İlk çağlardan yakın zamanımıza kadar ormanlar insanlar için çok uygun yaşama ortamı oluşturmuştur. Ormanlardan faydalanma da insanlığın tarihi kadar eskidir.

            Odunun işlenmesine ilişkin ilk belirtiler, Eski Mısır’da açılmış bazı mezarların duvarlarına oyulmuş resimlerden anlaşıldığına göre M.Ö. 1500 – 1350 yıllarına kadar uzanmaktadır.

            Ormanlardan elde edilen tomrukların ilk işlenmesi ise bir kişi tarafından kullanılan el testeresiyle biçilerek tahtalar elde dilmesiyle başlamıştır. Sonraları bir çerçeveye geçirilmiş, iki kişi tarafından kullanılan el hızarları geliştirilmiştir.

            Tomrukların hareketli kuvvetten yararlanılarak biçilmesine 14 üncü yüzyılda başlanılmıştır. İlk defa 1575 yılında testereli su hızarları tesis edilmiştir. Tarihsel gelişim içerisinde, çeşitli sanayi kollarında görülen ilerlemelere karşın orman ürünleri sanayii aynı gelişmeyi gösterememiştir. Bu sanayi dalında gelişmeler 19 uncu yüzyılın ikinci yarısından sonra başlamıştır.

            Odun işleyen ilk makine ve tezgâhlar başlangıçta rüzgâr, su, hayvan ve hatta insan gücünden yararlanılarak çalıştırılmışlardır. 19'uncu yüzyılın ikinci yarısında buhar gücünden faydalanma başlamış, elektrik gücünden faydalanma ise 20'nci yüzyılın başlarında olmuştur.

            Orman ürünleri sanayii teknolojisi, özellikle bıçkı sanayiinde I. Dünya Savaşı’ndan sonra hızlı bir gelişme göstermiştir. Diğer kollarda da 20'nci yüzyılda başlayan gelişme, II. Dünya Savaşı’ndan sonra çok hızlanarak bugünkü düzeyine ulaşmıştır.

            Gelişen teknoloji ile birlikte orman ürünlerinden faydalanma da çok yönlülük kazanmış ve odunun kullanım yeri günümüzde 6,000’i aşmıştır. Her geçen gün daha değişik kullanım yerleri uygulamaya aktarılmakta olup, çimentolu ve alçılı yonga levha, odun gazı, şeker ve tutkal gibi ürünler elde edilmektedir.

            İnsan yaşamının ayrılmaz bir parçası haline gelen orman sanayii ürünleri Dünya ekonomisi içinde büyük bir yer işgal etmektedir. Orman sanayii ürünleri ticaret hacminin, Dünya ticareti içerisinde demir çelik, tekstil ve kimyevî maddeler ticaretine yakın olduğu göz önünde tutulduğunda bu sanayi dalının ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.

            Ülkemizde orman ürünleri sanayii, 19 uncu yüzyıl sonlarına kadar sadece bıçkı sanayii görünümünde su ve el hızarları şeklinde kalmış ve çok ağır bir gelişim göstermiştir. Her ne kadar fıçıcılık, düvencilik, saban, yaba gibi tarım araçları, küçük el sanatları şeklinde yapılan bölgesel çalışmalar 12'nci yüzyıla kadar uzanmakta ise de bunları bir sanayi karakterinde görmek mümkün değildir.

            Yurdumuzda ilk tesisler 19 uncu yüzyıl sonlarında görülmeye başlamıştır. İlk kereste fabrikası 1892 yılında İstanbul’da kurulmuş ve 20'nci yüzyıl başlarından itibaren sayıları artmaya başlamıştır. Yapılan bir araştırma sonucuna göre ülkemizde 1938 yılında 33 adet kereste fabrikasının olduğu anlaşılmaktadır.

            Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de önce bıçkı sanayiinde başlayan gelişme diğer kollarda ancak 20'nci yüzyılın ikinci yarısından itibaren görülmeye başlamıştır.

            Ülkemizde 1963 yılında plânlı dönemin başlamasıyla birlikte orman ürünleri sanayiinde hızlı bir gelişme başlamış, tüm teknolojiler yurdumuza getirilmiş ve bu sanayi kolu ülkemiz şartlarına göre çok büyük boyutlara ulaşmıştır.

            Ülkemizde orman ürünleri sanayii, İmalât Sanayii içinde iki alt sektör halinde temsil edilmektedir. Bunlar; ara malı üreten sanayiler arasında yer alan ağaç ve mantar ürünleri ile tüketim malı üreten sanayiler arasında yer alan Mobilya Sanayii’dir.

a. İli : BOLU

b. İlçesi : MERKEZ

            Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında, o günün mevzuatı gereğince, tahammülü müsait ormanların özel ve tüzel kişilerce işletilmesi prensibi uygulanmakta idi. Bu uygulama neticesinde yerli ve yabancı kişi ve kuruluşlar ormanları işletme imtiyazı almışlar ve çeşitli sınaî tesisler kurmuşlardır. 1938 yılında Türkiye’de bu şekilde kurulmuş 33 adet kereste fabrikası bulunmakta idi.

