unyeli

31.12.1994 tarih ve 48 sayılı "Hizmet Gazetesi"nde, M. Rukiye BALCI imzasıyla "Ünyeli Olmak" başlıklı bir yazı yayımlanmıştı. Pek hoşuma giden bu yazıya sayın yazar şöyle bir başlangıç yaparak girmiş.

"Ünyeli olmak, Ünye'de yaşamak, âdeta büyük bir gurur kaynağı, bir ayrıcalıktır. Eğer gurbette iseniz, Ünye'yi bir başka seversiniz, bir başka özlersiniz; Ünye hasreti kavurur içinizi. Ünye'nin güzelliğini anlatırsınız başkalarına. Ünye'de yaşıyorsanız, bu güzelliklerden belki biraz da farkında olmadan faydalanıyorsunuz demektir.

Ancak "Ünyeli" olmak, Ünye'de yaşamak, O'nun sahillerinde dolaşmak, Çakırtepesi'nden bir Cennet manzarayla gözlerini doyurmak, Yaz'ın Ünye'yi sevmek, Kış'ın Ünye'ye kızmak ya da Ünye'nin güzelliklerini başkalarına anlatmak demek değildir.

"Ünyeli" olmak, O'nu bugün olduğu gibi kabullenip, bugünü yaşamak yerine, O'nun dününü araştırıp öğrenmek ve geleceğini de düşünmekle olur."

Sayın BALCI, birkaç paragrafını yukarıya aldığım makalenizde gerçekten de çok güzel bir konuya değinmişsiniz. Kutlarım sizi, hem de cân-ı gönülden kutlarım.

Ben tam 40 senedir Ünye'yi yazıyorum. Bıkmadan usanmadan. O güzel kentin geçmişini araştırmak en büyük tutkum. Geleceğine dönük düşüncelerim ise hepimizin malûmu...

Bu cümleden olarak, yazı hayatına başladığım 1954 yılından itibaren bugüne kadar Ünye üzerine yaptığım araştırmalarla ilgili çalışmalarımı, konu başlıklarıyla ve yayımladıklarımı yerel gazeteleri de belirtmek suretiyle Ünye kamuoyuna sunuyorum.

