

3. Sekterler ve dogmatikler de, Marksist - Leninist ilkelere - benim için her şeyden daha değerli olan bu ilkelere - sahte sadakatlarını sosyalist gerçekçilik maskesi altında gizleyerek, revizyonistlerin sosyalist gerçekçiliğe iftiralarına yardım ediyorlar.
                                                         Türk Edebiyatında Sosyalist Gerçekçilik - Revizyonizm ve Sekterlik Üzerine - Şarkiyat Sorunları Dergisi, 1959, Sayı : 2.

4. Marx'ın, Engels'in, Lenin'in eserlerini ilk okuduğum zamanlardı. Öğrendiklerimi doğrudan ve kalbime doğduğu gibi şiire döküyordum. Materyalizm ve Ampiriokritisizm'i okudum : benim için bundan daha güzel bir poem dünyada yoktu.
                                                                                                                                             Ekber Babayef, "Nâzım Hikmet, Bütün Eserleri", 1972, Cilt VIII. sh. 447-458.

5. "Resimli Ay" Amerikan emperyalizminin ajanlığını yapan "İncil Cemiyeti" ve "Genç Hıristiyanlar Birliği" nevinden sözüm ona kültürel ve dinî teşkilâtlara karşı amansız bir mücadele yürütüyordu. Aynı zamanda derg, Türkiye halkına, Sovyetler Birliği'ni tanıtıyordu. Kısaca, "Resimli Ay" o zamanlar ileri Türk aydınlarının dergisiydi.
                                                                                                                                   1952 - Ekber Babayef, "Nâzım Hikmet, Bütün Eserleri", 1972, Cilt VIII. sh. 467-470.

6. Demek ki, adım "Pravda"ya ilkönce 1924'te geçmiş ve piyes yazarı olarak. Kim bilir bunu o zaman okuyunca nasıl sevinmişimdir. Ne yalan söyleyeyim, evveli gün de bu birkaç satıra rastlayınca yüreğim şöyle bir tatlı tatlı hop etti. Şaka mı bu, ta ne zaman "Pravda" adımı anmış! Nikolay Ek'le Moskova'da "Metla" tiyatro artelini kurduk. Haftada iki kere oynuyorduk, şimdiki "Sentralniy", o zamanki "Şanuar"da. Burası Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'nin kulübüydü de, ben de bir aralık kulübün başkanıydım gibime geliyor...
                                                                                            Nisan-Haziran 1962/Moskova - Ekber Babayef, "Nâzım Hikmet, Bütün Eserleri", 1969, Cilt V. sh. 5-17.

Nâzım Hikmet, annesi Celile Hanım,
 kız kardeşi Samiye ile
 

MADDE VE MANÂ ÂLEMİNE BAKIŞ
Cumhuriyet'le idare edilen rejimlerde insanlar dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamazlar.
Ben bu kısa paragrafta Nâzım'ı kendi ifadelerinden izleyerek
inanç dünyasını çözmeye çalışacağım. Kendisi açıklamalarını kaleme almakta beis görmemişse
benim de burada yazmamın sakıncalı olacağını zannetmiyorum.
Amacımın onu tanımak olduğunu önceki ifadelerimde de belirtmiştim.

Nâzım, Resimli Ay Dergisi'nin Haziran 1929 tarihli nüshasında imzasız olarak neşrettiği Putları Yıkıyoruz,
No. I - Abdülhak Hâmit balıklı makalesinde şunları söylüyor : «Abdülhak Hâmit Beyefendi dâhi-i âzam
değildir. Âzamı bir tarafa bırakalım, dâhi olmanın umumi vasıflarını bile haiz değildir.
Hâmit Bey devri için yeni, kuvvetli bir Osmanlı şairidir, işte o kadar.»

Aradan 5.5 yıl geçmiştir. Nâzım ki el öpmemiş olan aydınımız; bu kerre ak saçlı ozan olarak nitelendirdiği
Abdülhak Hâmit'in eğilerek, elini öpmektedir. Peki ne olmuştu bu geçen yıllar zarfında?