            1937 yılında çıkarılan 3116 Sayılı Orman Kanunu ile ormanların devletçe işletilmesi prensibi kabul edilmiştir. Daha önceki mevzuata göre işletme imtiyazı ile Devlet Ormanları’nda işletmecilik yapan özel ve tüzel kişilere bu Kanun’un geçici 5 inci maddesine göre tasfiye için 10 yıllık bir süre tanınmıştır. Bu hüküm gereğince süresi dolan imtiyaz sahiplerinin bir kısmı, kurdukları tesislerin faaliyetlerini durdurmuşlardır. Bu tesislerin bir bölümü Orman Umum Müdürlüğü’nce satın alınmış, bir bölümü ise artırmalı satışlardan satın aldıkları hammaddeyle faaliyetlerini sürdürmüşlerdir.

            Ülkemizde çağdaş ormancılığın başlangıcı sayılan 08 Şubat 1937 tarih ve 3116 Sayılı Orman Kanunu’nun geçici 5 inci maddesi ile bugünkü orman ürünleri sanayiinin temellerini oluşturacak yasal dayanaklara zemin hazırlanmıştır. Şirket’e bağlı Ayancık, Bafra, Bolu, Pazarköy ve Ulupınar İşletme Müdürlükleri bu Kanun’dan istifade ile özel sektörden satın alınarak devletleştirilmiştir.

            3116 Sayılı Kanun gereğince; 1923 yılında kurulan Bolu Kereste Fabrikası TİTAŞ Şirketi’nden, 1931 yılında kurulan Bafra Kereste Fabrikası İş Bankası’ndan, 1932 yılında kurulan Ulupınar Kereste Fabrikası da bir şahıstan 1944 yılında, 1929 yılında ZİNGAL Şirketi tarafından kurulan Ayancık Kereste Fabrikası ile Pazarköy Kereste Fabrikası 1945 yılında Devlet’çe satın alınmıştır.

            Ülkemizde orman ürünleri sanayii konusunda Devlet İşletmeciliği 1944 yılında başlamıştır. Bu tarihte, O.G.M. yukarıda detaylandırılan fabrikaları özel sektörden satın alarak sınaî işletmeciliğe başlamıştır. Burada amaç piyasada değerlendirilemeyen odun hammaddesinin değerlendirilmesiydi. Ancak O.G.M., çok yoğun ve önemli aslî görevleri nedeniyle sınaî işletmeciliğe yeterince eğilememiş, dolayısıyla bu dalda yeterli gelişme sağlanamamıştır.

            Nüfusumuzun hızla artması, bunun yanında refah düzeyinin yükselmesi orman ürünlerine olan talebi artırmış ve zaman içerisinde ormanlarımızın verim gücü talebi karşılayamaz hale gelmiştir. Tüm Dünya ülkelerinde görülen bu durum birçok önlemlerin alınması yanında sınaî işletmecilik alanında da büyük gelişmelerin sağlanmasına ve yeni teknolojilerin doğmasına neden olmuştur.

            14.06.1937 tarih ve 3630 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 3204 Sayılı Orman Umum Müdürlüğü Teşkilât Kanunu’nun 2'nci maddesinde; Ziraat Vekâleti’ne bağlı olan Orman Umum Müdürlüğü’nün Merkez Teşkilâtı içerisinde Sanayi ve İstatistik Şubesi kurulması öngörülmüştür.

            Bu Şube, 1967 yılında O.G.M. bünyesinde Orman Ürünleri Sanayii Dairesi Başkanlığı olarak teşkilâtlandırıldı.

           Akkuş, Ardeşen, Borçka, Cide, Devrek, Dursunbey, Düzce, Eskipazar ve Yenice İşletme Müdürlükleri 1970 yılından önce Orman Genel Müdürlüğü’nden devralınarak, ORÜS A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne bağlanmıştır.

            1945 yılına kadar Devlet’çe satın alınan ve bugünkü ORÜS Orman Ürünleri Sanayii A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün nüvesini teşkil eden bu 5 fabrikanın teknolojileri yenilenmiş ve bir bölümü entegre biçime getirilmiş olarak halâ üretimlerini sürdürmektedirler.

