Araştırma :
Assis. Prof. Dr. Mehmet BEŞİRLİ
Gaziosmanpaşa Üniversitesi/Tokat
Fen - Edebiyat Fakültesi/Tarih Bölümü Öğretim Üyesi
Kitap Adı :
Zile Âyanı İlbaşıoğlu Küçük Ahmed Ağa
Fen - Edebiyat Fakültesi Yay., No. : 14, Araştırma Serisi, No. : 05, Tokat/Ocak - 2004, 197 sh.

ZİLE ÂYANI
İLBAŞIOĞLU
KÜÇÜK AHMED AĞA - I
(Bu araştırma makalesi "XIX. Yüzyılın Başlarında Bir Âyanın Yaşamından
Kesitler - Zile Âyanı İlbaşıoğlu Küçük Ahmed Ağa" adlı kitaptan özet halinde alınmıştır.)

İlbaşıoğlu Ahmed Ağa ve Faaliyetleri

              Bu çalışmada İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın hayatı ve yaşadığı dönemde Tokad, Zile, Turhal ve çevresinde ortaya çıkan yerel sorunları incelemek istedik. İlbaşıoğlu Ahmed Ağa, yaşadığı dönemde uzun yıllar Zile âyanı olarak görev yapmış, halk ve devlet ile direkt ilişkide bulunmuş ve zamanla bölgede güçlü bir mahallî nüfuz oluşturmuştur.

              Bazen Tokad ve Zile Voyvodalığı görevlerinde de bulunmuş, bölgede idarî, askerî ve malî görevler üstlenmiştir. Çalışmada özellikle İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın XIX. yüzyılın başlarında Tokad, Zile ve çevresinde aldığı görevlerde halk ile ilişkileri üzerinde durulacak, bölgeden kazandığı emlâkler ve gelirlerini hangi yollardan elde ettiği, bunda halkın ne derece zorlandığı, diğer yerel güçlerle ilişkileri ve devletin ona bakışı irdelenecektir.

              Zile âyanı İlbaşıoğlu Ahmed Ağa ile ilgili olarak kitap ve makale düzeyinde spesifik bir çalışma henüz yapılmamıştır. Bu Ağa'nın yaşamı ve faaliyetleriyle ilgili ilk çalışmadır. Arşiv belgelerinde Ahmed Ağa, "İlbaşı-zâde Ahmed Ağa" ya da "İlbaşıoğlu Ahmed Ağa" olarak tasvir edilmekte, ancak daha çok "İlbaşıoğlu Ahmed Ağa" şeklinde tanıtılmaktadır.

Elbaşoğlu Câmii İç Tezyinatı - Bir Cehâlet Örneği
Restorasyon Anında Tevafuken Bulunan ve 50 Yıl Kadar Önce Üzeri
Macunla Kapatılan Hat ve Kök Boyalı Bezemelerin Kazıma Sonrası Görünümü

Fotoğraf : Necmettin ERYILMAZ - 11.12.2007 Zile

İlbaşıoğlu Ahmed Ağa ve Ailesi

              Osmanlı Devleti'nde bireyler genellikle lâkapları ile tanınmakta idi. Kişinin yaptığı iş, bağlı olduğu aile, oturduğu bölge vs. aynı zamanda kişinin sosyal çevresini belirliyordu. İlbaşıoğlu Ahmed Ağa, XIX. yüzyılın başlarında Tokad, Zile ve civarında etkili bir âyandır. "Âyan" tâbiri İslâm Tarihi'nde ve Osmanlılar'da herhangi bir topluluğun ya da bir yerin ileri gelenleri anlamında kullanılmıştır.