Erenler, varlığını sandıkları bir yaratanın kısır gölgeleridirler; bu el : Yaratandır...
Ben ki el öpmemişim, eğildim, öptüm bu eli.
Yaratanın yaratanını, kendi kendimi öpmüş gibi oldum!..
                                                                                                                                                Orhan Selim - Öptüğüm El.../Akşam Gazetesi, 17.12.1934

Neden öptüğünü üç gün sonra aynı gazetede
"83 Yaşında Delikanlı" başlıklı makalesinde anlatmaktadır. Meğer, yaşıtlarının birçoğu, sona eren
bir akşamın korkusuyla bir Öteyan'ın varlığına sığınırken, bu ak saçlı büyük usta :

demiş ve ileriye dönük umutlar içeren bu şiiri okuyunca,
Abdülhak Hâmit Tarhan'ı  merhum, Maçka Palas'taki evinde ziyaret etmiş.

Teşekkürler Nâzım Usta; kabrinde mesut yatarken
yaratanın yaratanı ile Tanrı'nın elçileri arasındaki diyaloğuna şahit olmak isterdim.
Kendine manâsız bir "Allah rahmet eylesin" dedirtecek gibi yaşamadığını görebiliyorum.

Kırlaşan saçlar.

Filozoflar ikiye ayrılmışlardır.
Kim ki, tabiata göre ruhun önceliğini ileri sürmüştür ve böylelikle şu veya bu biçimde,
şu veya bu manâda, kâinatın yaratılmış olduğunu kabul etmiştir,
felsefede idealist okulunun herhangi bir bölüğündendir.
Buna karşılık, kim ki, tabiatın önceliğini kabul etmiştir, böylelikle kâinatın yaratılmamış olduğunu
ileri sürmüştür, felsefede materyalist okulun şu veya bu bölüğüne girmiş demektir.
                                                                                                                    Orhan Selim - İki Okul Birbirinden Nasıl Ayrılır?/Akşam Gazetesi, 02.12.1935

Ancak, n'eyleyelim ki, tek başına, şurda burda dolaşıp duran, gözle görülmez, elle tutulmaz
CAN denen bir nesnenin ayrı varlığına inanmak sanıldığı kadar kolay değil...
Gövdeyle can bir birliktir. Gövdenin dışında, karakuş gibi uçan, can adlı bir nesne yok...
Gövdeyle can bir birlik olunca, canın yiyecek içeceğiyle, gövdenin yiyip içtikleri arasında sıkı bir bağ
var demektir... Gövde rakıyı çekip kafayı tutunca, gövdenin yiyip içtiği fasulye piyazıyla imamsuyu
olunca, canın yiyip içtiği de "hey, hey"li, "medet, yandım"lı musiki olur...
Bunun için değil midir ki, tanınmış adıyla, "alaturka" dediğimiz musikiyi
rakı bardağı karşısında en iyi anlarız...
                                                                                                                                  Orhan Selim - Gövde İleCan/Akşam Gazetesi, 27.11.1934

KAHROLSUN FAŞİZM
Entellektüeller neden faşizme düşmandırlar?
Bu suale cevap vermek için evvela faşizmin ne demek olduğunu anlatmak lâzım.
Faşizmin en büyük karakteristiklerini şöylece hulâsa edebiliriz :

1. Faşizm burjuvazi ile amele kavgasında burjuvaziyi tutmaktır.

2. Cemiyet içindeki sınıfları paralize ederek sermayedar diktatoryasını kuvvetlendirmektir.

3. Amele hareketlerine, teşekküllerine, siyasî fırkalara, halkın serbest cemiyet kurmalarına mâni olmaktır.

4. Parlamenter demokrasiyi kaldırmak, kelâm, içtima, fikir hürriyetini boğmaktır.

5. Malî sermayenin hâkimiyetini temin etmektir.

6. Emperyalizmi kuvvetlendirmek, müstemlekeler elde etmektir.

7. Büyük devletler arasındaki zıddiyetleri çoğaltarak, bütün dünyayı harbe sürüklemektir.

Yani köylü, işçi, küçük esnaf, münevver denen
kitleleri ezip, büyük sermayedarların menfaatini ve hayatını temin etmektir.
                                                                                                       Adsız Yazıcı - Münevverler Faşizmi Niçin Sevmiyorlar? - Tan Gazetesi, 13.04.1937

 Yukarıdaki tanımlamaya göre
Nâzım'ın Marksist düşüncesine destek verenler dışındaki hemen herkes faşist galiba?
  Ama ben faşist değilim!..