            1944 ve 1945 yıllarında çeşitli fabrikaları özel sektörden satın alarak sınaî işletmeciliğe başlayan O.G.M., 1970 yılında ORÜS Genel Müdürlüğü’nün kuruluşuna kadar bu fonksiyonunu sürdürmüştür. 1970 yılına gelinildiğinde O.G.M. bir kısmı kendi inşa ettiği 14 kereste ve 1 emprenyeleme fabrikasının sahibi bulunmaktaydı. Ancak bunlar 1923 – 1958 yılları arasında kurulmuş ve çoğunluğu eski teknolojiye sahip fabrikalardı.

            Günümüzde odun hammaddesi en rantabl şekilde işlenmekte, en küçük odun parçaları dahi değerlendirilebilmektedir. Bu gelişmeler yurdumuzda da etkisini göstermiş, birçok dalda olduğu gibi bu konuda da Devlet öncülük etme gereğini duymuştur. Bu gelişmeler doğrultusunda, ülkemizdeki orman ürünleri sanayiinin Dünya’daki gelişmelere uygun bir biçimde gelişmesine katkıda bulunmak, gelişen teknolojiyi kendi tesislerinde uygulatarak özel sektöre öncülük etmek, O.G.M.’nden devraldığı fabrikaları işletmek, geliştirmek, ürün standartlarının uygulanmasına önderlik etmek ve kaynak yaratarak, gerektiğinde yeni tesisler kurmak üzere Orman Bakanı Hüseyin ÖZALP’ın 05.01.1970 tarihli oluru ile Orman Bakanlığı’na bağlı Orman Ürünleri Sanayii Genel Müdürlüğü kuruldu (I. Çalışma Dönemi olarak kabul edilmiştir).

            ORÜS, 1970 yılında Genel Müdürlük olarak teşkilâtlanmasından sonra asıl gelişimini gerçekleştirmiş ve orman ürünleri sanayiinde öncülük görevini yerine getirmiştir. Orman ürünleri sanayiinde entegrasyonun, işletme ekonomisi açısından inkâr edilemez yararlarını göz önünde tutan ORÜS Genel Müdürlüğü, yatay ve dikey entegrasyonu sağlayacak şekilde bir dizi fabrika projesini uygulamaya koymuştur.

            Antalya, Arhavi, Artvin, Bartın, Demirköy ve Vezirköprü İşletme Müdürlükleri ise 1970 yılından sonra ORÜS A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından yatırımları gerçekleştirilerek, işletmeye açılmışlardır.

            İDT ve KİK Hakkında 11.04.1983 tarih ve 60 Sayılı KHK uyarınca Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları İşletmeleri Kurumu (SEKA) bünyesinde Orman Ürünleri Müessesesi oluşturuldu.

            19.10.1983 tarih ve 2929 Sayılı Yasa ile (22.10.1983 tarih ve 18199 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.) Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı’na bağlı ORÜS Kurumu Genel Müdürlüğü adıyla İDT statüsünde Kamu İktisadî Devlet Teşekkülü bünyesine kavuşturuldu.

            Kurum, 28.05.1986 tarih ve 3291 Sayılı Kanun ile Anonim Ortaklık haline getirildi.

            ORÜS Orman Ürünleri Sanayii A.Ş., 28.05.1986 tarihli ve 3291 Sayılı Yasa’nın 13. maddesine göre Bakanlar Kurulu’nun 20.05.1992 tarih ve 92/3088 sayılı kararıyla özelleştirme kapsamına alınarak, kamu hisseleri T.C. Başbakanlık Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı’na devredildi.

            Ardanuç, Kalkım ve Şavşat İşletme Müdürlükleri 23.03.1992 tarihinde ORÜS ile ORKÖY Genel Müdürlükleri arasında düzenlenen bir protokolle 15.04.1992 tarihinde ORÜS Genel Müdürlüğü’ne devredilmiştir.

            Y.P.K.’nın 22.01.1993 tarih ve özelleştirme 93/2 sayılı kararı ile ORÜS A.Ş.’nin Ana Sözleşmesi’nin kabulüne karar verildi.

            05 Ocak 1970 tarihinde Orman Genel Müdürlüğü’nden devraldığı 14 kereste ve 1 emprenyeleme fabrikası ile işe başlayan Şirket’in 18’i Karadeniz Bölgesi’nde, 3’ü Marmara Bölgesi’nde, 2’si ise Akdeniz Bölgesi’nde olmak üzere toplam 23 işletmesi bulunmakta iken, Özelleştirme Yüksek Kurulu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kararlarıyla 16 İşletme’si ile Bolu Emprenyeleme Tesisi’nin satılmasına ve Ardeşen İşletmesi’nin K.T.Ü.’ne devrine karar verilmiştir.

