|
KIZILDERÝLÝLER |
|
Derleme : M. Ufuk MÝSTEPE
(Araþtýrmacý - Orman Endüstri Yüksek
Mühendisi)
http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lderili
M. Ufuk MÝSTEPE, Kýzýlderililer Kulübü'nün Bir
Üyesidir.
http://www.kizilderililerkulubu.org/index.php
KIZILDERÝLÝLER
SOYKIRIM YAÞAYAN
ASÝL BÝR TÜRK KAVMÝ
DIGIJIN! DIGIJINNN!
Çocukluðumuzda, sinemada seyrettiðimiz kovboy ve kýzýlderili filmlerinin etkisinde kalarak, içimizdeki silâhþörlük ve öldürme içgüdülü savaþçý ruhunu 'Kovboyculuk' oyunlarýnda 'Dýgýjýn! Dýgýjýnnn!' výnlamalarýna karýþan kurþun sesleriyle tatmin etmeye çalýþýrdýk! Ama kaz ya da ördek tüylerini saçlarýmýza monte edip taþýmaktan da gurur duyardýk!
Bering Boðazý'ndan Amerika Kýtasý'na geçen Türk kökenli Kýzýlderili kabileleri (Aztek, Maya, Eskimo ve Ýnkalar vb.) ne yazýk ki kaçýnýlmaz makûs kaderi paylaþarak, sürdürülebilir bir yaþam gerçekleþtiremediler. Ýspanyol denizcileri, Ýngiliz ve Avrupalý maceraperestlerin ve kâþiflerin (korsanlarýn) Amerika'yý talan etme sürecinde baðýmsýzlýklarýný yitirerek yok olmanýn eþiðine geldiler!
Kýzýlderililer, Amerika Kýtasý'nda bir SOYKIRIM YAÞADI !!!
Kardeþim, halkýmýn efsanelerinden birinde, halkýnýn küçük bir bölümünü |
Yaþanan SOYKIRIM, dünya kamuoyuna farklý bir þekilde lânse edildi. Western Spagetti (Makaroni) türü film yaðmuru ve Teksas, Tommiks, Teks, Zagor gibi çizgi roman furyasý ile beyinler yýkandý ve çocuklarýmýzýn aðzýnda KIZILDERÝLÝ soydaþlarýmýz 'DÜÞMAN' diye anýlýr oldu.
Bu asil kabileler, Avustralya yerlileri Aborijinler gibi doðaya saygýlý ve onunla barýþýk, insan - toprak bütünlüðünde yaþamasýný bilen saygýn bir kavimdi. Step ve bozkýrlardaki bizon sürülerinin peþinden taa buralara kadar yaþamak için gelmiþlerdi.
Buzul Çaðý’nýn en þiddetli döneminde, M.Ö. 34.000 - M.Ö. 30.000 yýllarýnda, dünyadaki suyun önemli bir bölümü büyük kýtasal buz katmanlarý halindeydi. Bunun sonucunda, Bering Denizi bugünkü düzeyinden yüzlerce metre daha aþaðýdaydý ve Asya ile Kuzey Amerika arasýnda, adýna Beringia denilen, bir kara köprüsü oluþtu. Beringia’nýn en geniþ döneminde 1.500 kilometre kadar olduðu sanýlýyor. Nemli ve aðaçsýz bir tundra olan bölge, otlar ve diðer bitkilerle kaplýydý ve bu da ilk insanlarýn yaþamak için avladýklarý büyük hayvanlarý çekiyordu.
Kuzey Amerika’ya ilk eriþen insanlar, yeni bir kýtaya ayak bastýklarýný muhtemelen tahmin bile edemezlerdi. Atalarýnýn binlerce yýldýr yaptýðý gibi Sibirya kýyýlarýnda av peþinde koþmaya devam etmiþlerdir.
