hamdi

HAMDİ TANSES
GURBETTE
BİR ÜNYELİ OZANIMIZ

Derleme : M. Ufuk MİSTEPE
(Araştırmacı - Orman Endüstri Yüksek Mühendisi.)

1946'da Ünye'nin Velibayraktar (Genehor) Köyü'nde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Ünye'de gördü. Daha sonra İstanbul Belediyesi Konservatuarı'nda icra heyetine katıldı. Türkiye'nin pek çok kentinde konserler verdi. Anadolu'yu gezip, halk türkülerini derledi. Bu arada derlediği türkülerin birçoğunu plâk ve kasetlere okudu. 1980'de Almanya'ya gelerek çeşitli kentlerde müzik öğretmenliği yaptı. Uluslararası konserlere katıldı. Çok zengin bir müzik âletleri koleksiyonuna sahip olan sanatçı, müzik öğretmeni olarak çalışmalarını sürdürüyor.

Ordu - Ünye'ye bağlı Velibayraktar Köyü'nde 1946 yılında Dünya'ya geldi. Öğrenimini Ünye'de gördü. İlk müzik derslerini Ahmet Yamacı ve Kanunî İsmail Hakkı Bey'den aldı.

1968 - 1973 yılları arasında İstanbul Belediyesi Konservatuarı'nda İcra Heyeti'ne katıldı. Adnan Ataman, Tuncer İnan, Hamdi Özbay'dan dersler aldı. Bu arada üniversiteye girerek Makina Mühendisliği öğrenimi yaptı.

1969 - 1975 yılları arasında bir yandan türküler okuyarak sahneye çıktı, öte yandan da Türkiye'nin çeşitli kentlerinde konserler verdi. Bunun yanı sıra Anadolu'nun birçok yöresini gezip, halk türkülerini derledi. TRT ve konservatuar arşivlerine önemli yapıtları kazandırdı.

13 Kasım 1969'da İstanbul Vatan Caddesi'ndeki Lunapark Gazinosu'nda sahne alırken, üniversitede okuyan ve Trabzon Öğrenci Yurdu'nda kalan Rahmetli Erkan OCAKLI da ilk kez ozanımızın arkasında sazıyla ona eşlik etmek için sahneye çıkmıştı. Aynı yurtta ozanımız da yemek yerdi. OCAKLI, Hamdi TANSES'in Hatipoğlu, Kaymakam gibi birkaç türküsünü 45'lik plâklara okumuştu.

1969 İst. Lunapark Gazinosu - İlk Konseri

Hamdi TANSES Fotoğraf Arşivi

Ünlü saz yapımcısı Ragıp Akdeniz'e çok şey borçlu olan Hamdi Tanses, onun saz atölyesinde Arif Sağ, Muhlis Akarsu, Yavuz Top ve Ahmet Yakışan'la birlikte çalıştı. Bu arada derlediği türkülerin bir çoğunu plâk ve kasetlere okudu.

1980'de Almanya'ya gelerek çeşitli kentlerde müzik öğretmenliği yaptı. Birçok üniversite, kültür kuruluşları ve derneklerde konferanslar verdi, uluslararası konserlere katıldı.

Şimdiye kadar Almanya ve öteki Avrupa ülkelerinde birçok ödül kazanan ve 8 kitap yazan Hamdi Tanses'in ayrıca çok zengin bir müzik âletleri koleksiyonu var. Evli ve üç çocuk babası olan Hamdi Tanses, 1993 yılından bu yana Almanya'nın Rüsselsheim kentinde müzik öğretmeni olarak çalışmalarını sürdürüyor.

Köy çocuğu Hamdi TANSES, sürünün ardında kaval çalarak müziğe başladı. Büyüyünce mühendis oldu, ama müzik sevgisi bir ateş gibi parladı, kaldı içinde. Radyolarda, konservatuarlarda, korolarda çaldı, çağırdı. Yüzlerce türkü derledi.

Yolu Almanya'ya düştü. Küçüklerden ve büyüklerden oluşan korolar yetiştirdi. Yunus'tan, Pir Sultan'dan, Hacı Bektaşı Veli'den, Karacaoğlan'dan söz eden geceler düzenledi. Gönlünü Halk Müziği'ne kaptırdı; türkü sevdalısı oldu.

Çoğumuz türkü der geçeriz, nedir bu türkü? Bakın Hamdi TANSES ne diyor?

İlden ile dilden dile
Gönüllerde türküler var.
Deyişlerde, semahlarda
Telden tele türküler var.

