Makale : Renan YILDIRIM
(Lezzet Dergisi - Türkiye Turu - Yıl : 8, Sayı : 90., Sh. 32 - 37'de yayımlandı.)
Fotoğraflar : Emre BAŞAK

YEŞİLLENDİ
FINDIK DALLARI

Ordu'nun en güzel zamanı. Doğanın uyanıp nimetlerini
olabildiğince sunduğu şu günlerde oradaydık. Fındık ağaçları
yeşermiş, doğa coşmuştu. Üç gün boyunca Ordu, Ünye ve Fatsa'yı
dolaşıp, birbirinden lezzetli yemekler tattık.

 "Yeşil ve mavi kol kola..."
"Fındıklıkların ardında başı dumanlı dağlar..."

            Doğu Karadeniz Bölgesi'nin incisi Ordu, doğal güzellikleri, yaylaları, yemyeşil bitki örtüsü, muhteşem koy ve kumsallarıyla Karadeniz illeri içinde ayrıcalıklı bir yere sahip. 150 km'lik kıyı şeridi var ki bunun 90 km'si sahil. En uzun sahil de Ünye'de. Dayanılmaz güzellik, özellikle il merkezinde betonlaşmayla bozulmuş biraz.

            Ordu'ya gitme kararı verdiğimizde Ünye'de oturan Emekli Öğretmen Aynur Tan'ı aradım. Tan, Ünye Yerel Tarih Grubu'nun aktif üyesi, yöresel yemek araştırmacısı, Ünye'nin yerel televizyonu Hizmet TV'de "Ünye'nin Sözlü Tarihi" adındaki programın yapımcısı...

            Sağ olsun, yardım talebimi geri çevirmedi; Ordu, Ünye ve Fatsa'yı organize edip, bize birbirinden lezzetli yemekler tattırdı, gezdirdi ve çok güzel dostlar edinmemize neden oldu. Üstelik Hizmet TV'deki programına bizi konuk etti. Samsun'dan Ünye Belediyesi'nin tahsis ettiği araçla Ünye'ye geldik. Kilometrelerce süren muhteşem sahile iç geçirerek baktık yol boyunca. Buralarda en uzun kumsalı olan yer Ünye.

            Buradan Fatsa'ya giderken bir yanımız Karadeniz, bir yanımız fındıklık. Yeşillenmiş fındık ağaçları... Fındıklıkların ardında başı dumanlı dağlar... Yeşil ve mavi kol kola. Tepelere doğru uzanan fındıklıkların arasındaki tek tük evler, doğaya özlemimizi artırıyor.

            İstanbul'dayken bir arkadaşım Ordu, Ünye ve Fatsa arasındaki tatlı çekişmeden söz etmişti bana. Ben de bunu fırsat bilip üç gün boyunca "Ordu sınıfta kaldı; Ünye 2, Fatsa l" diyerek takılıp durdum yerel dostlarımıza... Bunlar, tatlı anekdotlar...

Kumsal Motel

            Bizi misafir eden Gölevi Mevkii'ndeki Kumsal Otel'e yerleşip, Aynur Hanım'la Ünye turuna çıktık. Yeni Belediye Başkanı Ahmet Arpacıoğlu ile tanışıp Cumhuriyet Meydanı'ndaki 500 yıllık anıt çınarı selâmladık. Kadılar Yokuşu'nu gezip çarşı içindeki bakırcı ustalarıyla tanıştık.

Kadılar Yokuşu

            Akşam üzeri Aynur Hanım'ın evinde birbirinden şık Ünyeli hanımlar bekliyordu bizi. Muhteşem bir masa kurulmuş, enfes yemekler hazırlanmıştı. Pancar (karalâhana) yemekleri, börekler, tatlılar, ot yemekleri... Aynı manzarayla, Aynur Hanım'ın Fatsa'da oturan arkadaşı Nimet Koç'un evinde de karşılaşınca Aynur Hanım'a "pes vallahi!" demekten kendimi alamadım. Ne organizasyon ama!

.

            Bu arada yöresel yemek yapan lokantalardan tutun da pidecilere kadar her yere uğrayıp tadım yaptık. Sanırım 45 - 50 çeşit yemek tadıp, bir o kadar da dost edindik. Neyse, gördüklerim benim olsun; yiyip içtiklerimi anlatayım.

            Ordu'nun kıyı kesimlerinde ot ve sebzelerle yapılan yemekler ve balık -özellikle de hamsi - ağırlıklı beslenme düzeni hâkim. Pancar denilen karalâhananın pek çok yemeği yapılıyor. Pancar çorbasının değil ilçe bazında, evden eve bile tarifi değişiyor. Gürcü göçmenler işin zor tarafına kaçıp, pancarı haşladıktan sonra lapera denilen ahşap tokmakla iyice dövüp yemeğini yapıyorlar.