Yeryüzünde Kýzýlderili toplumu kadar doða ile iç içe geçmiþ ve onu bir kült olarak benimseyen baþkaca bir topluluk yoktur. Yaþamý algýlamadan, kendilerini ifade biçimlerine kadar her yerde katýksýz bir doða vardýr. (pismegatron)
http://www.bakterim.com/fotograf-ve-resim-galerisi/70671-kizilderili-resimleri-kizildereli-fotograflari-kizilderililer-hakkinda-bilgiler.html |
Onlarý vahþi göstermeye çalýþan Kültür Emperyalizmi'nin çarklarý kurduklarý senaryolarla ne ibret vericidir ki vahþice katletmeyi baþarýnýn ve kazanmanýn sevinci olarak genç dimaðlara kazýdýlar. Kafa derilerini yüzerek oyuncak bebek yaptýlar. Oysa, onlar için yeryüzü canlýlarca paylaþýlmasý gereken Manitu'nun insanlara bir lûtfu idi. Ama insanlar yeryüzünü çizgilerle bölerek yaþanmaz kýldýlar!
Masum insanlarý yurtlarýnda eþit olmayan þartlarda, silâh üstünlüðü ile yok etmeyi mâzur göstermek için yüzlerce western (kovboy) filmi piyasaya sürüldü. Rangers'larýn katliamlarýný Sýðýr Çobanlarý'nýn baþarýlarýna dönüþtüren bu filmlerle dünya kamuoyu ne yazýk ki halen de uyutulmaya devam edilmektedir!
http://www.sinemafanatik.com/yabbse/index.php?board=25;action=display;threadid=10030
MANÝTU
http://tr.wikipedia.org/wiki/Manitu
Manitu kimi Amerika Kýzýlderilileri tarafýndan kullanýlan bir terim olup, Algonquin Kýzýlderilileri’ne göre, gözle görülmez, gizemli bir güçtür. Ýnsan kendisine saðladýðý bireysel enerjiyi 'Manitu’dan edinir. Kabile þamanlarý insanlara yardým amacýyla bu güçle irtibat kurabilirler. Bu güç Siu Kýzýlderilileri’nde "Wakan", Ýroquois Kýzýlderilileri’nde ise "Orenda" adýný almýþtýr.
Kýzýlderili tradisyonlarýnda, Manitu teriminin baþýna “Yüce” sözcüðü getirildiðinde terim çok farklý bir anlam kazanýr : “Yüce Manitu” tüm yaratýlýþý canlandýran, ahengi saðlayan, her þeyin en güçlüsü olan “Ulu Ruh” anlamýna gelir.
Günlük av sýrasýnda, Kýzýlderili avcý ne zaman dikkat çekecek kadar güzel ya da görkemli bir manzarayla karþýlaþsa - daðýn üzerinde, gökkuþaðýnýn parlak kemeri ile birlikte duran siyah bir fýrtýna bulutu, yeþil bir vâdinin ortasýndaki beyaz þelale, kýpkýrmýzý günbatýmýyla boyanmýþ olan uçsuz bucaksýz ova - ibadet etmek üzere bir an için dururdu. Yedi günün bir tanesini kutsal gün olarak ayýrmaya gerek duymazdý. Çünkü onun için bütün günler, Tanrý'nýn günleriydi. Ohiyesa. (pismegatron) http://www.bakterim.com/fotograf-ve-resim-galerisi/70671-kizilderili-resimleri-kizildereli-fotograflari-kizilderililer-hakkinda-bilgiler.html |
ÝLK TÜRK KOVBOY FÝLMLERÝ
Erhan IÞIK - Milliyet
Blog / 31.07.2007
http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=55022
Yerli kovboylarý ilk olarak Nuri AKINCI kullanýr "Beþ Hikâye - 1962". Film dikkat çekmez ve unutulur. Kundura tamirciliði yaparken sinemaya giren Ahmet SERT, 1963'de 14 tahta barakadan oluþan kovboy kasabasýnda "Ýntikam Hýrsý" ile Türk Sinemasý'nýn ikinci western filmini yönetir.
Yeþilçam'da wester furyasý 1967'de baþlamýþ, yaklaþýk olarak 7 yýl sürmüþ ve bu türde 50'ye yakýn film çekilmiþtir. Yerli westernlerde hemen herkes oynamýþtýr. Ayhan IÞIK (Kanun Adamý – 1972), Yýlmaz GÜNEY (Çirkin ve Cesur - 1971), Cüneyt ARKIN (Yumurcak Küçük Kovboy – 1973)), Kartal TÝBET (Kader Baðý – 1967), Sadri ALIÞIK (Atýný Seven Kovboy Red Kit Daltonlara Karþý - 1974), Öztürk SERENGÝL (Avare Yavru Filinta Kovboy - 1964), Yýlmaz KÖKSAL (Çeko - 1970), Ýzzet GÜNAY (Red Kit – 1970)… Bir anda yerli Cango’lar, Ringo’lar, Sabata’lar, Gringo’lar, kötü haydutlar, þuh Meksikalý kýzlar, dürüst veya satýlmýþ herifler, çiftlik sahipleri, kumarbazlar, vahþi batý aðalarý, Kýzýlderililer, çoðu dar bütçeli filmlerde boy göstermeye baþlamýþtý.