İlbaşıoğlu Ahmed Câmîi Kitabesi

              Zaman zaman hem Tokad hem de Zile voyvodalıklarında bulunmuştur. Belgelerde "Tokad voyvodası İlbaşı-zâde Ahmed Ağa"⁶⁰, "kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân voyvodası İlbaşı-zâde izzetlü Ahmed Ağa"⁶¹, "Tokad voyvodası âtıfetlü İlbaşı-zâde es-Seyyid Ahmed Ağa"⁶², "voyvodanız olan İlbaşıoğlu Ahmed Ağa"⁶³, "medîne-i Tokad voyvodası kıdvetü'l-emâcid ve 'l-â'yân es-Seyyid Ahmed Ağa ibn es-Seyyid Osmân Ağa"⁶⁴, "Tokad voyvodası İlbaşıoğlu Küçük Ahmed"⁶⁵, "Tokad voyvodası sâbık İlbaşıoğlu Küçük Ahmed"⁶⁶, "mütegallibeden İlbaşıoğlu Ahmed"⁶⁷, "Zile voyvodası Ahmed Ağa"⁶⁸, "Zile sükkânından İlbaşıoğlu Küçük Ahmed nâm kimesne"⁶⁹, "Zile voyvodası İlbaşı-zâde Ahmed Ağa"⁷⁰, "kazâmız â'yânı İlbaşıoğlu Ahmed Ağa"⁷¹, "medîne-i Zile voyvodası İlbaşı-zâde Ahmed Ağa"⁷², "beldemiz voyvodası olan İlbaşıoğlu es-Seyyid Ahmed nâm şekavet-pîşe ve mütegallibeden"⁷³, "ihtiyârlan olan İlbaşıoğlu kulları"⁷⁴, "vakfımızın mütevellîsi Zile voyvodası Ahmed Ağa"⁷⁵, "İlbaşıoğlu Küçük Ahmed Beg"⁷⁶, "Zile voyvodası maktûl İlbaşıoğlu Küçük Ahmed"⁷⁷, "Zile voyvodası iken katîlen vefat iden İlbaşıoğlu Küçük Ahmed"⁷⁸, "Tokad voyvodası sâbıkâ maktûl İlbaşıoğlu Seyyid Ahmed bin Osmân"⁷⁹ gibi ifadelerle geçmektedir.

Elbaşoğlu Câmîi Girişi

              İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın yaşını vesikalardan kesin olarak tespit etmek mümkün olmadı. Ancak 1229/1813 tarihli bir vesikada "... medîne-i Zile voyvodası İlbaşı-zâde Ahmed Ağa kulları ezmân-ı sinîn-i vâfıreden berü medîne-i Zile'ye voyvoda olup ihtiyârlığı umûrını uhde idünüp zulm u te'addîsi yevmen-fe-yevmâ müzdâd u bî-pâyân olup ..."⁸⁰ ifadesinden, yaşının oldukça ileri olduğu, yaşlılığına  istinaden günden güne zulümlerini artırdığı ve uzun yıllardan beri Zile voyvodası olduğu anlaşılmaktadır. Bir mahzarda "İlbaşıoğlu es-Seyyid Ahmed nâm şekâvet-pîşe ... kendü ve kavm ü kabîlesinden hoşnûd ve râzı olmadığımuz ..."⁸¹ ifadeleri de, hem kendi hem de çevresinden bölge ileri gelenleri ve halkın memnun olmadığını göstermektedir.

İlbaşıoğlu Ahmed Ağa Câmîi Kitabesi

              19. yüzyılın başlarında Tokad Voyvodalığı mukataası bir süre Bozok Mutasarrıfı Cabbar-zâde Süleyman Bey'in iltizamında bulunduğundan, aynı dönemde İlbaşıoğlu Ahmed Ağa da, bu mukataanın yönetimine onun tarafından voyvoda olarak atanmıştır. Yani voyvodalık yaptığı dönemlerde genellikle "Cabbâr-zâde Süleyman Beg kullarına müte'allik ..."⁸², yani onun hizmetinde görev yapıyordu.

Alparslan Ortaokulu Civarından Kalenin ve Câmi'nin Görünümü

 