            ÖYK’nun 19.01.1996 tarih ve 96/4 sayılı kararı ile Antalya, Ayancık, Bafra, Devrek, Düzce ve Vezirköprü İşletmeleri’nin; ÖİB’nın 19.01.1996 tarih ve ÖİB-K-01 sayılı kararıyla da Ardanuç, Pazarköy ve Ulupınar İşletme Müdürlükleri’nin satılmasına karar verildi. 1996 yılı Şubat ve Mart aylarında Ardanuç İşletmesi haricindekilerin devir teslimleri yapılarak, özelleştirilme işlemleri tamamlandı.

            02.08 1996 tarih ve 1996/66 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla Ankara Satış Mağazası Müdürlüğü kapatılarak, faaliyetine son verilmiş ve T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca da uygun görülmüştür.

            ÖYK’nun 30.08.1997 tarih, 97/28 sayılı kararı ve 18.09.1997 tarih, 97/39 sayılı kararları ile Bartın, Demirköy, Dursunbey, Eskipazar, Kalkım ve Yenice İşletme Müdürlükleri’nin satılmasına karar verilerek, 1997 yılı içerisinde alıcılarına devir teslim işlemleri yapıldı.

            Akkuş, Ardeşen, Arhavi, Artvin ve Şavşat İşletme Müdürlükleri ile Bolu Emprenyeleme Tesisleri’nin satış ilânları çıkarılmış ve 28.01.1998 tarihi itibariyle Emprenyeleme Tesisi ile Şavşat İşletmesi, 23.02.1998 tarihi itibariyle de Arhavi İşletmesi için Ö.İ.B.’nca satış kararı alınmıştır. Ö.Y.K. kararınca Ardeşen İşletmesi’nin K.T.Ü.’ne bilâbedel devrine karar verilmiş; 05.03.1998’de Şavşat İşletmesi, 23.03.1998’de Bolu İşletmesi Emprenyeleme Tesisi, 24.09.1998’de Ardeşen İşletmesi, 15.10.1994’de Artvin İşletmesi alıcılarına devredilmiştir. Şirket halen, Özelleştirme Programı çerçevesinde Genel Müdürlüğe bağlı 5 İşletme Müdürlüğü (Akkuş, Ardanuç, Bolu, Borçka ve Cide) ile çalışmalarını sürdürmektedir.

            Şirket’in halen, bir kısmı entegre bir biçimde kurulmuş 5 kereste, 2 masif parke, 1 dikey yongalı levha, 1 kontrplâk, 1 kaplama, 1 kaplamalı yonga levha, 1 kapı ve 1 lâmbri fabrikası bulunmaktadır ve ülkemiz şartlarında geniş ve tecrübeli teknik kadrosu ile 5 ayrı kuruluş yerindeki 13 üretim birimi ile faaliyetini sürdürmeye devam etmektedir. Bu tesisler kuruluş yerleri itibarıyla il – ilçe merkezlerinde veya merkeze yakın yerleşim birimlerinde faaliyet göstermekte olup yol, enerji, su ve altyapı sorunları bulunmamaktadır.

            Genel Müdürlüğe bağlı henüz özelleştirilmeyen 6 İşletmesi’nin bu çerçevede 1998 yılı içerisinde Satış Yöntemi ile satılarak özelleştirilmesi beklenilmektedir.

            Teşkilât Yapısı : ORÜS’ün teşkilât yapısı; Genel Müdürlük (Merkez) teşkilâtı ile taşra teşkilâtını meydana getiren Ankara Büro Müdürlüğü, Ankara Satış Mağazası Müdürlüğü ve 7 Müessese Müdürlüğü ile 16 İşletme Müdürlüğü’nden oluşmaktaydı.

            ORÜS’ün müesseseleri, YPK’nun 27.04.1992 tarih, 92/T-33 sayılı kararı gereğince tüzel kişilikleri kaldırılarak, Genel Müdürlüğe bağlı İşletme’ler haline dönüştürülmüş ve Bakanlar Kurulu’nun 20.05.1992 tarih, 92/3088 sayılı kararı ile teşekkül özelleştirme kapsamına alınmıştır.

            Kuruluş’un Merkez Teşkilâtı’nda; Yönetim Kurulu, Genel Müdür, iki Genel Müdür Yardımcısı ve bu Genel Müdür Yardımcıları’na bağlı 6 Daire Başkanlığı bulunmaktadır. Bu Daire Başkanlıkları görevlerini kendilerine bağlı iki Daire Başkan Yardımcılığı ve 21 Şube Müdürlüğü marifetiyle yürütmektedirler. Ayrıca Genel Müdür’e doğrudan bağlı Teftiş Kurulu Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, Savunma Uzmanlığı, Müşavirlik ve Özel Büro Şube Müdürlüğü Birimleri bulunmaktadır.