Sevgili Okuyucularım!
Yeryüzünde Türk Cumhuriyetleri'ni müstemleke yapan, yıllarca onları sömüren,
halkını işçi ve köylü kategorisine sokup alkolik yaparak uyuşturan,
dünyanın en çok çocuk porno filmleri çekilen, Almanya'yı bölen, Azerî ve Çeçenler'e kan kusturan,
rüşvetsiz adım bile atılamayan, halkını fuhuş batağında Nataşa adıyla dünyaya sunan,
çalıntı teknoloji ile nam salan, alkolik devlet adamlarıyla ünlenen, devrim adı altında milyonlarca
mâsum insanın katili olan, PKK'ya ve Ermeni militanlarına kamplar açıp binlerce suçsuz kürt soydaşımızın
katline sebep olan, Türkiye'mizi de müstemleke yapmak isteyerek topraklarımıza göz dikmeye
devam eden ve memleketimizin etrafını Ortodoks çemberiyle daraltmaya çalışan
Sovyetler Birliği'nden daha faşist zihniyette bir ülke görebiliyor musunuz?

Grevin altıncı günü
 

DİNÎ PROPAGANDA
Marksist ve materyalist inancı gereği Allah ve ruh'un varlığını redddettiğini
yukarıda kendi ifadelerinden anlamış olduğumuz Büyük Şâir'imiz Nâzım Bey'in
dinî sansür hakkındaki görüşlerini öğrenmek istersiniz diye düşündüm.

Sinemaları sansürden geçiriyoruz, fakat hangi nokta-i nazarla?..
Din propagandası giriyor, San Fransisko filmi baştan başa bir din propagandasıdır.
San Fransisko halkı dinsizdir, Allah onlardan intikam almak, onları hak yola getirmek için şehri
bir zelzele ile yerle yeksan etmiştir. Daha bunun gibi çok misaller bulabiliriz.
Sinemaları sansür etmek, onların propagandalarına âlet olmamak demektir.
Foks Jurnal ve sinema filmleri şuurlu bir sansürden, muayyen nokta-i nazarlarla geçmelidir.
                                                                                                                                            Adsız Yazıcı - Foks Jurnal/ Tan Gazetesi, 01.03.1937

Yoksa siz ey müminler,
 kendinizden evvel geçenlerin halleri hiç başınıza gelmeden Cennet'e gireceğinizi mi sandınız?
Onlara öyle ezici sıkıntılar, kımıldatmaz zaruretler dokundu ve öylesine sarsıldılar ki,
hatta peygamber ve maiyetinde iman edenler :
« Allah'ın yardımı ne zaman olacak? » diyesiye kadar ...
Bilin ki Allah'ın yardımı muhakkak yakındır.
                                                                                                                                              Kur'ân-ı Kerîm/El' Bakara Sûresi (Sûre : 2, Âyet : 214)

Ey müminler, sizi biraz korku,
 biraz açlık, biraz da mallardan, canlardan ve mahsûllerden yana eksiltme ile,
and olsun imtihan edeceğiz.
Ey Habibim, sabredenlere müjdele.
Onlar , o kimselerdir ki, kendilerine bir belâ geldiği zaman teslimiyet göstererek :
« Biz Allah'ın kuluyuz ve yine O'na döneceğiz » derler.
O teslimiyet gösterip Rab'bine sığınanlar üzerine, Rab'binden mağfiret, rahmet vardır;
ve işte onlar, hidayete ermiş olanlardır.
                                                                                                               Kur'ân-ı Kerîm/ El' Bakara Sûresi (Sûre : 2, Âyet : 155 - 157)