              19 Rebiyülâhır 1229/10 Nisan 1814 tarihli ve katledilmesi emrini ihtiva eden bir fermana göre, "Zile sükkânından İlbaşıoğlu Küçük Ahmed" ifadesinden, Zile'de oturduğu anlaşılmaktadır. Zaten katledildiği zaman da Zile voyvodası olarak görev yapıyordu⁸³. Yine 26 Ramazan 1222/27 Kasım 1807 daha eski tarihli bir başka belgeye göre ise, İlbaşıoğlu Ahmed Ağa, "Zile kasabasında vâki' Tokad sükkânından es-Seyyid Ahmed Câmi'-i şerifi vakfının ..."⁸⁴ mütevellisi olarak berata sahip olmuştur. Bu berattaki "Tokad sükkânından" ifadesi ise, Tokad'ta oturduğunu göstermektedir. Yine 27 Rebiyülâhır 1250/28 Ağustos 1834 tarihli bir başka vesikada "... medîne-i Zile'de Zincirli Mahallesi sakinlerinden iken bundan akdem fevt olan İlbaşızade Ahmed Ağa ..."⁸⁵ ifadesi, Ağa'nın yine Zile'de oturduğunu göstermektedir. O halde Ağa'nın her iki tarafta da konakları olduğuna göre, Zile veya Tokad voyvodası olduğu zamana göre, adı geçen voyvodalık birimlerinde sâkin olduğu anlaşılmaktadır. Ancak uzun yıllar Zile âyanı olarak vazife yaptığı düşünülürse, aslen Zile'de meskûn olduğu anlaşılır.

              İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın babası Seyyid Osman Ağa'dır . Ahmed Ağa, Zile ve çevresini halka zulüm ve eşkıyalık hareketlerinin mekânı olarak kullanmaktadır. İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın babası Seyyid Osman Ağa'dır.⁸⁶ Ahmed Ağa, Zile ve çevresini halka zulüm ve eşkıyalık hareketlerinin mekânı olarak kullanmaktadır.⁸⁷

İlbaşıoğlu Ahmed Ağa Câmîi Kitabesi (Kitabenin Lâtin Harfleriyle Okunuşu).
  

              1805 yılında Caniklizâde Mahmud Tayyar Paşa, Trabzon ve Sivas Vâlisi bulunuyordu. Cabbar-zâde Süleyman Bey de, Bozok voyvodası ve Tokad mukataası mültezimi idi. Bu iki aile -  Cabbarzâdeler / Canikliler - arasında çok eskilerden beri devam eden husumet, 19. yüzyılın başlarında da devam etmekteydi.

              Mahmud Tayyar Paşa, Canik Sancağı'ndan çıkarak Süleyman Bey^'i halledeceği bu hususta kendisine yardım edilmesi gerektiğini de belirttiği mektubunda, onun tarafından tayin edilen voyvoda İlbaşıoğlu Ahmed'in de katledilmesi, adamlarının uzaklaştırılması ve bölgeden askerlerin kendi kuvvetlerine katılması, geri kalanların da vilâyeti muhafaza etmesi gerektiğini Tokad halkından talep etmiştir⁹⁵. Yine Mahmud Tayyar Paşa, 15 Rebiyülevvel 1220/13 Haziran 1805 tarihli Tokad'taki Yeniçeri Ocağı zabitlerine bir mektup daha göndermiş ve amacının şeriatın icrası ile birlikte, Allah'ın kullarının baskıdan kurtarılması olduğunu, bu hususta ocağın gayret göstermesini ve Zile taraflarında bulunan adamı Kuruoğlu Hasan Bey'e katılmalarını istemiştir⁹⁶.

Elbaşoğlu Câmîi İçini Çevreleyen Âyetler (Solda Restorasyon Öncesi, Sağda Kazıma İşlemi Sonrası)
Restorasyon Anında Tevafuken Bulunan ve 50 Yıl Kadar Önce Üzeri Macunla Kapatılan Hat ve Kök Boyalı
Bezemelerin Kazıma Sonrası Görünümü - Böylesi Bir Cehâlet Eşine Rastlanılması Çok Az Olan Bir Örnektir !!!

Soldaki Fotoğraf : Nurettin İMRE - Sağdaki Fotoğraf : Necmettin ERYILMAZ - 11.12.2007 Zile

              Tokad ve Zile halkı Mahmud Tayyar Paşa'nın  isteklerine uyarak, onun tarafını tutmuşlar ve adamı Kuruoğlu Hasan Bey'e gönderdikleri bir mektupla da, Süleyman Bey'in adamı voyvoda İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'yı kovduklarını ve kendisini voyvoda tanıdıklarını bildirmişlerdir. Hasan Bey de, Ahmed Ağa'nın konağına geçmiş ve ona ait Tokad yakınlarındaki Vavrı çiftliğinde 7.500 kuruş değerinde 300 kile arpaya, Tahtoba Köyü'nde 3.500 kuruş değerinde 500 davara ve daha birçok mal ve eşyaya el koymuştur⁹⁷.