            Hukukî Bünye : Kuruluşta idarî yönetime ilişkin olarak, 399 Sayılı KHK, Şirket Ana Sözleşmesi ve bunların kapsamadığı konularda özel hukuk hükümleri uygulanmaktadır.

            Kuruluşun denetimi ise 72 Sayılı Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Hakkında KHK ve 3346 Sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmaktadır.

       Özelleştirme kapsamına alınan ORÜS’ü de ilgilendiren 4046 Sayılı ve 24.11.1994 tarihli “Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 27 Kasım 1994 tarihinde Resmî Gazete’de neşredilerek yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, getirdiği hükümlerle, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için kuruluşların özelleştirilmesine ilişkin esasları düzenlemektedir.

            Diğer yandan 27.04.1995 tarihinde kabul edilerek 02.05.1995 tarihinde yürürlüğe giren 4105 Sayılı Kanun’la özelleştirmeye ilişkin 4046 Sayılı Kanun’un bazı maddeleri değiştirilmiştir. Keza 03.04.1997 tarih ve 4232 Sayılı Kanun’la da 4046 Sayılı Kanun’un bazı maddeleri tâdil edilerek, özelleştirme uygulamalarının yeniden düzenlenmesi hükme bağlanmıştır.

            Özelleştirme kanununun haricinde, kuruluştaki memur ve sözleşmeli personele ilişkin mevzuat olarak 657 Sayılı Kanun, 399 Sayılı KHK ile Kanun ve KHK’nin ek ve değişiklikleri, işçilerle ilgili işlemlerde ise 1475 Sayılı İş Kanunu, 2821, 2822, 506 Sayılı Kanun’lar ile ek ve değişiklikleri uygulanmaktadır.

2. Tesisin Teknik Özellikleri

a. Kapasite Değerleri :

             b. Toplam İşletme Sahası : 27,895 m² (Genel Müdürlük Merkez İşletmesi ve lojmanları için).

             c. Kapalı Alan Toplamı : 20,146 m² (Genel Müdürlük Merkez İşletmesi ve lojmanları için). Toplam kapalı alan, taban alanı ve kat sayıları çarpılarak bulunmuştur.

           05.01.1970 tarihinde kurulan Genel Müdürlük için müstakil bir bina tesisi gündeme gelmediğinden, etüt ve proje safhasına ait başlangıç tarihi mevcut değildir. Dış finansman temin edilmediğinden imza töreni yapılmamıştır.

           Genel Müdürlük 05.01.1970 tarihinde kurulmuştur. Kurum Genel Müdürlüğü, Ankara’dan 12 Temmuz 1985 tarihinde, ORKÖY Genel Müdürlüğü’nden devralınan Bolu’daki yeni binasına taşınmıştır.

           Sayın Başbakan 1985 yılında Bolu’daki açılış törenine iştirak edememiş, Sayın Devlet Bakanı H. Hüsnü DOĞAN açılışta bulunmuşlardır. 1985 yılında Bolu’daki açılış törenine ait temin edilen 2 adet fotoğraf ilişiktedir. (Not : Fotoğraflar henüz taranmamıştır.)

Yıllar İtibarıyla Hammadde, Üretim, Satış ve Stok Durumunu Gösterir Çizelge

                Şirket ürünlerinin pazarlanması ve tanıtımı amacıyla her yıl muhtelif yurtiçi ve yurtdışında açılan fuar ve panayırlara iştirak edilmektedir. Sayın Cumhurbaşkanı Turgut ÖZAL’ın Ankara’daki bir fuar standında ORÜS ekibiyle çekilen fotoğrafı ilişiktedir.

            Genel Müdürlük Hizmet Binaları : ORÜS’ün Genel Müdürlük olarak teşkilâtlanmasını müteakip hizmet binası olarak ilk yerleşim yeri Ankara/Konur Sokak’taki Mülkiyeliler Birliği karşısındaki binadır. Bu binada 1970 – 1972 yılları arasında faaliyet gösterilmiştir. İkinci hizmet yeri Ankara/Kocatepe Camii arkasındaki bina olmuştur. Petrol Ofisi’nin boşalttığı bu binada 1972 – 1974 yılları arasında kiralanmak suretiyle hizmet verilmiş olup; bina Diyanet Vakfı’nın malıdır. Üçüncü bina olarak 1974 yılından 01.08.1982 yılına kadar Kızılay/Atatürk Bulvarı’nda Vakko ve Beymen Mağazaları arasındaki İsmet ERTEN Apartmanı’nın 4 – 10. katlarında faaliyet sürdürülmüş ve dördüncü kez, O.G.M.’nün Gazi Tesisleri’ndeki 11 no.lu binasının 2. katında, diğer ormancılık kuruluşlarıyla birlikte bina ortak kullanılmak suretiyle, 12.07.1985 tarihine kadar bu binada Genel Müdürlük işlevi sürdürülmeye devam edilmiştir.