Bu bir inanç meselesi.
Olayın bir fizik, bir de metafizik yönü var.
Eğer idealist düşünceye sahipseniz olayı metafizik yönden çözmeye, materyalist düşünceye
sahipseniz fizikî yönden halletmeye çalışırsınız. Ben hem fennî ilimlerle hem de fizik ötesi âlemin
kurallarına göre olayı birlikte çözmeyi ve değerlendirmeyi tercih edenlerdenim.
Kısaca düşüncenin sansüre tâbi tutup, zincire vurulmasına karşıyım...

Nâzım'ın 3 Eylül 1931'de
Piraye'nin kardeşi Selma'ya
imzalayıp verdiği bir fotoğrafı.

 TAASSUP
Katolik Kilisesi musikinin haram olduğunu,
mukaddes bir yerde musiki çalınamayacağını iddia ederdi.
Protestanlar on dokuzuncu asırda musikiyi, yirminci asırda dansı kiliseye soktular.
Câminin musikiyi menetmesi, musikinin ancak tarikatlarda yer bulması,
o zamanki taassubun bir neticesiydi.
                                                                                        Adsız Yazıcı - Üniversite Bir Manastır mıdır?/ Tan Gazetesi, 23.03.1937

Câmiye ibadet maksadıyla değil de nefsi tatmin amacıyla gidecekseniz
cemaatı önce defle, sonra orgla, daha sonra sema ile daha sonra da oryantal dansla
neş'e - i muhabbete davet edebilirsiniz. Ne dersiniz? Hele bir kapıyı açıverin...
Bahtsız Mevlâna Celâleddin Rûmî! Seni câmi oryantali olarak mı anımsayacaktık?

Kemal Tahir, Nâzım Hikmet, Hikmet Kıvılcımlı
Çankırı Cezaevi'nde.

BEDREDDİN - BÖRKLÜCE MUSTAFA - TORLAK KEMÂL DESTANI
AHMEDİN HİKÂYESİ
- İsa peygamberin ölüsü etiyle, kemiğiyle, sakalıyla dirilecekmiş. Bu yalandır.
Bedreddinin ölüsü, kemiksiz, sakalsız, bıyıksız, gözün bakışı, dilin sözü, göğsün soluğu gibi dirilecek.
Bunu bilirim işte... Biz Bedreddinin kuluyuz, ahrete, kıyamete inanmayız ki, dağılan
fena bulan bedenin yine bir araya toplanıp dirileceğine inanalım. Bedreddin yine gelecek diyorsak,
sözü, bakışı, soluğu bizim aramızdan çıkıp gelecektir, diyoruz.
Nâzım Hikmet - Benerci Kendini Niçin Öldürdü? (Şiirler 2) - Ahmedin Hikâyesi - Adam Yayınları, XIV. Basım, Ocak/1998, sh.265.

Materyalist düşüncenin bayraktarlığını yapan Nâzım'ın
Şeyh Bedreddin'le ilgili anılarında neden ruhanîyâta el atıp, erenlere karışmak ihtiyacı
hissettiğini anlayamadım. Hem maddîyundan olduğunu iddia eder,
hem de Giritli keşiş gibi, üstüne üstlük aradan asırlar geçmiş iken,
Börklücenin denizleri sessizce aşan müridiyle konuştuğundan dem vurmaktadır.»
                                                      Nâzım Hikmet - (Şiirler 2) - Şeyh Bedreddin Destanı - Adam Yayınları, XIV. Basım, Ocak/1998, sh.227 - 259.

