FOLKLORİK KÜLTÜRÜMÜZÜnye Lisesi/Kars Folklor Ekibi - 1972
|
FOLKLORİK KÜLTÜRÜMÜZ
Folklor sözü İngilizce “folk” ve “lore” sözcüklerinden oluşmuştur. Folk “halk”, lore ise “bilim, bilgi” anlamına gelir. Bu nedenle Türkçe’de Folklor terimi “Halk Bilimi” sözüyle de karşılanmıştır. Folklor terimini ilk olarak 1846 yılında kullanan İngiliz William J. Thoms’dur.
Folklor, bir ülke ya da belirli bir bölge halkına ilişkin maddî ve manevî alanlardaki kültürel ürünleri konu edinen, bunları kendine özgü yöntemlerle derleyen, sınıflandıran, çözümleyen, yorumlayan ve son aşamada bir bireşime vardırmayı amaçlayan bir bilim dalıdır.
Konak Sineması 1970 Lise Gecesi Cihan Kocaoğlu, Hale Barlas, Ahmet E. Birben Ahmet E. Birben Fotoğraf Arşivi |
Şentepe - Ahmet Birben - Özlem Nihan
Kılıç Beden Eğitimi Öğretmeni Ali KAYADELEN Müjgan Lüleci - Gülay Ocaktan - Tarık Ahmet E. Birben Fotoğraf Arşivi - 23.04.1969 |
Her yörenin doğa koşulları ile coğrafî konumu o yöre halkının gizemli dünyasının figürlerini folklorik özelliklerinde ve bilhassa halk oyunları, giysileri, kilim ve halıları, töre ve âdetleri, düğün ve eğlence günleri gelenekleri ve halk türkülerinde abartmasız yansıtır.
Bölgemizin şartları da oyun karakterlerinin sergilenmesine ve düğünlerde tüm renkâlem canlılığını ortaya koymasına imkân hazırlamaktadır. Ünye'mizin halk oyunları bir uzman gözü ve deneyimiyle tam olarak etüt edilemediği için oyunların karakter yapısı hakkında tam bir bilgiye sahip değiliz.
Ünye'de bulunduğum gençlik yıllarımda (1965 - 1972) folklor eğitimi aldığım hocalarım maalesef yöresel halk oyunlarımızı bilemediklerinden Ünye Folklor Ekibi olarak farklı yörelere ait (Gaziantep, Kars, Elâzığ, Trabzon ve Sivas) oyunları sergilemek zorunda kalmıştık.
1971 - Bafra'da Elâzığ'ın Çayda Çıra Oyunu Selman Acar, Gülten - Cihan Kocaoğlu, Hale Barlas, Ahmet Birben, Mustafa Karaman Ahmet BİRBEN Fotoğraf Arşivi |
Sanat Okulu Beden Eğitimi Hocası Yardımcı
Salta Atarken 19 Mayıs 1971 - Ahmet Birben Fotoğraf Arşivi |
Aradan geçen yıllar içerisinde bu eksikliği kapatma yönünde çalışmalar yapılması ve netice alınması Ünye'miz açısından sevindirici olmuştur.
Bir ülkenin, bir yöre halkının, bir etnik grubun yaşamının bütününü kapsayan ve temelinde o halkı oluşturan insanların ortak ve yaygın davranış kalıplarını, yaşama biçimini, belirli olaylar ve durumlar karşısında tavrını, çevresini ve dünyayı algılayışını açıklamada; geleneksel ve törensel yaşamı düzenleyen, zenginleştiren, renklendiren bir dizi beceriyi, beğeniyi, yaratıyı, kurumu, töreyi, kurumlaşmayı göz önüne sermede; bir ucuyla geçmişe, bir ucuyla da zamanımıza uzanan gelenekler, görenekler, âdetler zincirini saptamada; bu zincirin köstekleyici veya destekleyici halkalarını tek tek belirlemede; halk kültürünün atardamarlarını yakalayarak bunlardan özgün ve çağdaş yaratmalar çıkarmada folklorun rolü ve önemi birinci derecededir.
Selman ACAR, Gülten ve Cihan Kocaoğlu, Hale Barlas, Ahmet Erkan Birben,
Ülker Dalyan, M. Ufuk Mistepe Ünye Lisesi Gecesi'nde Antep Folkloruyla
Ahmet Erkan Birben Fotoğraf Arşivi - 1971
Folklor, en derli toplu anlamıyla genel olarak sözlü halk edebiyatı, halk musikisi, halk temaşası, halk gelenek ve inançları gibi tamamen fikrî ve manevî tezahürleri, kısaca halkın manevî kültürü araştıran bir bilimdir. Düğün, bayram, cenaze, kandil, çocuk vs.’ye ait halk gelenekleri; cin, peri, büyü, afsun, muska, gibi şeylere inanma şeklinde tezahür eden bütün halk inançları ile türküleri, maniler, bilmeceler, oyunlar, masallar, menkıbeler, deyimler ve atasözleri folklorun konusu içindedir.
Ünye Belediyesi Medeniyetler Kavşağı Broşürü /2005
Ünye'mizde bilinen halk oyunları şunlardır :
a) Kırbaç Horonu (Hudayda)
b) Kürtali Oyunu
c) Gürcü Horonu
ç) Metelik Oyunu
Yöremizde çalgı olarak zurna ve bağlama yaygındır.
Zurna genellikle erik ağacından, kısmen de armut ve kayın ağacı odunundan yapılır.
Bağlama ise genellikle gürgen, erik, kestane ve dut ağacı odunundan yapılmaktadır.