              Bir müddet sonra, Süleyman Bey ve adamı İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın idamları hususunda Mahmud Tayyar Paşa'nın Tokad halkına yazdığı mektupların doğru olmadığı anlaşılmıştır. Hatta Mahmud Tayyar Paşa sorununu çözümlemek; Sivas, Tokad, Zile ve Turhal yörelerinde ortaya çıkan çatışmaları durdurmak için, bölgeye Erzurum Vâlisi Yusuf Ziya Paşa gönderilmiştir. Bunun üzerine isyancı Mahmud Tayyar Paşa, Bafra, Samsun, Kavak ve Çarşamba yol güzergâhından Ordu'ya doğru çekilmiştir. Daha sonra verilen bir emirle, Cabbar-zâde Süleyman Bey'in desteği ile Kastamonu, Sinop, Boyâbâd voyvodaları Samsun ve Çarşamba tarafına gönderilerek, âsi paşa her ne tarafa gider ise takip edilmesi emredilmiştir¹⁰⁰.

İlbaşıoğlu Ahmed Câmîi Batı Kısmından Bir Görünüş Fotoğraf : Assis. Prof. Dr. Mehmet BEŞİRLİ

İlbaşıoğlu Ahmed Câmîi Girişinden Bir Görünüş Fotoğraf : Assis. Prof. Dr. Mehmet BEŞİRLİ

              Cabbar-zâde Süleyman Bey, bölgedeki nüfuzunu tekrar kurmak amacıyla, Mahmud Tayyar Paşa isyanının önlenmesinde Yusuf Ziya Paşa ordusuna büyük yardımlarda bulunmuştur. Mahmud Tayyar    Paşa'ya yardım işini örgütleyen Tokadlılar'dan Genç Ağa, Genç Ağa Alemdarı Abdurrahman, Kömürcü Salih, Kasımoğlu Mehmed ve Müftü Osman Efendi¹⁰¹ cezalandırılmışlardır. Bunlardan Kasımoğlu   Mehmed 23 Recep 1220/17 Ekim 1805 tarihinde idam edilerek, kesik başı Cabbar-zâde Süleyman'ın oğlu   Sivas Vâlisi Mehmed Celaleddin Paşa'ya gönderilmiş, servetinin de müsadere edilmesi kararlaştırılmıştır¹⁰².

              Mehmed Ağa'nın malları Sadrazam Tütüncüsü Ali Ağa tarafından yazılmış¹⁰³ ve malları taliplileri yok denilerek müzayede ile İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'ya satılmıştır¹⁰⁴. 17 Şevval 1220/08 Ocak 1806 tarihinde Erzurum ve Trabzon Vâlisi Yusuf Ziya Paşa tarafından Tokad voyvodası İlbaşıoğlu Ahmed Ağa ve naip başta olmak üzere bilumum görevlilere gönderilen buyrulduda Genç Ağa¹¹⁰ ve Alemdarı Abdurrahman'ın idam edildikleri, emlâk ve akarının yazılarak defterinin gönderilmesi emredilmekteydi¹¹¹.

Elbaşoğlu Câmîi İçi (Mihrap ve Mimber)

              Mahmud Tayyar Paşa ile Cabbar-zâde Süleyman Bey arasında çıkan mücadelelerde İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın direkt rolü ve bağlantısı vardır. Ağa, öncelikle Süleyman Bey'in ve menfaatlerinin Tokad ve Zile'deki temsilcisi idi. Bu arada bölgede yaptığı haksızlıklar, yöre halkının bir çare aramasına yol açmıştır. Dolayısıyla İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'yı ortadan kaldıracak herhangi bir yol ve yöntem, onları etkilemiş olmalıdır.