            Kurum Genel Müdürlüğü son olarak, Ankara’dan 1985 yılı Temmuz ayı içerisinde, ORKÖY Genel Müdürlüğü’nden devralınan Bolu’daki yeni binasına taşınmış ve halen burada D-100 Karayolu Üzeri, Aşağı Soku Mahallesi, Karadere Caddesi 14300-BOLU adresinde faaliyetine devam etmektedir. (Not : 12 Kasım 1999 Bolu Depremi'nden sonra bina içine girilemez duruma gelmiştir.)

            Genel Müdürlük hizmet binasının beşinci kez taşınmaya mâruz kalması ve İşletme’lerden 17 tanesinin satılarak alıcılarına devredilmesi, 1970 yılından önceki dönemlere ait dokümanter evrak, kitap, katalog ve çizelgelerden önemli bir kısmının zayi ve kaybolmasına, ayrıca SEKA’ya atık olarak gönderilmesine neden olmuştur.

            ORÜS A.Ş. Ankara Büro Müdürlüğü : Yönetim Kurulu’nun 25.06.1985 tarih ve 1985/15 sayılı toplantısında alınan 1985/91 sayılı karar uyarınca; Genel Müdürlüğün Bakanlık’la, diğer kamu kurum ve kuruluşları ve özel şahıslarla kuracağı ilişkileri sağlamak amacıyla Ankara’da bir İrtibat Bürosu Müdürlüğü tesis edilmesi kabul edilmiş ve Tunus Caddesi girişindeki bir binanın birinci katında faaliyetine devam etmiştir. Bilâhare tasarruf tedbirlerine ilişkin genelgeler hükümleri çerçevesinde bu binadaki hizmetin, Genel Müdürlüğün kendi binası olan Gazi Tesisleri’ndeki 9 katlı apartmanın alt katında verilmesine devam edilmiştir. Halen burada faaliyetine ORÜS A.Ş. Ankara Büro Müdürlüğü unvanıyla devam etmektedir.

            ORÜS A.Ş. Ankara Satış Mağazası Müdürlüğü : Yönetim Kurulu’nun 24.05.1985 tarih ve 1985/13 sayılı toplantısında alınan 1985/85 sayılı karar uyarınca, Ankara Satış Mağazası Müdürlüğü’nün Bolu Müessese Müdürlüğü’ne bağlı olarak faaliyet göstermesi kabul edilmiştir.

            Kurum Yönetim Kurulu’nun 28.11.1986 tarihinde yaptığı 1986/25 sayılı toplantıda alınan 1986/155 no.'lu kararda; Ankara Satış Mağazası’nın bağlantısının 01.01.1987 tarihinden itibaren Bolu Müessesesi’nden ayrılarak, Merkez’e bağlı taşra kuruluşu olarak doğrudan Genel Müdürlüğe bağlanması kabul edilmiştir.

            Şirket Yönetim Kurulu’nun 02.08.1996 tarihinde yaptığı 1996/14 sayılı toplantısında alınan 1996/66 sayılı kararı uyarınca, Ankara Satış Mağazası Müdürlüğü’nün kapatılmasına karar verildi. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 9 Ekim 1996 tarih ve B.02.1. ÖİB. B0.10.08.00/6190 sayılı yazıları ile Satış Mağazası’nın verimli olarak çalışmadığı gerekçesi dikkate alınarak, söz konusu karar Ö.İ.B.’nca da uygun görülmüştür. Böylece ticaret unvanı 03.02.1997 tarih ve 4222 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlandığı şekliyle iptal edildi; keyfiyet 30 Ocak 1997 tarihinde tescil edildi ve aynı tarihte kapatıldı.

PERSONELİN ŞİRKET İÇERİSİNDEKİ DAĞILIMI

             ORÜS A.Ş. Genel Müdürlüğü 23 İşletme’si ile birlikte değerlendirildiğinde Orta Doğu’nun en büyük, Avrupa’nın da sayılı kuruluşları arasında yer aldığı bilinmektedir. 1996 – 1998 yılları arasında özelleştirme kapsamında, Genel Müdürlüğe bağlı 17 İşletmesi ve 1 emprenyeleme tesisi satılarak, 1 İşletmesi de (Ardeşen) K.T.Ü.’ne devredilerek özelleştirildiğinden, piyasadaki etkinliğini ve Pazar payını önemli ölçüde yitirmiştir. Kalan 5 İşletme’sinden Borçka için Ö.İ.B.’nca satış kararı alınmış; Akkuş, Ardanuç, Bolu ve Cide İşletmeleri için Tanıtım Dokümanları hazırlanmıştır. Önümüzdeki aylar içerisinde ilân edilip, ihaleye çıkarılmaları beklenilmektedir.