Ordu yöresi oyunlarına eşlik eden sazlar : Kemençe, Davul – Zurna, 1940’lardan itibaren kaval ve bağlama da çalınmaktadır.
Türk Milleti'nin tarihsel süreçteki sevincini, duygularını,
gizemli iç
dünyasını, acılarını, doğasını, yaşam biçimini, coğrafyasını, ahlâk
ve töresini giysilerinde yansıttığı folklorik zenginliğini yakından
izleyebilmek
gibi sosyal bir sevinci yaşamış olmanın verdiği hazla Ünye
Lisesi IV - A
sınıfında Kimya dersi öğretmenimiz Selman
ACAR eğitiminde Artvin,
Elâzığ ve Gaziantep folklorunu teneffüs
etmek imkânını buldum.
Elâzığ Folklor Ekibi/Fatih Eğitim Enstitüsü-Trabzon/1973
Lise yıllarında almış olduğum folklorik eğitime ait birikimimi Trabzon
Fatih Eğitim Enstitüsü'nün kuruluş yıldönümünde
yapılan kutlamalarda
sergilemek
üzere Elâzığ Folklor Ekibi'ni kurarak değerlendirdim.
Yöresel Türk kültür ve sanatını başarı ile temsil eden Ünye Halk Dansları Topluluğu yıllardan beri halk danslarımızı öz değerlerinden yararlanarak çağdaş sanat anlayışına dayanan bir yorumla uygulamak, ÜNYE'mizin sahip bulunduğu kültürel ve folklorik değerleri tanıtmak, böylece yöremize dönük turizm hareketlerini artırmak ve genel tanıtımımıza katkıda bulunmak amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir.
Ünye Belediyesi Folklor Ekibi - Hizmet Gazetesi Fotoğraf Arşivi
Ünye Belediyesi Folklor Ekibi de en az yabancı halk dansları toplulukları
kadar
başarılıydı. Belediye'nin genç ve güzel folklorcuları sundukları birbirinden
güzel oyunlarıyla
festivalin 2. ve 3. günlerinde yabancı halk dans topluluklarını aratmadılar.
DÜNYA MOZAYİĞİNDE RENK CÜMBÜŞÜ
Uluslararası Millî Kostümler
Geleneksel Türk kültür ve sanatının doğru bir şekilde tanıtılmasını gaye edinen Topluluk, gerek Ünye halk danslarını ve müziğini, gerek giysilerini özüne bağlı kalarak, çağdaş teknik ve imkânlardan da yararlanarak yeni bir sahne düzeni ve anlayışı içinde biçimlendirerek sergilemektedir.
Halk danslarına has olan yöresel bütün çizgileri, renkleri ve incelikleri büyük bir özenle sunan Topluluğun repertuarında ülkemizin ORDU yöresine ait Türk halk danslarından seçkin örnekler bulunmaktadır.
Gaziantep Folklor Ekibi/Ünye Lisesi - 1971
Hasan Basri BIÇAKÇI, Refik ALKAN, M. Ufuk MİSTEPE
Bugüne kadar Topluluğun uygulamalarında geleneksel danslarımızın özünü, biçimsel formlarını bozmadan çağdaş bir yorumla düzenlemeler yapılmıştır. Bu çalışmalar sayesinde geleneksel halk dansları sahne sanatları arasındaki seçkin yerini almıştır.
Müzik ve giysi geleneksel danslarımızın ayrılmaz iki önemli unsurudur. Topluluk temsillerinde yörenin müzik, enstrüman ve ezgilerini koruyarak bir araya getirdiği çeşitli geleneksel halk çalgıları ile yöre müziklerini icra etmektedir.
Mahallinden üretilen ve incelemeye alınan yöre giysilerinin renk, işleme, süsleme ve kullanış özellikleri yok edilmeden dans tekniği ile bütünleştirilerek giysilerimizin orijinal ve güzel yanları ortaya çıkartılmış ve kullanımda pratik olacak şekilde yeniden düzenlenerek üretilmiştir.
Kars-Antep-Elâzığ Folklor Ekipleri/Ünye - 1972
Mustafa KARAMAN, Handan, M. Ufuk MİSTEPE,
Pınar, Gülay BERK, Arzu SIRMABIYIK
Ünye Festivali/Ünye Lisesi Folklor Ekibi
Aydın Ellibeş, Cihan KOCAOĞLU/1970
Ünye Lisesi Kars ve
Gaziantep Folklor Ekibi M. Ufuk Mistepe Fotoğraf Arşivi - 1972 |
Gülten - Cihan Kocaoğlu,
Hale Barlas, Ahmet E. Birben, Ülker Dalyan, Mustafa Karaman, Belma Köylü ve Zurnacı Gümüş Ahmet Erkan Birben Fotoğraf Arşivi - 1971/Elâzığ - Çaydaçıra |
Selman Acar Eğitiminde Ünye Lisesi Artvin Ekibi - 1970
Gülten Kocaoğlu, Cihan Kocaoğlu, Hale Barlas, Ahmet E. Birben,
Asuman Güdek, Avanoğlu, Belma Köylü, Aydın Ellibeş, Ülker Dalyan
Ahmet Erkan Birben Fotoğraf Arşivi
Ünye Lisesi Gaziantep Folklor Ekibi - 1972
Selman ACAR, Mustafa Karaman, M. Ufuk Mistepe
M. Ufuk MİSTEPE Fotoğraf Arşivi
Gaziantep Folklor
Giysisi/Çınar Altı
M. Ufuk Mistepe/29.10.1972
Resmî Tören Geçidi/1972
Selman ACAR ve Ünye Lisesi Folklor Ekibi