Pancar (Karalâhana) Çorbası

http://home.arcor.de/erenli/yemekler/yemek.htm

          Yörede bolca bulunan otlar kavurma (özellikle sabah kahvaltılarında yeniyor), çorba, sulu yemek ve börek malzemesi olarak kullanılıyor. G(k)aldirik, ısırgan otu (Ordu'da sırgan deniyor), sütlücen (Ordu ve Fatsa'da sakarca, Ünye'de sütlücen), baldıran (mendek otu), anuk (nane), nivik, melevcen, kinzi (kişniş), hoşkıran, pezik (pazı) bu mevsimde tadabildiklerimiz.

          Mısır ekmeği, seren unu (mısır unu) ve fırın unu (süt mısır çarşı fırınında közlenir, gölgede kurutulur, değirmende öğütülür) ile yapılıyor. En makbulü fırın unu ile yapılanı. Ünye ve Fatsa'da tavada ince yapılan mısır ekmeği daha çok tüketiliyor.

Fotoğraf : Ayfer T. ÜNSAL

          Gelelim tattığımız yemeklere; Mısır çorbası, Bölceli (börülce) pancar çorbası, Kepirli pancar çorbası, Melevcen boranisi, Bulgurlu pancar diblesi; Etli ve mısırlı pancar sarması; Salatalık ve fasulye turşusu kavurması, Fasulye turşusu kızartması, Pırasa pirinçlisi, Sakarca kızartması, Hoşkıran kavurması, Pastırmalı galdirik kavurması, Keşkek, Isırgan yemeği, Sütlücen kızartması, Taflan kavurması, Yumurtalı sütlücen, Galdirik kavurması, Kiraz tuzlaması kavurması, Biber tuzu, Ordu pidesi (yağlı), Hamsili pilâv, Nemüslü börek, Kıymalı kuru yufka böreği, Fatsa lokumu, Bolaman pidesi (karışık, kuşbaşılı, peynirli, tavuklu ve kıymalı), Süt çökelekli pide, Su böreği, Hamsili tava ekmeği, Gül tatlısı; böğürtlen, dağ çileği, gül ve elma reçeli; elma pekmezi; Gürcü yemeklerinden Üzüm papası, Çerkez tavuğu (Zetiyani - düğün yemeği), Gürcüce tavuk (pirinçli tavuk), Gürcü kavurması (Maragyani - düğün yemeği), Çarhali (Pazı cevizlisi)...

          Bu yemeklerin bir kısmını sayfalarımıza taşıdık. Bir kısmını ilerideki sayılarımızda yayımlamak üzere arşivlemek zorunda kaldık. Öyle görünüyor ki, Ordu geneli Ünye ve Fatsa özelinde daha pek çok haberde dostlarımızla birlikte olacağız. (Bir dahaki gidişimizde Ünye'deki Cumali Restaurant'da Balık çorbası, Park Restaurant'ta da Isırgan çorbası içeceğiz.)

            Ordu Belediye Başkanı Seyit Torun, Ünye Belediye Başkanı Ahmet Arpacıoğlu, Ordu Kültür ve Turizm Müdürlüğü Şb. Md. Sevim Gürdal, Ordu Yerel Tarih Grubu'ndan İbrahim Yılmaz, Aynur Tan, Nimet Koç, Nalan Gürhan, Gül Tanrıkulu, Servet Zeren, Şener Zeren, Nedime Zeren, Meryem Zeren, Perihan Kıhç, Serdar Ürer, İncisel Us ve yersizlikten dolayı adlarını sayfalarımıza taşıyamadığımız dostlarımıza teşekkür ederiz.

Hizmet TV'de program yapan Aynur Tan,
bizi "Ünye'nin Sözlü Tarihi" adlı programına konuk etti.
6. Durak Ev Mutfağı'nda yöresel yemekleri tadıp,
yemek ve yemek kültürü üzerine söyleştik.

NEREDE NE YENİR, NEREDE KONAKLANIR?

          6. Durak Ev Mutfağı : Kürşat Okçu'nun işlettiği lokantada yöre yemeklerinden oluşan muhteşem bir kahvaltı yapın. Mutfakta Fatma Kutluer ve Yasemin Demirel var. 0 452 324 50 13

            Acara Tesisleri : İspir kuru fasulyesi ünlü. Porsiyonu 3 Milyon TL. 0 452 346 33 03

            Çakırtepe : Ünye'yi tepeden seyredebileceğiniz Çakırtepe'de süt çökelekli pide yemeli. 0 452 323 25 68

            Gün Fırını : Ünye'de, Hükûmet Caddesi'ndeki fırında yöreye özgü pandispanya var.

            Kaptanın Yeri : Ünye Spor'un eski kalecîsi ve takım kaptanı Kaleci Ömer'in balıkçı dükkânında hamsi tuzlaması bulunuyor. 0 452 323 55 51

            Hanımeli : İncisel Us'un işlettiği pastanede, ev pastaları ve tatlıları satılıyor. Yöreye özgü biber tuzu, elma reçeli, dağ çileği reçeli ve Ünye lokumunu burada bulabilirsiniz. Telefonla sipariş için : 0 452 324 89 42

            Kumsal Otel : Ünye'de, denizin kucağında butik bir otel. 0 452 323 16 02

Gazete Tatlısını Damlanur İhtiyaroğlu Yaptı. (Solda).

İncisel US'un Hazırladığı Elma Reçeli (Sağda).