ÇİMENTOLU YONGA LEVHA

AĞAÇ MALZEMEYE İKAME BİR ÜRÜN^[1]

            Dünya orman varlığının aynı kalması, hatta azalmasına karşılık nüfusun hızla artması ve kişi başına düşen orman ürünleri tüketiminin de gittikçe yükselmesi ormanların daha iyi değerlendirilmesini zorunlu kılmıştır. Örneğin, yonga levha teknolojisi bu zorunluluğun etkisiyle gelişmiştir. Önceleri ancak % 50’den daha azı malzeme haline getirilebilen bir ağacın bugün teorik olarak % 100’e yakını levha haline getirilebilmektedir. Bu endüstri kolunun gelişmesiyle orman tahribatında hissedilir bir azalma olmuştur.¹

Son yıllarda meydana gelen ve odun hammaddesini daha rasyonel biçimde değerlendirmeye yönelik olan teknolojik gelişmeler ülkemizde de odunun daha verimli olarak kullanılması gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bu gelişmelerin son halkalarından birisi de odunun ve çimentonun olumlu özelliklerini bir araya getiren Çimentolu Yonga Levha teknolojisidir.²

Çimentolu yonga levha, yapıştırıcı maddesi çimento olan yonga levhadır.³ Türkiye’de TS 5115 numaralı (Yonga Levha - Çimentolu) adlı standarda göre üretimi yapılarak⁴, piyasaya BEYOPAN ya da BETOPAN ticarî ismiyle sürülmektedir.

Bu teknolojide özellikle yakacak (!) karakterdeki odun hammaddesi yonga haline getirilerek ve çimentonun yanısıra birtakım mineralize kimyasal maddeler de katılarak geniş yüzeyli paneller üretilmektedir (Çizelge 1).²

Çimentoyla bağlanmış yongaların dayanıklı oluşunun nedeni, odunu tahrip eden bütün etkenlerin çimento ile tesirsiz hale getirilmesidir. Kural olarak çimentonun taşıdığı silikat tek başına ince yongaları her türlü çürüme etkisinden koruyabilir.⁵

Çizelge 1 : Çimentolu Yonga Levha Karışım Elemanları

Üretilen mamullerin teknik spesifikasyonları aşağıya çıkarılmıştır.²

Yüzey İşleme ve Montaj Özellikleri²

Kaplama : BEYOPAN, imalâtçının verdiği uygulama detaylarına göre doğal kaplama, PVC folio, melâmin ve kâğıt ile kolaylıkla kaplanabilir.

Uygun yapıştırıcı kullanılarak BEYOPAN’ın yüzeyi fayans, seramik, karo ve mozayik ile de kaplanabilir.

Boyama : BEYOPAN’ın üzerine sürülecek astar ve boyalar ALKALİ Dirençli olmalıdır. Eğer derzlerin boyadan önce doldurulması istenirse, elâstik bir dolgu malzemesinin kullanılması tavsiye edilir.

Vida İle Montaj : BEYOPAN’ın normal ağaç vidası ile montajında kılavuz delik açılır.

Çivileme : 12 mm kalınlığa kadar BEYOPAN tercihen galvanizli çivilerle çakılabilir.

Zımbalama : 16 mm kalınlığa kadar zımbalama mümkündür.

Yapıştırma : BEYOPAN’ı yapıştırmak için yalnız ALKALİ Dirençli yapıştırıcılar kullanılmalıdır.

Çimentolu yonga levhanın söz konusu mekaniksel ve fiziksel özellikleri yanında ekonomikliği ve kullanım kolaylığı yönlerinden de inşaat sektöründe yapı elemanı olarak büyük bir kullanım alanı bulması kaçınılmazdır.