KONU	MAKALE VE ARAŞTIRMALARA AİT YAYIM BİLGİLERİ
01) ÜNYE DESTANI	24.03.1954 tarih ve 2 sayılı Ünye Genç Demokratlar Gazetesi
02) ÜNYE NERESİDİR?	05.11.1959 tarih ve 108 sayılı Demokrat Ünye Gazetesi
03) MEŞHURLARIN DİYÂRI ÜNYE	04.01.1960 tarih ve 112 sayılı Demokrat Ünye Gazetesi
04) SELÂM SANA GÜZEL ÜNYE	05.05.1960 tarih ve 123 sayılı Demokrat Ünye Gazetesi
05) TURİSTLER CENNETİ GÜZEL ÜNYE'MİZ	01.07.1964 tarih ve 184 sayılı Ünye - Akkuş Sesi Gazetesi
06) BANKACILAR ŞEHRİ ÜNYE	15.07.1964 tarih ve 188 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
07) GÖRÜP DÜŞÜNDÜKÇE	01.08.1964 tarih ve 193 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
08) MEŞHURLARIN DİYÂRI ÜNYE	05.08.1964 tarih ve 194 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
09) BİRAZ ÇABA BİRAZ GAYRET BAŞARMAK	05.09.1964 tarih ve 203 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
10) ÜNYE'DE MAARİF HAYATI	12.09.1964 tarih ve 205 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
11) ÜNYE'DE İKTİSADÎ GELİŞME VE TABİAT ZENGİNLİKLERİ	16 - 30.09.1964 tarih ve 206 - 210 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
12) ÜNYE'DE COĞRAFÎ DURUM	21 - 24.10.1964 tarih ve 216 - 217 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
13) BU ŞEHRİN ÇİLEKEŞ İNSANLARI	18.11.1964 tarih ve 244 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
14) TURİSTİK YÖNDEN ÜNYE'DE KIŞ VE KIŞ GECELERİ	25.11.1964 tarih ve 226 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
15) ÜNYE'DE BASIN HAYATI	23.12.1964 tarih ve 234 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
16) ÜNYE'DE BEŞERÎ DURUM	30.12.1964 tarih ve 236 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
17) HAMSİ	13.01.1965 tarih 240 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
18) ÜNYE'DE MÜLKÎ TAKSİMAT	16.01.1965 tarih 241 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
19) HEP BU DİYAR ÜSTÜNE	23.01.1965 - 06.02.1965 tarih; 243, 244, 245, 246 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
20) RÜYALAR ŞEHRİ ÜNYE	27.02.1965 tarih ve 252 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
21) ÜNYE... ÜNYE...	14 - 24.07.1965 tarih ve 290, 291, 292, 293 sayılı Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazetesi
22) ÜNYE'NİN SAYFİYELERİ	24.07.1965 - 07.03.1965 tarih; 293, 294, 295, 296, 297 say. Şirin Ünye Akkuş Sesi Gazt.
23) YUNUS EMRE'NİN MEZARI ÜZERİNE	20 - 27.03.1987 tarih ve 451, 452 sayılı Çağrı Gazetesi
24) ÜNYE'YE HASRET	20.03.1987 tarih ve 451 sayılı Çağrı Gazetesi
25) ÜNYE'DE FOLKLÖR	03.04.1987 tarih ve 453 sayılı Çağrı Gazetesi
26) BURASI ÜNYE SOKAĞI - BİZİM ÜNYE	08.05.1987 tarih ve 453 sayılı Çağrı Gazetesi
27) ONUR VEREN RESİMLER	03.07.1987 tarih ve 464 sayılı Çağrı Gazetesi
28) TEŞEKKÜRLER SAYIN ÖZLER	02.04.1990 tarih ve 578 sayılı Çağrı Gazetesi
29) BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?	28.05.1990 tarih ve 584 sayılı Çağrı Gazetesi
30) ÜNYE İLİNE DOĞRU	18.06.1990 tarih ve 587 sayılı Çağrı Gazetesi
31) DÜNYA YUNUS EMRE'Yİ ANIYOR	13.05.1991 - 10.06.1991 tarih ve 618, 619, 620 ve 621 sayılı Çağrı Gazetesi
32) GEÇMİŞİN METROPOLÜ BUGÜNÜN MİDREBOLU'SU	09.12.1991 tarih ve 641 sayılı Çağrı Gazetesi
33) AZMİN ZAFERİ	30.03.1992 tarih ve 652 sayılı Çağrı Gazetesi
34) BİR TEVFİK PİŞKİN VARDI	20.04.1992 tarih ve 654 sayılı Çağrı Gazetesi
35) ÜNYE	27.04.1992 tarih ve 655 sayılı Çağrı Gazetesi
36) GÜZEL ÜNYE'MİZ	22.06.1992 tarih ve 662 sayılı Çağrı Gazetesi
37) MALATYA'DA ÜNYE'Yİ OKUYOR ÜNYE'Yİ DÜŞÜNÜYORUM	22.06.1992 tarih ve 662 sayılı Çağrı Gazetesi
38) ÜNYE'YE ÖZGÜ NEBATLAR	29.06.1992 tarih ve 663 sayılı Çağrı Gazetesi
39) İLİ ÜNYE	01.03.1993 tarih ve 36 sayılı Hizmet Gazetesi
40) ÜNYE NEDEN İL OLMALIDIR	12.05.1993 tarih ve 38 sayılı Hizmet Gazetesi
41) SAYIN BAŞKAN	Mart/1993 tarih ve 3 sayılı Ünye Belediyesi Harman Gazetesi
42) TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANI REFAİDDİN ŞAHİN'İN KARAMÜRSEL ZİYARETLERİ	05.08.1994 tarih ve 9634 sayılı Karamürsel Ekspres Gazetesi
43) ÜNYE'DEN YOL BAĞLADIK KARAMÜRSEL'E	12.08.1994 tarih ve 9635 sayılı Karamürsel Ekspres Gazetesi
44) BU ÜNYE BAŞKA ÜNYE	07.12.1992 - 18.01.1993 tarih ve 679, 681, 683, 684 ve 685 sayılı Çağrı Gazeteleri
45) BİR OKUL HATIRASI	13.09.1993 tarih ve 718 sayılı Çağrı Gazetesi
46) BUDAPEŞTE VE ÜNYE	25.04.1994 tarih ve 748 sayılı Çağrı Gazetesi
47) TARİHE ŞAN VEREN ÜNYELİ'LER	25.07.1994 - 26.09.1994 tarih ve 760/768 sayılı Çağrı Gazeteleri
48) YUNUSCA	08.08.1994 tarih ve 762 sayılı Çağrı Gazetesi
49) ÜNYE KÜLTÜRÜNE İMZASINI ATAN ADAM	Emekli Öğretmen, Araştırmacı Yazar Sayın HASAN TAHSİN KADIOĞLU 19.10.1994 - 02.11.1994 tarih ve 881/883 sayılı Şafak Gazetesi
50) HİZMET YAYINCILIK ÜZERİNE	31.12.1994 tarih ve 48 sayılı Hizmet Gazetesi
51) ÜNYE'NİN ŞAİR KAYMAKAMLARI	09.01.1995 - 06.02.1995 tarih ve 780/782 sayılı Çağrı Gazeteleri