İlbaşoğlu Ahmed Ağa Câmîi Mihrabı

              Tokad ve Zile bölgesinde bazı mukataaları iltizamına alan Süleyman Bey, İlbaşıoğlu Ahmed Ağa gibi atadığı adamlarla Tokad ve çevresinde gereğinden fazla vergi salmakta ve zulümlere aracılık yapmaktadır. Buradan çıkan sonuç belki de şudur : Halk, ağır vergi yükü altında ezilmektedir. Bu amaçla ne olursa olsun bir an önce yapılan zulüm ve baskılardan, zorla talep edilen vergilerden, kanunlara aykırı uygulamalardan vb. kurtulmak istemekte, bunu sona erdirebilecek hareketlere de rağbet etmektedir.

              Nitekim İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın Zile'de yaptığı baskıların derecesi ve halktan zorla talep ettiği şeyler, çalışmanın ileriki bölümlerinde Zile halkının mahzarlarından daha açık olarak görülecektir. Yukarıda da ifade edildiği gibi, Genç Ağa'nın muhallefatının yazılması ve zabt edilmesi esnasında İlbaşıoğlu'nun borcuna karşılık mahsup edilen muhallefat bedeli meblâğ ile diğer maktullerin bazı mülklerinin müsadere edilmesi ve sonrasında müzayedede satın alınma işlemlerindeki uygulamalar, bunlara şimdilik olumsuz örnekler sayılabilir. Belgelerde İlbaşıoğju Ahmed Ağa'nın Tokad voyvodası olarak vazife yaptığı görülrnektedir.

Restorasyonda Bulunan ve 50 Yıl Kadar Önce Üzeri Macunla Kapatılan Tezyinâtın Kazıma Sonrası Görünümü

Fotoğraflar : Necmettin ERYILMAZ - 11.12.2007 Zile

              İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın voyvodalığa atanması ile ilgili bir belgeye rastlayamadık. Ancak Tokad Şer'iye Sicilleri'ndeki vesikalarda kendisinin voyvoda olduğunu gösteren en erken tarihli vesika, 27 Cemaziyülevvel 1219/03 Eylül 1804 tarihlidir¹²⁵. Ahmed Ağa'nın, Tokad voyvodası olduğu dönemde, iltizamın asıl sahibi Cabbar-zâde Süleyman Bey idi. H. Cinlioğlu'nun eserinde 1218/1803-1804 tarihinde İlbaşıoğlu Ahmed Ağa, Tokad voyvodası olarak gösterilmektedir¹²⁶. O halde bütün bu bilgileri birleştirerek baktığımızda Ağa'nın, 1218/1803-1804 ilâ 1222/1807 tarihleri arasında Tokad voyvodası olarak görev yaptığı anlaşılır.

Vesika : 6 Tokad Şer'iye Sicili : 20, 153 - 154.
İlbaşıoğlu Ahmed Ağa ile Muvaffak Ağa
ve Kardeşleri Arasındaki Soruna Dair Ferman.

        KAYNAKÇA :

