panayir

ANA SAYFA
(Bu sayfa en son 31 Ekim 2006 tarihinde güncellenmiştir.)

ZİLE PANAYIRI
(DEİR) - 1

Derleme : ZİLE POSTASI GAZETESİ
Zile Turizm ve Tanıtma Derneği Adına
Zile Postası Gazetesi Sahibi : Hüseyin HOŞCAN

ZİLE PANAYIRI
(DEİR - DERİ)
(Zile Postası Gazetesi Panayır İlâvesi - 19 Ekim 1965 Salı, 4 sh.)
Gönderen : Hulûsi SEREZLİ

Ekonomiye Damgasını Vuran Zile Panayırı'nın Panoraması - Sağda Zile Kalesi

Zile Postası Gazetesi Panayır İlâvesi 19 Ekim 1965 Salı

Pontoslular zamanında Zile'de bulunan Anaitis İlâhesi'ne Zelaidi deniliyordu. Bu tapınağın Başpapaz'ı senenin her Sonbahar ayında büyük bir törenle taç giyerdi. Milât'tan önce 4. asırda kurulmuş bulunan Pontos Krallığı şimdiki idare teşkilâtımızdaki Trabzon, Ordu, Giresun, Çorum, Samsun ve Amasya vilâyetlerimizde hüküm sürmüştür.

Zelaidi Tapınağı'nda yapılan törenler için civar şehir ve kasabalardan Zile'ye gelen binlerce insanlarla şehir dolup tasardı. Eğlencelerin dışında ticarî yönden büyük bir ehemmiyet taşıyan bu günlere o zamanlar DEİR deniliyordu. Sonradan bu kelime DERİ olarak şekil değiştirmiştir. Bugün bu kelime hâlâ durumunu muhafaza etmekte, bilhassa köylerimizde olmak üzere şehir içindeki yaşlılarca da ekseri DERİ tâbiri kullanılmaktadır. Hattâ şehrin güney kesiminde DERİ yeri olarak bir saha da mevcuttur.

Zile Panayırı Güreş ve At Yarışı Etkinlikleri / 1968

Kameraman : Mehmet SEZEN - Zile Turizm ve Tanıtma Derneği

İlk zamanlar eğlence olarak at koşuları, pehlivan güreşleri, cirit oyunları ve ticarî yönden de sadece hayvan alım satımı yapılan panayır (DERİ) seneler geçtikçe tekâmül ederek bugünki durumunu almıştır.

Asırlık vasfına haiz olan panayırımız her türlü ticarî ve sınaî faaliyetlerin toplandığı bir bölge pazarı niteliğindedir.

Zile'nin Evvelki Panayırından Bir Görünüş

Zile Postası Gazetesi Panayır İlâvesi 19 Ekim 1965 Salı

Son senelerde at koşuları, pehlivan güreşleri ve cirit oyunlarına ilâveten tiyatrolar, sekolin ve döner dolap gibi eğlence takımları ile Luna Park'ların da iştirakleri sağlanmıştır.

Ticarî yönünden ise sadece hayvan alım satımı ile kalmayıp her türlü emtia alım satımını da kapsayan bir durum arz etmiştir.

Panayırdaki Hayvan Pazarı'ndan Bir Görünüş

Zile Postası Gazetesi Panayır İlâvesi 19 Ekim 1965 Salı

Bugün Zile'nin yüzde sekseni panayırda aldıkları muhtelif cins hayvanlarla etlik tâbir edilen senelik kıyma, kavurma, sucuk ve pastırma ihtiyaçlarını yapmaktadırlar. Fakat bu usul, her geçen yıl biraz daha yüzde oranını düşürmekte ve halk yavaş yavaş senelik gıda stoku itiyadından vazgeçmektedir.

Panayır, Zile'de mahallî bir takvim yılı başlangıcıdır, kışlık ihtiyaçların (giyecek ve yiyecek) alınma mevsimidir. Hattâ bütün kiraların (Memurlar hariç) panayırdan panayıra (Deriden - Deriye) verilmesi de ayrı bir hususiyet taşımaktadır.

Geçen yıl 19 Ekim tarihinde 1964 Zile Panayırı'nı törenle ve sevinç içinde açmıştık. Bu yıl yine aynı tarihte 1965 Zile Panayırı'nı aynı sevinç ve mutluluklar içinde açıyoruz. Bu suretle Zile'nin ekonomik ve sosyal hayatında bir dönemin başına ulaşmış bulunmaktayız.

Geçen panayırdan bu panayıra uzanan devre içinde Zileli çalışmış, çabalamış, teşebbüslerde bulunmuş, bilgisini, gücünü, ve maharetini ortaya dökmüştür. Şimdi bunları değerlendirmek sırası gelmiştir. Bu cephesiyle panayır demek bütün bunların arz ve talebe göre karşılaşması, semerelerinin hesaplarının yapılması ve yeni bir döneme girişin hazırlıklarına girişilmesi demektir. Bu bakımdan Zile Panayırı çok çeşitlilik arz etmektedir.

2005 Yılı Zile Panayırı Etkinlikleri - Lunapark ve Giyim Sergi Alanları

Zile Belediyesi Fotoğraf Arşivi

Bu yazı ile Zile Panayırı'nın kısaca ve sadece ekonomik ve sosyal cepheleri üzerinde durulacaktır. Çünkü esaslara dayanan mâzisi ile her yıl hemen hemen aynı tarihlerde kurulmakta olan ananevî ve bölgesel Zile Panayırı'nın Zile ve çevresine ekonomik ve sosyal birçok faydaları vardır.

