OSB (Oriented Structural Board)

YÖNLENDİRİLMİŞ YONGA LEVHA
(Les Panneaux Gaufrés)

            Normick Perron’un Büyük Okyanus kıyısındaki La Sarre ve Malette fabrikalarının arkasından Forex Leroy’un bu ay içerisinde Val d’Or’da OSB – Yönlendirilmiş Yonga Levha imalât fabrikasını üretime sokması bu tür özel yonga levhaların imal edildiği Québec’teki tesis sayısını üçe çıkarmıştır. Bugün için Kuzey Amerika’daki 17 OSB levha fabrikası kervanına pek yakında inşa halinde olan bir diğer dokuzunun da katılacağı sanılmaktadır.

            Kalınlığı 6.3 – 19 mm arasında değişerek 1982 yılı başlarında yıllık üretimi 225 Milyon metrekaraye erişen ve piyasaya 1.2 x 2.4 m ebadında arz edilen yönlendirilmiş yonga levha imalât kapasitesi tüm fabrikaların üretime geçmesiyle 346 Milyon m2’ye ulaşacaktır.

            Bu sektör ilk yönlendirilmiş yonga levha imalât yılı olan 1962 yılına göre çok süratli bir büyüme hızına ulaşmıştır. Geçtiğimiz 20 yıl bu ürünün konutsal inşaat alanında olduğu kadar sanayide de iç ve dış pazarlarda kontrplâğa ikame bir materyal gibi önemli pazarlar kapma yolunda hızla ticarîleştiğine sahne olmaktadır. Kanada'’a üretilen yönlendirilmiş yonga levhaların tahminen yarısı ABD'’e satıldığı halde, bir diğer yarısının da denizaşırı ülkelere gönderildiği sanılmaktadır.

            Başlıca Kayın, Kavak ve Titrek kavak odunları karışımından teşkil olunan OSB yönlendirilmiş yonga levhaları tamamiyle yuvarlak odun, kabuk ihtiva eden boylanmış tomruklar ve işlenerek parçalanmış odun materyallerinin yongalayıcı bıçak tertibatlarıyla önceden belirlenmiş boyutlardaki yongalarının serme işlemine tâbi tutulmaları suretiyle imal edilirler.

            Tamburlu kurutucularda yongaların kurutulmalarını müteakip kalıplara serilmiş yonga kütleleri yüksek sıcaklık ve basınç etkisi altında suya dayanıklı levha imal etmek için mukavimleştirici fenolik reçine ihtiva eden sıvı yapıştırıcılarla harmanlanarak ince tabakalar halinde levha oluşturulur. Klâsik yonga levhaların tersine olarak, OSB yönlendirilmiş yonga levhaları yapısaldırlar ve dönüşüm artıkları ihtiva etmezler.

            Tüm yongaları aynı istikamette yönlendirmekten ibaret olan bu yeni yöntem ilk kez 1981 yılında Kuzey Amerika’da Büyük Okyanus kıyısında Champlain/St. Georges’da Malette’in fabrikasında gerçekleştirildi. Hiçbir seçime tâbi tutulmamış odun materyalinden daha mukavim olarak teşkil olunan ve İngilizce olarak OSB (oriented structural board) adı altında piyasada tanınan bu tip levha imalâtı, yongalara aynı istikamette ve istenen serme kalitesinde yön vermeyi sağlayan diskli ya da titreşimli özel amaçlı bir makinenin kullanımını zorunlu kılar.

FORINTEK

Orman Ürünleri Araştırma Laboratuvarı : 

          Yapıştırıcılar

            Fenolik reçineler son yıllarda diğer tüm petrol ürünlerinde olduğu gibi hammadde fiyatlarının yarısına kadar varabilen çok önemli maliyet artışlarına sahne oldu. FORINTEK şu anda piyasadaki kâğıt ve kâğıt hamuru fabrikalarında lignin olarak bilinen bir alt ürünün esnekliğini giderecek özellikteki yapısından faydalanma imkânları üzerinde incelemeler yapıyor.

            FORINTEK eğer ligninin gerekli nitelikleri ihtiva ettiğini ortaya koyabilirse bu tip yapıştırıcıların benimsenmesi halinde imalâtçıların 8 Milyon dolara kadar tasarruf yapabileceklerini tahmin etmektedir.

         Hammadde

            Titrek kavak en çok kullanılan tür olarak kalmakta iken, FORINTEK, reçineli, yapraklı ve bunların karışımlarından oluşan diğer farklı türlerin kullanım imkânlarını da incelemektedir.

            Ağaç sanayiinde şimdiye dek en az gelir getiren türler, hızlı büyüyen ağaç türleri ya da makinelerde işlem görerek deforme olmuş lâdinlerin kullanımı işletme için her açıdan daha kolay elde edilebilir bazı ekonomik üstünlükleri düşündürebilmektedir. Her şeye böylesine mukavim ve daha düşük fiyatta levha imal etmek kontrplâğa kıyasla OSB levhasına kuşkusuz destek olmaktadır.

          İmalât Yöntemleri

            Hawker – Siddeley tarafından tasarlanmış olan buhar presi ticarîleştikten sonra FORINTEK titreşimli metal plâkalar arasından aynı istikamette yongaları yönlendirmek için yeni bir makine tecrübe ediyor. Bu şekilde yönlendirilmiş yongalardan imal edilen levhalar verilen istikamette daha yüksek bir mukavemet göstermektedir. Oysa bu yönteme göre dikey doğrultuda mukavemet azalmaktadır; hatanın yonga tabakalarının artırılmak suretiyle giderilebilmesi mümkündür. Pahalı katkılı yapıştırıcılara nazaran daha az masraflı olan bu imalât yöntemi levha karakteristiklerini daha da iyileştirmeyi amaçlamaktadır.