• - Gürültü etmeksizin denizin dalgalarını aşarak senin yanında bulunuyorum, diyordu.
  Döndüm. Denizin üstündeki pencerenin arkasında birisi var. Konuşan o :
  «- Cenevizlilerin sırkâtibi Dukasın yazdıklarını unuttun mu? Sakız adasında Turlut tesmiye olunan manastırda ikamet eden Giritli bir keşişten bahsettiğini hatırlamıyor musun? Ben, yani Börklüce Mustafanın 'dervişlerinden biri' bu Giritli keşişe de böyle baş açık, ayaklarım çıplak ve yekpare bir libasa bürünmüş olarak denizin dalgalarını aşıp gelmez miydim?»
  Pencerenin demirleri dışında hiçbir yere tutunmasına imkân olmadan böyle boylu boyunca durup bu sözleri söyleyene baktım. Gerçekten de dediği gibiydi. Yekpare libası aktı.

• Başımın ağrısı birdenbire dindi. Yataktan çıktım. Penceredekine doğru yürüdüm. Elimden tuttu. Benden başka yirmi sekiz insanı ve terli çimentosuyla uyuyan koğuşu bıraktık. Birdenbire kendimi o bir türlü göremediğimiz, denizle duvarımızın birleştiği yerde, kayaların üstünde buldum. Börklücenin müridiyle yan yana karanlık denizin dalgalarını sessizce aşarak yılların arkasına, asırlarca geriye, sultan Gıyaseddin Ebülfeth Mehemmed bin ibni Yezidülkirişçi, yahut sadece Çelebi Sultan Mehmed devrine gittik.

• Şefiğe geceki maceramı anlatıyorum :
  - Fakat, diyorum, hani gözümle gördüm. Nah şu pencerenin arkasına geldi. Yekpare ak bir gömleği vardı. Elimden tuttu. Bütün bir yolculuğu yan yana, daha doğrusu onun rehberliğiyle yaptım..

Okuyucularıma Şeyh Bedreddin, Börklüce Mustafa ve Torlak Kemâl hakkında tarafsızca
kanaat sahibi olmaları için Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun Kapı - Kilit - Konak - Bu Atlı Geçide Gider
adlarıyla başlayan bir seri tarihî roman setini okumalarını tavsiye edebilirim.

1951 Ağustosunda Doğu Berlin'de yapılan Dünya Gençlik Festivali'nde
Nâzım Hikmet kendisini coşkuyla karşılayan gençlerle.

İlhan Darendelioğlu "Nâzım Hikmet Vatan Şairi mi? Vatan Haini mi?" adlı kitabında
«Nâzım'ın eserlerinden oluşan ve hakkında "Methiyye" olarak kaleme alınan
kitapların sayısı 70'e ulaşmış olmasına rağmen, onun gerçek hüviyetini açıklayan,
faaliyetlerini, mahkûmiyetini, ihanetini, komünizm hastalığını dile getiren bir eser
Nejdet Sancar'ın "Nâzım Hikmet Masalı" adlı kitabı istisna edilirse henüz yayımlanmamıştır.
Masum ve körpe dimağlar bu yalanlarla ters yüz edilmiştir.» denilmektedir.

Şu ya da bu sebepten Türkiye dışına çıktıklarında,
üstelik oralarda beslenme kapıları da bunlara her an açık iken, ilk
fırsatta Yurd'a dönme acelesine neden düşüverirler?
Aksini yaşayanı bu yaşıma kadar görmedim. Bir tek Nâzım Hikmet denedi
bu işi, sebebini de herkes biliyor. Cumhuriyet öncesinde
"münevver" dediğimiz şimdiki "aydın", geçiş döneminin karmaşası içinde
o münevver'in zengin anlamlarından birçoğundan kopmayı,
işine öyle geldiği ve kolayına yaşamak hoşluğu içinde, çabuk başardı.

Bu durumda, dün peşinden koştuğunu bugün kötüleyen kişiye
nasıl yazar diyeyim ben ve yazdıklarına niçin inanayım?
Beni dün nasıl yanılttıysa bugün de öyle yanıltıyor ise yine?
Mustafa Necati SEPETÇİOĞLU -Yeniçağ Gazetesi - 01 Mayıs 2005 Pazar
 

Ve o korkuyu ancak halkını satan bilir!