Çevrenin esasen ticarî ve ekonomik bir merkezi olan Zile'de her yıl panayırın açılışı ile ekonomik ve ticarî hayat daha hararetli ve daha canlı bir devreye girmekte, piyasa daha büyük bir önem kazanmakta, her çeşit alım ve satımlar artmaktadır. Bunun içindir ki bir yıllık çalışma semereleri sonunun alındığı bir devreye rastlayan panayır müddetinde Zile'de çeşitli emtia ve ürünlerle hayvan ticareti yapılmaktadır. Aynca Zile mamul ve mahsûlleri de tanıtılmış olmaktadır

Bu sebeplerle Zile Panayırları çok ilgi görmekte, her taraftan binlerce vatandaş ve iş adamı Zile'ye gelmektedir. Tabiatiyle bu durumdan Zile halkı, tüccarı, sanatkârı ve çiftçisi geniş ölçüde faydalanmaktadır. Panayır münasebetiyle Zile'ye gelenler buradaki ekonomik işlerini de görmekte, yeni ticarî bağlantılar yapılmaktadır.

Panayır Şenliklerinde Karakucak ve Yağlıgüreş Müsabakalarından Görüntüler

Zile Belediyesi Fotoğraf Arşivi

Zile Panayırı'nın Zile'nin ve çevresinin ekonomik ve ticarî hayatında büyük rol oynaması bundandır. Kısaca ifade etmek gerekirse Zile Panayırı her yıl Zile'ye müstesna bir cazibe ve hareket kazandırmaktadır. Bunlardan başka Zile Panayırı münasebetiyle binlerce köylü ve kentli vatandaş bir araya gelmekte ve bu yolla bunlar arasında çeşitli sosyal ve kültürel münasebetler ve tesirler olmaktadır. Bilhassa köylü vatandaşımız birçok yeni görgüler kazanmakta ve faydalı bilgiler elde etmektedir- Köylü ve kentli âdeta birbirleriyle kaynaşmaktadır.

Panayır aynı zamanda bir eğlence ve neş'e kaynağı yaratmaktadır. Buraya gezmek, ziyaret etmek, alışverişte bulunmak, mal satmak veya görmek için gelenler, eğlenmek, neşeli vakitler geçirmek fırsat ve imkânını da bulmaktadırlar. Yani panayır ticarî ve ekonomik bir pazar olduğu kadar, bölgesel bir eğlence mahalli de olmaktadır. Bu avantajlar da Zile Panayırı'nın sosyal cephesini teşkil etmektedir.

Zile Hayvan Pazarı

Kameraman : Mehmet SEZEN - Turizm ve Tanıtma Derneği

Manda (Kömüş) Yavrularının (Malak) Oynaşması

Kameraman : Mehmet SEZEN - Turizm ve Tanıtma Derneği

Kanaatımızca Zile Panayırı'nın en kuvvetli iki karakteri vardır ki, bunlardan biri ekonomik diğeri ise sosyaldir. Nitekim yukardan beri üzerinde durulan hususlar bunu teyit etmektedir. Ayrıca Zile ve çevresi halkı işini, ihtiyaçlarının teminini ve bu arada eğlencesini panayırdan panayıra olmak üzere ayarlamakta, tanzim etmekte ve ona göre çalışma, ticaret ve teşebbüslere başlamaktadır. Bunun içindir ki, panayır her yıl beklenen, özlenen bir olayı teşkil etmektedir.

Zile'de asırlardan beri her yıl panayır açılması ve buna bu bölgede zaruret duyulması bir tesadüfün eseri değildir. Bu panayırı, Zile'nin eski tarihteki durumu ve yıllardan beri Zile'nin bu bölgede ekonomik - ticarî ve sosyal bakımlardan oynadığı rol yaratmıştır. Yazımızın baş tarafında belirttiğimiz gibi Zile'nin ekonomik ve ticarî faaliyetlerin bir merkezi olduğunu asırlık bir ananevî panayır, daha açık ve kesin bir surette göstermektedir. O kadar ki Zile'nin bu vasfı panayırı meydana getirmiş panayır da Zile'nin sembolü olmuştur.

Zile Panayırı Güreşleri / 1968

Kameraman : Mehmet SEZEN
Zile Turizm ve Tanıtma Derneği Adına

Ancak bu durumun muhafazası, idamesi, inkişaf ve terakkisi ve panayırın tarihî önemine ve ekonomik ve sosyal karekterine lâyık olması için her yıl daha başka yeniliklerle ortaya çıkmak ve panayırı daha cazip hale getirmek şarttır. Çünkü mevcut şartlar ve durumlar her gün değişmekte ve gelişmektedir. Bizler de bunlara uymak ve uyanık hareket etmek zorundayız. Bu işte Belediyemiz kadar her Zileli'ye bilhassa her Zileli tüccar, esnaf, sanatkâr ve müteşebbise büyük vazifeler düşmektedir. Ve bu konuda elbirliği ile bir Zileli ruhu ile hareket edilmesi kati olarak icap etmektedir.

1965 yılı Zile Panayırı'nın Zile'mize, çevresine ve dolayısıyla memleketimize uğurlu, hayırlı, kutlu olmasını, bereketli ve kazançlı geçmesini temenni ederim.

Tokat Vâlisi Panayırda Serezliler Arçelik Bayii Standını Gezerken

Hulûsi SEREZLİ Fotoğraf Arşivi - 20.10.1967

Zile Makaleleri Sayfasına

Dönmek İçin TIKLAYINIZ