         Sonuçlar

            Bu mükemmel ürünün fiziksel ve mekanik özellikleri incelenerek, mevcut diğer ürünlerle karşılaştırma yapabilecek şekilde bir çizelge düzenlenmiştir. Laboratuar test sonuçları sadece ürünü iyileştirmeyi değil aynı zamanda bu materyalle çalışanlar ile mühendisler açısından kullanılabilirliğini de sağlamaktadır. Tam bir sınıflama, OSB levhasına burada olduğu gibi dış ülkelerde de amaca uygun materyaller ya da endüstriyel ve konutsal inşaatlar için farklı yapım kodlarındaki ikame maddeler gibi kabul görür en iyi malzeme olma imkânını verir.

Québec Üretimcilerinin 30 Milyon m²’yi Aşkın İmalâtıyla
Forex – Leroy Başta Gidiyor

            Forex – Leroy Val d’Or’da Eylül ayı başlarında «Panofor» adı altında yeni bir OSB levha fabrikasını işletmeye açıyordu. Şu anda «Forban» ve «Panofin» adlı diğer iki tip yonga levha imal ettiği bu yeni tesisler dahil, işletmesine 31 Milyon dolarlık yatırım yaptı. Panofor fabrikası, talebe göre OSB yönlendirilmiş yonga levha ya da arzu edildiğinde Titrek kavaktan teşkil olunan fenol formaldehit reçineli levha imalâtını yapacak güçte olacaktır.

            Genel Müdür M. Claude Arcand ifadesinde yıllık üretimlerinin % 85 kadarını, yani 11.6 Milyon m²’sini ABD’nde satacaklarını tahmin etmekte olduklarını belirtmekte ve devamla OSB levhasının ikinci sınıf bir ürün olmadığını, üstün niteliklerinin şu anda bilinmekte olduğunu vurgulamaktadır. Bu, gelişmekte olan bir pazardır ve bu yüzden işletme, bilinen durgun piyasaya rağmen piyasa açıldığında tamamiyle hazır olacak şekilde yatırım yapılmasına karar verdi.

            Dahası presleri, kurutma fırınlarını ve üç fabrikasını artıklarla besleyecek bir enerji fabrikası (Isı Merkezi) inşa eden Forex – Leroy firması «Les Affaires» gazetesi tarafından 1982 yılında «Yılın Şirketi» seçildi. Bu yayın iki yılda aşağı yukarı 55 Milyon dolarlık yatırım yapmış olarak eşine az rastlanır bir dinamizm gösteren bir firmaya böylelikle saygınlığını gösteriyordu. Güncel iktisadî güçlüklere rağmen verimlilik, yeni pazarlara açılma ve teknolojik katkı ilk fabrikasının inşası 1977’lere giden bu genç müteşebbis firmanın çok iyi tanınmasında teşvik edici sebepler arasında olacaktır.

            Eşit hisselere sahip olan dört hissedarın özel malî durumlarına değinmenin de yerinde olacağı kanaatindeyiz. Forex Inc. ve la S.D.I. Québec/Kanada’lı iki hissedarı temsil ediyor iken G. Leroy ve Elf Aquitane müesseseleri de diğer iki Fransız hissedardır ve malî ve teknolojik ilişkilerde uyumlu bir uzlaşmayı simgelemektedirler.

         Normick Perron

            Şu anda kontrplâk imalâtı yapan Normick Perron tesise 1980 Temmuz’unda bir OSB yönlendirilmiş yonga levha üretim hattı ilâve ediyordu. La Sarre firması 1.3 m’ye boylanmış Kavak tomruklardan başlayarak, kalınlığı 6.3 mm’den 19 mm’ye değişen üç tabakalı OSB levhalarını piyasaya arz etmektedir. 7 Milyon m²’lik yıllık üretimin dörtte biri ABD’ne gönderilmekte iken kalanı yöresel pazarlara sürülmektedir. Kontrplâğa nazaran yaklaşık % 15 daha ucuz olan OSB levha üretim hattı ilâveten tamburlu kurutucuların yakacak ihtiyacını karşılamak için kereste fabrikası ilk kesim artıklarının değerlendirilmesinde de ekonomik olmaktadır.

            Böylesi besleme ve uzun parçalara ayırma gibi ilk işlemler ve ambalaj, koli paketi gibi nihaî işlemler her iki levhaya teknik düzenleme yapılmaksızın kullanılabilecekleri şekilde standardize edilmişlerdir.

    Yenilikçi Bir Fabrikatör :

    Malette

            Malette’in Champlain/St. Georges’taki fabrikası % 80’i yönlendirilmiş levhadan (OSB) teşkil olunan 14 Milyon m²’lik üretimiyle Québec’te bu tip ürün imalâtı yapan ilk fabrika oluyor. Esas olarak Titrek kavak ve % 5 oranında Kayın odunundan oluşan levha üretiminin % 88’i ABD’ne, % 12’si Kanada’ya satılmaktadır. Artıklar burada presler için olduğu kadar aynı zamanda kurutma için de enerji açısından kendi kendine yeterliğe imkân sağlamaktadır. Yongalar her üç tabakada eşit olarak düzenli bir şekilde tanzim olunmuş ve formaldehit reçinesi ve bitkisel mum yardımıyla birbirlerine bağlanmışlardır.

Yazan    : Danielle TELLIER – Opérations Forestières et de Scierie (Septembre 1982)
Çeviren : M. Ufuk MİSTEPE – ORÜS Vezirköprü Müessese Müdürlüğü – Yonga Levha Fabrikası Üretim Şefi
               Orman Teknikerleri Dergisi’nin Mart – Nisan 1989 tarihli sayısının 18 – 19. sahifelerinde yayımlanmıştır.