     Levhanın Kullanım Alanları

Türkiye’de üretimi yapılan ve genel amaçlar için kullanılan yonga levhaların ana tüketim yerlerine yüzde dağılımları aşağıda verilmiştir.^6-7

                         Tüketim Yeri                                    Yüzde Dağılımı

                        İnşaat                                                    % 11.2

                        Prefabrik Ev                                        %   0.2

                        Mobilya                                                 % 73.5

                        Dekorasyon                                          % 13.0

                        Ambalaj                                                %   0.2

                        Diğer                                                     %   1.9

 Açık hava şartlarına karşı dayanıklılığından dolayı; prefabrik konut yapımında, su görmesi muhtemel balkon, tuvalet, banyo kapı göbeklerinde, deniz kenarında soyunma kabinleri, kamping ve dinlenme tesisleri yapımında, şantiye binaları ve endüstriyel bina yapımlarında, bahçe duvarları, dış duvar kaplamaları yapımı yönünden diğer yapı elemanlarına göre daha ekonomik ve üstündür.²

Ses ve gürültü izolasyonundan dolayı; otoyollarında gürültü koruma duvarları, kantinler ve hastahanelerin yapımında da teknik ve ekonomik avantajlar sağlamaktadır.

            Isı izolasyonundan dolayı; soğuk hava depoları, diğer soğutucular, hayvan barınakları yapımında çok yönlü avantaj sağlamaktadır.

            Üstün mekanik özelliklerinden dolayı; taban ve tavan döşeme, yan duvar bölme, çatı kiremit altı kaplaması ve saçak yapımında kullanılmaktadır.

Yangına dayanıklılığından dolayı ve yangın merdivenleri yapımında tartışmasız bir yapı elemanıdır.

Piyasaya arz edilen bu yapı elemanı sayesinde konut sorununun ciddi boyutlara ulaştığı günümüzde inşaat sektörüne büyük kolaylık ve ucuzluk sağlamış olacaktır.

            Çimentolu yonga levhanın taban ve tavan döşemesinde, iç ve dış yan duvar bölmelerinde, bağlantıların ekli resim detaylarındaki gibi yapılması tavsiye edilmektedir (BEYOPAN Bağlantı Metotları).

Üretilen levhaların genişliği 125 cm olup, standard boyları 250 cm ile 320 cm arasındadır. Kalınlıklar ise 8 mm’den 40 mm’ye kadar değişmektedir.

Kullanım yeri olarak ayrıca, mezar tahtasına ikame bir ürün olarak da teklif edilmekte olup; bunun için küçük çaplı bir teknolojik müdahale ile akabinde standardının da getirilmesi tavsiye edilmektedir.⁸

Kanaatimizce iki sebepten dolayı Türkiye’de bu malzeme hak ettiği yeri alamamıştır. Birincisi, tanıtımının yeterli ve ikna edici bir şekilde yapılamamış olması, ikincisi ise inşaat sektöründe çalışan insanlarımızın alışık olduğu malzemeler karşısında ısrarlı davranmaları, yeni ürünler karşısında çekimser kalmalarıdır.⁵

KAYNAKÇA :

1) ÖZEN, Ramazan (Doç.Dr.) - Yonga Levha Endüstrisi Ders Notları (Mayıs/1980, K.T.Ü. Yayın No. : 30, 195 sh.)

2) KORKMAZ, Refik - Çimentolu Yonga Levha Teknolojisi ve Kullanım Yerleri, Orman Müh. Dergisi, Aralık/1988.

3) TSEK, Yonga Levha - Çimentolu, Türk Standardları Tasarısı, I. Mütalâa.

4) TSEK, Yonga Levha - Çimentolu, TS 5115 - 1987/03 (Tâdil - 1992/12).

5) AKBULUT, Turgay - Çimentolu Yonga Levha Ahşap Gibi Kolay İşlenir - Ahşap Dergisi, Ocak/1994, Sayı : 4.

6) MİSTEPE, M. Ufuk - Yonga Levha Teknolojisi/Fratelli Pagnoni Sistem (Şubat/1985, 302 sh.).

7) K.T.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Cilt : 5, Sayı : 2, Yıl : 1982.