            ORÜS A.Ş.’nin ayrı bir Genel Müdürlük olarak faaliyetine devam etmesi kaynak israfına neden olacağından ve Şirket’in tasfiye edilmesi uzun ve yoğun bürokratik işlemler gerektireceğinden; 4046 Sayılı Kanun’un 4. maddesinin (f) bendi ile 20. maddesinin (A) bendi çerçevesinde;

            « ORÜS A.Ş.’nin bilânçosunda yer alan aktif ve pasif hesaplarındaki tüm hak ve yükümlülükleri ile birlikte SEKA Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları Genel Müdürlüğü’ne intikali suretiyle birleştirilmeleri»’ne,

            T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 24.09.1998 tarih ve 992 sayılı oluru ile karar verilmiştir.

            a. İli : BOLU

            b. İlçesi : MERKEZ İlçesi KARACASU Beldesi

            Bolu Kereste Fabrikası muhtelif el değiştirmelerden sonra bugünkü yerini ve şeklini almıştır. İlk olarak Bolulu zenginlerden Nuhzade, 1923 yılında kendisine ait un fabrikasında tadilât yapmak suretiyle bir katrak testere makinesi kuruyor ve bu makineyle şimdiki Karacasu Beldesi’ndeki entegre fabrikanın temeli atılmış oluyor.

            Nuhzade tek katraklı fabrikasını 1928 senesine kadar çalıştırdıktan sonra bu tarihte tesisini Bolu Orman Şirketi’ne satıyor. Şirket satın aldığı fabrikaya üç katrak testere makinesi daha ilâve ediyor. 1935 senesine kadar bu şekilde çalıştırıldıktan sonra TİTAŞ Şirketi’ne devrediliyor. Nihayet bu dört katraklı fabrika 1943 senesinde Devlet Orman İşletmesi tarafından satın alınmak suretiyle devletleştiriliyor. İşletme’ye intikal eden fabrika saha itibarıyla dar olduğundan yeni istimlâklarla genişletiliyor.

            1951 yılında iki adet yeni 80 cm’lik katrak testere makinesi mübayaa edilerek, eskileriyle değiştiriliyor. Bundan evvel fabrikanın kuruluş yeri, istimlâk edilen arazi de nazarı dikkate alınmak suretiyle, sahanın ortasına gelecek şekilde değiştiriliyor. 1953 yılı itibariyle fabrika genel sahası 6.8 hektara ulaşmış bulunuyor. Bu yılda tomruk deposu yol ve sair boşluklar hariç 1.4 hektardır. Arazi fabrika binasına doğru hafif meyillidir. Tomrukların fabrikaya nakli dekoville yapılmaktadır.

            Eski Kereste İmalâthanesi olarak tâbir edilen o zamanki fabrika binasını teşkil eden imalâthane, bodrum ve zemin kat olmak üzere 2 katlı yapılmıştır. Genişliği 18 m, uzunluğu 45 m, zemin kattan yüksekliği 3.7 m, bodrum katının yüksekliği 2.30 metredir.

            ORÜS Orman Ürünleri Sanayii A.Ş. Genel Müdürlüğü 28.05.1986 tarihli ve 3291 Sayılı Yasa’nın 13 üncü maddesine göre Bakanlar Kurulu’nun 20.05.1992 tarih ve 92/3088 sayılı kararıyla özelleştirme kapsamına alınarak, kamu hisseleri T.C. Başbakanlık Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı’na devredildiğinden, Bolu İşletmesi’nin bu çerçevede 1998 yılı içerisinde Satış Yöntemi ile satılarak üçüncü kez özel sektöre devredilmesi beklenilmektedir.

            Bolu İşletmesi’ne bağlı Emprenyeleme Tesisi, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 26.01.1998 tarih ve ÖİB-K-03 sayılı kararıyla BAKSAŞ Bolu Ahşap Koruma Sanayi A.Ş. adıyla kurulan Bolu İşletmesi çalışanlarına, 211,000.-ABD Dolar bedel üzerinden satılmasına karar verilmiş ve 23.03.1998 tarihinde alıcısına devir ve teslim işlemleri yapılarak özelleştirilmiştir.