Western furyasýnýn baþlamasýna neden gösterilen “Ringo Kid – Kanunsuz Kahraman – 1967” Spagetti Western’den çok Amerikan tarzý klâsik westernin en çok kullandýðý kalýplardan yararlanarak, düz bir öyküyü türün tüm bilinen öðelerini deðerlendirerek görüntülemektedir.
1966’da Yýlmaz ATADENÝZ’in yönettiði, senaryosunu Yýlmaz GÜNEY’in yazdýðý “Kovboy Ali” filminde Yýlmaz GÜNEY, kovboylara özenen bir delikanlýnýn öyküsünü melodram biçiminde western kalýplarý içinde anlatýr.
Türk sinemasýnýn, 2008'lerde iddialý bir kovboy filminin hazýrlýklarýna baþladýðýný iþitiyoruz!. Senaryosunu Yiðit Güralp'in yazdýðý, yönetmenliðini ise Yücel Yolcu'nun yapacaðý "Kahraman Þerif" adlý filmde, 1850'lerde Amerika'ya deve götüren üç Osmanlý’nýn hikâyesi anlatýlmaktaymýþ.
American
Indians 1916
Öðrendiðimize göre yapým þirketi Ýstanbul Mass Media, "Kahraman Þerif" adlý filmin çekimlerini, þimdiye kadar 20'den fazla filme ev sahipliði yapmýþ John Wayne, Lee Van Cleef, Charles Bronson gibi birçok ünlüyü aðýrlayan, Colorado'da Buckskin Joe isimli tarihi Western kasabasýnda yapacakmýþ.
HOÞGELDÝNÝZ ! YATAHEYYA !
Reis Oturan Boða Bolu Gölcük Göknar Ormanlarý ve Aladað Ýzci Kampý'nda
Sarýçamlar Arasýnda.
http://www.kizilderililerkulubu.org/index.php?option=com_expose&Itemid=29
Filmin konusu, 1800'lü yýllarýn ortalarýnda Amerika Birleþik Devletleri Hükûmeti'nin, ordunun eksiklerini gidermek üzere, Osmanlý Devleti'nden deve sipariþ etmesiyle yola çýkýlarak kurgulanmýþ bir öyküymüþ. 30 deveyi teslim etmesi için birbirinden farklý özelliklere sahip üç Osmanlý, bin bir macerayla satýþ ve teslimatý gerçekleþtirmek üzere develeri Texas'a ulaþtýrmak üzere yola çýkmýþlar. Hikâyede bu üç Osmanlý’nýn Arizona çölünde ve Meksika'daki küçük bir kasabada yaþadýklarý maceralarý anlatýlýyormuþ.
Türk Sinemasý'nýn aydýn geçinen sözde sanatçýlarýna (birçoðu aktör ve aktris olan bu insanlar ne yazýk ki sahne sanatçýsý olamamýþlardýr!), senaristlerine, yönetmenlerine, beyaz perde emekçilerine ve media câmiasýna þunu sormak isterim :
Þanlý Türk Tarihi'mizin görkemli geçmiþi, yedi düvele nam salmýþ örnek Osmanlý Ýmparatorluðu'nun yaþanmýþ gerçekleri ve kahramanlýk destanlarý yazýlan Kurtuluþ Savaþý'mýzýn unutulmaz anýlarý gün gibi ortaya çýkarýlmayý ve iþlenmeyi beklerken daha dün devlet olabilmiþ ve tarihi bile yok mesabesinde olan, Osmanlý'nýn Eyâlet Sistemi'ni taklit ederek ayakta durmaya çalýþan bir emperyalist devletin 'Sýðýr Çobanlarý'ný kamuoyu nezdinde cazip kýlmak mý erdemliliktir sizler için?