                ⁶⁰ Tokad Şer'iye Sicili, 09, 84/2.
                ⁶¹ TŞS, 09, 129/3.
                ⁶² TŞS, 10, 15/1.
                ⁶³ Tokad voyvodası İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın voyvodalıktan azl ve yerine Hacı Ali Ağa'nın voyvoda atamasını bildiren buyruldu, TŞS, 10, 117/1.
                ⁶⁴ TŞS, 10, 69.
                ⁶⁵ TŞS, 11, 31.
                ⁶⁶ TŞS, 18, 67/2.
                ⁶⁷ TŞS, 18, 66/1.
                ⁶⁸ Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, HH, 24981 - G.
                ⁶⁹ BOA, HH, 25008.
                ⁷⁰ BOA, HH, 16575.
                ⁷¹ Zile kazası ileri gelenlerinin âyanları Ahmed Ağa'dan memnun olmadıklarını ve onu istemediklerini belirten mahzar. BOA, HH, 24981 - A.
                ⁷² BOA, HH, 24981 - B
                ⁷³ Zile'deki ulemâ, sulehâ, e'imme, hutâba, sadât, sipâh, yeniçeriyân, fukârâ, zuafâ ve reâyâ kullarının mahzarı. BOA, HH, 24981 - C.
                ⁷⁴ Zile naibi Hayreddin imzalı İlbaşıoğlu Ahmed'in yaptıklarından şikayet eden esnaf vb'nin ifadelerine istinaden ilâm. BOA, HH, 24981 - D.
                ⁷⁵ Turhal Kasabası'nda Câmî-i Kebir'de post-nîşîn olan Halvetiyye Tarikatı Şeyhi'nin vazifelerini vermeyen vakıf mütevellisi İlbaşıoğlu Ahmed'i şikayeti.
                ⁷⁶ BOA, Cevdet Adliye, 1470.
                ⁷⁷ Aynı belge.
                ⁷⁸ TŞS, 19, 126/2.
                ⁷⁹ TŞS, 20, 177.
                ⁸⁰ BOA, HH, 24981 - B.
                ⁸¹ BOA, HH, 24981 - C.
                ⁸² BOA, HH, 16575. İ. Hakkı Uzunçarşılı, Tokad Kitabeleri adlı çalışmasında "bu zat Canikli Mahmud Tayyar Paşa dostlarındandır. İlbaşıoğlu'nun Çapanoğlu ile muharebeleri vardır" demektedir.
                ⁸³ TŞS, 19, 126/2; TŞS, 27, 108/3..
                ⁸⁴ TŞS, 10, 69/1.
                ⁸⁵ TŞS, 40, 97/1.
                ⁸⁶ TŞS, 20, 177.
                ⁸⁷ BOA, HH, 25008.
                ⁹⁵ Mahmud Tayyar Paşa, Tokad'ın ulema, âyan, zabitler vs.  ileri gelenlerine gönderdiği buyruldusunda; "Cabbâr-zâdeoğlu Süleyman Bey nâm zâlim ... gadr u zulmünden ibâdulâh rencîde olmakda iken bu esnada her dürlü merâm-ı mel'ânete revaç içün envâ'-ı bid'at ve muhdes icrasına müte'ahhid ve ibtidâr ve muğâyir-i şer'i şerif ve muhâlif-i kânûn-ı münîfeye..." aykırı hareketinden dolayı f fetva ile ortadan kaldırılacağını açıklamakta ve "voyvodanız ... İlbaşıoğlu Ahmed nâm mel'ûn bi'l-ittifâk katl u i'dam ve ... âdemleri ve tevabi'leri var ise rüsvâ-yı âmm eyleyüp askerî olanlarınız tarafımıza vusûle sür'at ve sâ'irlerinüz muhafaza-i vilâyete gayret ve ulemâ-i izam efendiler hazerâtı dahi emri bi'l- marûf ve nehyi ani'l-münker itmekde icrâ-yı diyanet itmeleri şer'an matlûbımız olmağın" demektedir. TŞS, 09, 80/2.
                ⁹⁶ TŞS, 09, 81/1 ve H. Cinlioğlu, aynı eser, 3. Kısım, s. 44 - 45.
                ⁹⁷ H. Cinlioğlu, aynı eser, 3. Kısım, s. 45.
              ¹⁰⁰ 05 Rebiyülâhir 1220/03 Haziran 1805 tarihli buyruldu. TŞS, 09, 90 - 91; 93/3.
              ¹⁰¹ TŞS, 09, 118/1; TŞS, 09, 118/2.
              ¹⁰² H. Cinlioğlu, aynı eser, 3. Kısım, s. 48.
              ¹⁰³ TŞS, 09, 121/1; TŞS, 09, 126/1.
              ¹⁰⁴ Bu konu için, bu çalışmadaki İlbaşıoğlu Ahmed Ağa'nın muhallefat sorunları kısmına bakınız.
              ¹¹⁰ Genç Ağa'nın mallarının dökümü şöyledir : Tokad Hoca Ahmed Mahallesi'nde bir ev (7.700 kuruş), çulha kârhânesi ve iki boya kazanı (5.000 kuruş), evi içinde eşya (1.000 kuruş), bir Arap cariye (300 kuruş) ve bir kazak oğlanı (100 kuruş). H. Cinlioğlu, aynı eser, 3. Kısım, s. 49.
              ¹¹¹ TŞS, 09, 117/2.
              ¹²⁵ Penbeci esnafı ile ilgili bir ilâm, TŞS, 09, 19/3.
              ¹²⁶ Bk. H. Cinlioğlu, aynı eser, 3. Kısım, s. 188.

     
Makalenin Başına Dönmek ya da Devam Etmek İçin Tıklayınız