Mendillerde, kilimlerde
Çeşmelerde, nehirlerde;
Mapuslarda, sürgünlerde
Hasret dolu türküler var.

Kırkbin yıldır yer altında
Yunus'unda, Köroğlunda;
Karacoğlan, Pir-Sultan'da,
Dar altında türküler var.

Tarlalarda, harmanlarda
Aşıklarda, ozanlarda
Kalpden kalbe, candan cana
Sevgi dolu türküler var.

Hele ana yurttan, öz kültüründen uzaklarda çok önemlidir türküler. Ana dilden, öz ve ulusal kimliğin geliştirilip korunmasına kader olan yararları saymakla bitmez.

Hamdi TANSES, bu kez bakla bakla notalarla kitaplar yazıyor. Yararlı bir iş yapıyor. Teşekkürler borçluyuz ona.
Fakir Baykurt

Taşı toprağı burcu burcu uygarlık kokan yurdumuzun bağrı yanık, sevgi dolu insanlarının dilidir türküler. Yüzyıllardan beri ağızdan ağıza söylenerek geldiler günümüze... Hamdi Tanses de türkülerimize gönül vermiş ozanlarımızdan biri.

Bunları yalnız söylemekle kalmıyor, çağdaş usullerle yeni türküler derliyor ya da önceden derlenmiş olanların notalarını büyük bir özenle yeniden yazarak, folklorumuza kazandırıyor.

Hamdi Tanses'in türkü alanında ilgi çekici çalışmaları, bu uğurda emek harcayan herkese yardımcı olacak, onlara yol gösterecek nitelikleri içermekte.

"Türküler, Anadolu insanı ile yoğrulup bütünleşen toplumsal barışın sağlam bir köprüsüdür ve özgürlüğün, barışın, hoşgörü ile sevginin günümüze kadar en önemli temel taşlarından biri olmuştur.

Türküler, Anadolu toprağının hamuru, mayası gibidir. Yüzyıllar ardından bir çakıltaşı gibi arına arına, eksile çoğala bugüne geldiler. Sayısız uygarlıklara can veren bu soylu topraklarda insan yaşamının başlangıcından itibaren türküler vardır. Türküler, Anadolu halkının bebeliği ile başlar. Dünyaya gelen çocuklar, analarının ninnileriyle gözlerini açarlar. İlk müzik eğitimi böyle başlar ve devam eder.

Anadolu’yu öğrenmek, tanımak ve bilmek istiyorsak, türkülerle kucaklaşıp, can kulağı ile dinlememiz gerek. Çünkü, türküler halkın candamarı, yanık yüreği, duyuş, düşünüş ve davranış birliğidir.

Halkın düşüncesinde, sevgisinde, direnişinde, askerliğinde, yoksulluğunda, gurbete çıkışında ve yaşamının her sahasında türküler vardır. Türküler halkın kitabı, gazetesi ve imece kaynağıdır. Türkülerin içinde yaşanmış olaylar gizlidir. Onun için Anadolu’nun tarihi, kültürü ve sosyal romanı gibidir. Halk söylemek istediği neyi varsa türkülerle söylemiştir.

"Çocuklar Binbir Çiçek" kitabındaki manilerin, tekerlemelerin ezgileri uzun uğraşılarla bir araya getirildi. Çocuklarımız ve gençlerimiz bir araya gelip, hep bir ağızdan türkülerimizi söylesinler ve sevsinler diye özenle seçildi.

Bu yapıtların gelecek kuşaklara aktarılmasında çocuklarımızın önemi büyüktür. Halkın türküleri çocuklarımıza öğretilmeden geleceğe ulaşamaz. Toplumsal barış, kardeşlik ve barış kurulamaz. Bu uğurda emek harcayanlara, yoğrulup ter dökenlere saygı, sevgi borcumuzdur, ödemeden geçemeyiz.

Ünye'den çıktım başım selâmet, Ceviz Deresi'nde koptu gıyamet. Gadın gız gardaşım sana emanet, Ağla anam ağla, sen bana ağla, Çifte doktor getir, yâremi bağla.
Yedi garış gelir arkamın eni, Genç yaşımda gabre goydular beni. Anneciğim bana söylesin nenni, Ağla anam ağla, sen bana ağla, Çifte doktor getir, yâremi bağla.	Martinim duvarda asılı kaldı, Elbisem sandukta basılı kaldı. Gadın gız gardaşım Fatsa'da kaldı, Ağla anam ağla, sen bana ağla, Çifte doktor getir, yâremi bağla.

Ünye Makaleleri Sayfasına

Dönmek İçin TIKLAYINIZ