http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lderili
indiensfromwwwmetacafecom7kq8
Kanaatimce bu film senaryosu aslýnda doðrularý göstermek adýna güzel bir tanýtým için vesile olabilirdi. Kýzýlderililer'in mâruz kaldýklarý vahim durum pedagojik bir lisanla anlatýlmaya çalýþýlýr ve katliamlar insanlarý bilinçlendirecek ve gerçeði yansýtacak biçimde beyaz perdeye aktarýlabilirdi. Belki A.B.D. buna müsaade etmezdi ama alternatif stüdyo ve ülkelerde buna da bir çözüm bulunabilirdi; yeter ki amaç kültürü ayak altýna almak pahasýna para kazanmak deðil, kültürel emperyalizme dur diyebilmek olabilsin!
Kýzýlderili inançlarý
http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lderili_inan%C3%A7lar%C4%B1
Kuzey Amerika yerlileri veya diðer bir deyiþle Kýzýlderililer farklý dil, gelenek ve ritüellere sahip pek çok kabileden oluþtuðundan Kýzýlderili inançlarýný tek baþlýk altýnda ele almak zordur. Bununla birlikte Kýzýlderili inançlarýnda bazý ortak unsurlara rastlamak mümkündür :
indiens from www meta cafecet
* Doðayý ve doðadaki varlýklarý kutsal semboller olarak görmek;
* Belirli bir
kutsal kitap yerine
mitolojik hikâyelerin
kabilenin kutsal kiþileri tarafýndan
aktarýlmasý;
*
Þaman veya þifacý (medicine man) denilen
ve ruhlar dünyasý ile iliþki kuran seçilmiþ kiþilerin varlýðý.
554
Kýzýlderili Kabilesinden Bazýlarý http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lderili_kabileleri |
|
---|---|
|
|
Amerika Kýtasý'na ilk yerleþimciler Seminoller, Çerokiler ve Miþuki kabileleri ile karþýlaþtýlar. Ýspanyol kâþifler (korsanlar) ise Kaliforniya'da Soson, Payitu, Kahula, Mevuk ve diðer bazý kabilelerle karþýlaþmýþlardýr. 19. yüzyýlda, Avrupalý kâþifler (korsanlar) batýya doðru göç ederken Kýzýlderili kabileleri kendi topraklarýndan sürmüþlerdir. Bu dönem batýda Apaçi, Siyu, Komançi ve diðer kabilelerle yapýlan utanç verici savaþlar dönemidir.
http://www.legendsofamerica.com/photos-oldwest/CalvaryIndians.jpg
Bu savaþlardan geriye kalan çok az sayýda yerli ise 1952 yýlýna kadar Rezervasyonlar (Kýzýlderililer için ayrýlmýþ araziler) olarak bilinen küçük bir alanda yaþamaya mecbur edilmiþlerdir. Kýzýlderililer'in halen önemli miktardaki kýsmý bu bölgelerde yaþamaktadýr.
Bugün ABD'de hükûmet tarafýndan resmen tanýnan 554 Kýzýlderili kabilesi vardýr.
2007 yýlýnýn Aralýk ayýnda, en önemli Kýzýlderili kabilelerinden biri olan Lakota Siyularý ABD vatandaþlýðýndan çekildiklerini ve kendi devletlerini kuracaklarýný ilân etmiþlerdir. Topraklarý beþ ayrý ABD eyaletinin sýnýrlarý içerisinde olan Lakotalar'ýn bu giriþiminin sonuçlarý henüz kesinleþmemekle birlikte, Kýzýlderililer'in büyük soykýrýmdan bu yana ilk baðýmsýzlýk giriþimleri olarak tarihe geçmiþtir.
Türkçe'nin lehçesi olan
KOMANCA ile Kýzýlderililerin
KOMANÇÝ'sinin (kabile) birbirlerine ne kadar çok benzediðine dikkat edin!
http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lderili
Kýzýlderili Lehçelerinde | Türkçe Komanca Lehçesi |
---|---|
Tepek | Tepe |
Yatký | Ev, yatýlan yer |
Dodohiþça | Dudak |
T-sün | Uzun |
Yu | Su, yu-mak, yýkamak |
Lý-ýk | Vatan, ili |
Tete | Dede |
Tamazkal | Hamam, temiz kal |
Hogan | Kerpiç ev, Hopan |
Kuþa | Kuþ |
Missigi | Mýsýr |
Türe | Türe, Töre |
Hu | Hu, Hu hu(Selam) |
Yanunda | Yanýnda |
Aþ-köz | Yemek |
Ýldiþ | Diþleme |
Atýþ-ka | Ateþ |
Tapa | Tuba |
KIZILDERÝLÝ ATASÖZLERÝ
|
Kýzýlderililer’e ABD izin
vermedi!