            a. Kuruluş Kapasitesi    : Kereste Fabrikası 40,000 m³ yumuşak tomruk/yıl

            b. Bugünkü Kapasitesi : Kereste Fabrikası 100,000 m³ yumuşak tomruk/yıl

                                         Kontrplâk Fabrikası 6,000 m³/yıl

                                         Kaplama Fabrikası 2,300,000 m²/yıl

                                         Dikey Yongalı Levha Fab. 15,000 m³/yıl

                                         Kaplamalı Yon. Lv. Ünitesi 5,083 m³/yıl

                                         Prese Kapı Kanadı Ünitesi 40,560 m²/yıl

                                         Lâmbri Ünitesi 4,000 m²/yıl

                                         Emprenyeleme Ünitesi 35,000 m³/yıl

            c. Toplam İşletme Sahası : 274,253 m²

            d. Kapalı Alan Toplamı : 42,872 m², Toplam kapalı alan, taban alanı ve kat sayıları çarpılarak bulunmuştur.

            e. Tesisi Meydana Getiren Üniteler :

            Kereste Ünitesi : Tomruk parkı, imalâthane, bileyhane, kurutma fırınları ve tasnif sundurmasından oluşmaktadır. Yılda çift vardiyada 100,000 m³ yumuşak tomruk işleyebilecek kapasitede 3 adet Braunn marka 85’lik, 3 adet Maxhutte ve Orgina Linck marka 71’lik, markası belli olmayan 56’lık ve 45’lik 1’er adet katrak testere makinaları, Bongioanni marka 1600 Ø mm’lik arabalı şerit testere makinesi, Bongioanni marka 1300 Ø mm’lik yarma şerit testere makinesi, 2 adet Braunn marka otomatik yanalma, 2 adet yerli üretim otomatik yanalma, 5 adet yerli imalât yanalma, 3 adet yerli üretim başkesme makineleri ile 1 adet yerli imalât çıta makinesi mevcuttur. Kereste fabrika ünitesi eski ve yeni imalâthanelerinde ayrı ayrı faaliyet göstermekte olup, yeni imalâthane bir vardiyada 70,000 m³/yıl yumuşak tomruk işleme kapasitesine sahiptir ve 1975 yılında işletmeye alınmıştır. Eski imalâthane ise bir vardiyada 30,000 m³/yıl yumuşak tomruk işleme kapasitesine sahiptir.

            Yonga Levha Fabrikası : 2 vardiyada 15,000 m³/yıl dikey yongalı levha üretim kapasitesine sahip olan fabrikanın yatırımına 1971 yılında başlanmış, 1975 yılında işletmeye alınmıştır. Bu tesis daha çok prefabrik konut imalâtına uygun okal marka dikey yongalı levha üretmektedir.

            Kontrplâk ve Kaplama Fabrikası : Bu fabrikada kontrplâk ünitesi üç vardiyada 6,000 m³/yıl kontrplâk üretme kapasitesine sahip olup, 1974 yılında inşaatına başlanmış ve 1980 yılında işletmeye alınmıştır. Kontrplâk soyma hattı Colombo-Cremona, presleme hattı Fratelli Pagnoni/Italy markadır. 1983 ve 1986 yıllarında Carl Rückle marka papel ekleme makineleri ilâve edilerek tesis gerçek kapasitesine kavuşturulmuştur. Aynı fabrika içerisinde faaliyet gösteren kaplama ünitesi iki vardiyada 2,300,000 m²/yıl kaplama üretim kapasitesine sahiptir.

            Emprenyeleme Fabrikası : Kuruluşunda bir vardiyada 12,000 m³/yıl kapasiteye sahip olan bu ünitenin emprenyeleme kapasitesi 1987 yılında yapılan tevsi yatırımları ile 35,000 m³/yıl’a çıkarılmıştır. Daha ziyade talebe bağlı (fason) olarak tahnitleme yapmaktadır.

            Kaplamalı Yonga Levha, Prese Kapı Kanadı/Kasası ve Lâmbri Üniteleri : Yonga levha fabrikası bünyesindeki bu ünitelerde üretilen ürünlere önemli ölçüde talep olmaktadır. Talebe bağlı olarak üretim hatları kapasiteleri artırılma yoluna gidilmiştir. Arı kovanı imalâtı da yapılması mümkündür.

          İşletme’de yardımcı üretim makineleri olarak 2 adet traktör, 1 adet yükleyici traktör, 8 adet önden kollu forklift, 5 adet yandan kollu liftrak, 2 adet tomruk istif ve yükleme makineleri mevcuttur. Makine parkı ve taşıt araçları açısından hayli zengindir.

^[1] M. Ufuk MİSTEPE – ORÜS A.Ş. Genel Müdürlüğü, Araştırma Plânlama Şube Müdürü/Bolu
                                      Sazıyla Sözüyle Bolu Bilim, Sanat ve Kültür Araştırmaları Dergisi,
                                      Sonbahar 1998, Yıl : 1, Sayı : 3, Sayfa : 25 – 29’da yayımlandı.