8) MİSTEPE, M. Ufuk - Bir Dakika (!) Mezar Tahtası Deyip de Geçmeyin , İ.M.O. Haber Bülteni, Ekim/1996.

^[1] M.Ufuk MİSTEPE – ORÜS A.Ş. Genel Müdürlüğü, Araştırma Plânlama Şube Müdürü
                                      TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi’nin aylık yayın organı olan
                                      İMO Bülteni’nin Ocak/97, Sayı : 1997/1, Sayfa : 16 –20’de yayımlanmıştır.

BEYOPAN VEZİRKÖPRÜ’DE

AHŞAP VE MERMERE RAKİP UCUZ BİR ÜRÜN^[1]

            Çimentolu yonga levha odunun ve çimentonun olumlu özelliklerini bir araya getiren bir teknoloji ürünüdür ve ORÜS Kurumu’nca BEYOPAN adı altında imalâtına başlanmıştır.

            BEYOPAN normal sunta gibi sert metal uçlu testere, matkap frezelerle ve zımparayla işlenebilir; çivi (dübelli) çakılabilir, vidalanabilir.

1.250 kg/m³ yoğunlukta olan levha yanmaz, hava şartlarına, dona, mantar ve böcek tahribatına karşı dayanıklı, kaplama ve boya tutma, yapıştırma özellikleri ile son derece kullanışlı, deforme olmayan bir inşaat malzemesidir.

8 mm – 40 mm arası kalınlıkta, 125 cm eninde ve 250 – 260 – 280 – 300 – 320 cm boylarındadır.

Profil olarak kenarlara pah, lâmba ve kiniş detayı uygulanabilir.

BEYOPAN yüzeyi fayans, seramik karo, mozaik, melâmin, kâğıt, PVC folyo ve doğal kaplama ile kaplanabilir.

Ortalama 2.000 TL/m² fiyatı ile son derece ucuz malzemedir.

Keresteye kıyasla 3 kat daha fazla alan % 80 tasarrufla kaplanabilmektedir.

Ana kullanım yerleri olarak prefabrik inşaat, istihsal barakaları, şantiye binaları, büro inşaatı, ambalaj ve sergi holleri, tarımsal yapılar, Pazar yerleri, bahçe duvarları, dış duvar kaplaması, bölme duvarları, banyo ve mutfak bölmeleri, ses tutucu tavanlar, taban kaplaması, kiremit altı örtüsü, betonarme kalıbı gibi çok geniş alanları sayabiliriz.

Vezirköprü havalisi için çatılarda kiremit altı kaplamasında, Orman İşletmesi’ne ait binalarda, inşaat kalıp malzemesinde, hayvan ahırlarında ve seralarda, bahçe duvarlarında, geçici bina yapımında kullanılması önerilebilir.

Mermerin hayli pahalı malzeme olması yanında mezar taşı olarak bu ucuz materyalin kullanılması da vatandaşa büyük rahatlık getirecektir.

Depreme ve şiddetli rüzgâra, hava şartlarına mükemmel dayanıklı prefabrik yapı inşaatı olarak Vezirköprü’de iktisadî bir konut kooperatifi şekline imkân verebilir.

            ORÜS teşkilâtından bilgi ve numune edinmek imkânı var iken «Acaba bir deneyelim diyemez miyiz?».

NOT : Arhavi Çimentolu Yonga Levha Fabrikası özelleştirme programı çerçevesinde 26.03.1998
            tarihinde Çelikler Turizm ve Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne devir ve teslimi yapılarak özelleştirilmiştir.

^[1] M. Ufuk MİSTEPE – ORÜS Vezirköprü Müessese Müdürlüğü, Yonga Levha Fabrikası Üretim Şefi
                                      Orman Endüstri Yüksek Mühendisi, Vezirköprü/VATANDAŞ Gazetesi’nin (Yıl : 30)
                                      28 Mayıs 1989 tarih ve1864 numaralı sayısında  yayımlanmıştır.