http://www.turkgundem.net/icerik/index.php?option=com_content&task=view&id=2400&Itemid=2
Amerika’nýn yerlileri olan ve ABD’nin kuruluþunda, Amerika’yý iþgal eden
Anglosaksonlar tarafýndan soykýrýma uðranan Kýzýlderililer’in köklerinin Orta
Asya’dan geldiði ispatlandý. Bunun üzerine, her yýl Türkiye’de yapýlan Türk
Cumhuriyetleri Toplantýsý'na geçtiðimiz yýllarda ABD’den Kýzýlderililer de davet
edildi.
Dünya'nýn her yerine demokrasi götürmeye çalýþan, hattâ Afganistan’ý ve Irak’ý bile demokrasi için iþgal ettiðini ileri süren ABD yönetimi, kendi sýnýrlarý içinde demokratik isteklere tahammül edemedi ve Kýzýlderililer’in, Türkiye’deki Türk Cumhuriyetleri Toplantýsý'na katýlmasýna izin vermedi.
Türk Milleti'nin Sembolü Bozkurt Kýzýlderili
Yaþamýnýn da Bir Parçasý
100
milyon Kýzýlderili nereye gitti?...
http://www.oncevatan.com.tr/haberv.asp?HaberNo=25139
Kýzýlderililerin kökeni konusunda 40 yýldýr araþtýrmalar yapan Ethel STEWERT, bu zaman zarfýnda topladýðý belgelere dayanarak, Kýzýlderililerin Türk soyundan geldikleri konusunda önemli bilgiler ortaya koymuþtur.
Orta Amerika bölgesinde bulunan ve 12 000 - 60 000 yýl öncesine tarihlenen Maya dili ile yazýlmýþ tabletlerde batýk Mu kýtasýndan söz edilmektedir. Ayný konuya çok uzak bir coðrafyada, Tibet’te bulunan tabletlerde de rastlamaktayýz. Binlerce yýl öncesine tarihlenen Sümer tabletlerinde de bir büyük tufandan söz edilmektedir. Ýnsanlýða yazý yazmayý öðreten Sümerlerin kökeni konusunda yapýlan araþtýrmalar, onlarýn Mu kolonisi olan Uygurlarýn batýya göçen kolu olduðunu ortaya koymaktadýr.
Meluncanlar ve Kýzýlderililer
http://www.turkcem.net/modules.php?name=News&file=print&sid=52
Kýzýlderili dillerini incelediðimizde bu kýtaya göçen milletler içinde Türk milletinin de atalarýnýn var olduðu kesindir. Yoksa Kýzýlderili dillerindeki Türkçe kökenli kelimeleri açýklamamýz asla mümkün olmazdý. Elbette Osmanlý döneminde Amerika’ya göçen “Meluncanlar” denen topluluðun Kýzýlderililerin dillerini etkilediði gerçeðini de unutmamamýz yerinde olur. Zira Meluncanlar büyük bir ihtimalle Osmanlý Türkçe’si konuþuyorlardý.
Bildiðimiz gibi bu Türkçe, Arapça ve Farsça kelimeler itibariyle zengin bir lehçeydi. Ýþte Kýzýlderililerin yakýnlarýna yerleþtirilen Meluncanlarýn Kýzýlderili dillerini etkilediðini varsayarsak, bu dillerdeki bazý kelimelerin Arapça ya da Farsça kökenli olma ihtimalini de göz ardý etmememiz gerekir. Bir Kýzýlderili kavmi olan Çerokilerin dilindeki “saat” gibi Arapça kökenli kelimelerin de baþka bir izahý zor görünmektedir..Üstelik “hadjo” (haco) þeklinde telâffuz edilen ve Osmanlý Türkçesi'nde ve günümüz Türkçe'sinde sýklýkla kullanýlan Farsça kökenli “Hoca” (Hace) kelimesi de ancak Meluncanlarýn dillerinin etkisiyle açýklanabilir.
Devam Edecek