Sayın BALCI'ya göre, ben Ünyeli'yim diyebilmek için; bu güzel kentin çok zengin tarihini bilmek, yetiştirdiği cihanşümûl şöhretlerini tanımak, emsalsiz doğasını sevmek gerekiyor.

Memlekete Hizmet Gazetesi'nin 01.02.1995 tarih ve 49 sayılı nüshasında, Sayın Şakir GÜREL'e hitaben yazılan "Okuyucu Mektubu" köşesinde yayımlanan Bilgin HASDEMİR imzalı yazıdan anlaşılan o ki, Sayın BALCI'nın o güzel makalesinden etkilenen sadece ben değilim. Ünyeli olup, halen Ünye dışında yaşayan diğer hemşehrilerimiz de etkilenmiş.

Evet Sayın BALCI, bana göre de Ünyeli olabilmenin bazı koşulları var. Bu güzel memleket, bu güzel belde bizden hizmet bekliyor. Bu nadide şehrin tüm kalemşörleri, değerli düşünce adamları lütfen alın kalemi elinize, yazın, araştırın; gelecek kuşaklara Cennet şehir Ünye'mizi daha iyi tanıtabilmek için eserler üretin.

Ünyeli olmak, Nüfus Hüviyet Cüzdanı'nda doğum yeri sadece Ünye yazmakla bitmiyor. Şöyle bir bakıyorum da bu konuda uğraş veren, bir elin parmakları kadar az kişiler. Onlar da artık ihtiyarlığın basamaklarına tırmanıyorlar.

Değerli gençler soruyorum size! Bugüne kadar Ünye üzerine yazılan belgeleri kaçımız bir araya toplayabildik? Kaç kişi kadılarımızın soy kütüğünü biliyoruz? Kaçımız kaptanlarımızın ismine âşinayız? Acaba Sancak Beyliği Paşaları'nın isimlerini aramızda anımsayan kaç kişi var?

Evet, kaçımız isimleri, tarihimize altın harflerle yazılmış hattatlarımızı, ulemâ ve ozanlarımızı, diplomat, profesör ve siyaset adamlarımızı tanıyoruz. Kaç Ünyeli fındığımızın, kendirimizin, o meşhur karpuz elmamızın, dağ çileklerinin, kocayemişlerin ve nevii sadece yöremize mahsus çeşit çeşit meyvelerin; hele hele kentimize özgü, mevsiminde sofralarımızın yemek çeşnisini oluşturan hambalcan, kazıyak, melevcen, mendek, sütlücen gibi nebatların öyküsünü kaçımız merak ettik?

Sayın BALCI'nın söz konusu yazısında vurguladığı gibi, "ben Ünyeli'yim" diyebilmek için, bu kenti sadece sevmek kâfi değil. Ben Ünyeli'yim diyen herkesin, imkânları nispetinde şehrin sahip olduğu tüm özellikleri bilmesi gerekir.

Beldeyi, Sayın Orhan BORA, Sayın Hasan Tahsin KADIOĞLU, Sayın Ömer ÇAM misali enine boyuna araştırması gerekir. Zira güzel Ünye'miz, Yüce Allah'ın biz sakinlerine âdeta lûtfettiği gerçek bir yeryüzü Cennet'idir.

Çünkü, yazınızda vurguladığınız "ÜNYELİ OLMAK" koşullarını, her halde yerine getirmiş sayılırım?

Doğup büyüdüğüm ve ilk gençlik yıllarımı sinesinde, Orta Mahalle'de 23 numaralı evimizde yaşadığım Cennet şehir Ünye'yi, her konuda araştırdım. Çok zengin "ÜNYE BELGESELLERİ" koleksiyonum var. Kitaplarım, paha biçilmez esin kaynağım.

Araştırmacımız Orta Mahalle, Keşaplı Sokak, 23 numaralı evde doğmuştur (Arka ortadaki geniş müstakil ev)

Soldan Sağa Arkadaki Evler: Temel Çınar, Sait Demirkol, Agavni Oluk, Hüseyin Ahmet Şen, Sıtkı Karabıyık,
Eski Ortaokul (Meçhulasker İlkmektebi), Adire Hanım (Çerkez Emine Hanım - Habakaslar), Cemal ve Mahmut Güven ve Hüseyin Mistepe'nin evleri.

Diyeceğim o ki, 40 senedir o beldeden uzak olsam da, ben Ünyeli'yim. Hem de gerçek bir Ünyeli. Ve emri hak tecelli edene kadar da öyle kalacağım. Tüm zorluklarına karşın, Nüfus Kütüğü'm halâ Ünye'dedir.

Sizi, o güzel yazınızdan ötürü bir kez daha kutluyor, eline, diline ve de kalemine sağlık diyorum.

Muhterem gazetenizin değerli okuyucularına böyle bir yazı okutma fırsatı verdiğiniz için size ayrıca teşekkür ediyorum. Ve diyorum ki; İbrahim ÇAKIR gibi değerleri de sütunlarınızdan hiç eksik etmeyiniz olur mu? Zira gazeteniz sütunlarında okuduğum her Ünye güzellemesi, beni mutluluğun doruğuna ulaştırıyor.

Makale : Meral Rukiye BALCI
(31.12.1994 tarih ve 48 sayılı Hizmet Gazetesi’nde yayımlandı.)

Ünye'li olmak, Ünye'de yaşamak, âdeta büyük bir gurur kaynağı, bir ayrıcalıktır.

Eğer gurbette iseniz, Ünye'yi bir başka seversiniz, bir başka özlersiniz, Ünye hasreti kavurur içinizi. Ünye'nin güzelliğini anlatırsınız başkalarına. Ünye'de yaşıyorsanız, bu güzelliklerden belki biraz da farkında olmadan faydalanıyorsunuz demektir.

Ancak "Ünyeli" olmak, Ünye'de yaşamak, O'nun sahillerinde dolaşmak, Çakırtepe’sinden bir cennet manzarayla gözlerini doyurmak, Yaz’ın, Ünye'yi sevmek, Kış’ın Ünye'ye kızmak, ya da Ünye'nin güzelliklerini başkalarına anlatmak demek değildir.

"Ünyeli" olmak O'nu bugün olduğu gibi kabullenip, bugünü yaşamak yerine, O'nun dününü araştırıp öğrenmek ve geleceğini de düşünmekle olur.

Bugün, coğrafî konumu, nüfusu ve zengin kaynakları ile il olmayı hak eden ve bunun mücadelesini veren güzel Ünye'mizin tarihi hakkında, acaba Ünyeliler olarak, özellikle Ünyeli gençler olarak yeterince bilgimiz var mı? Olmadığını ben kendimden biliyorum.

Ünye’miz, bugünkü durumunu, karaya mı, denize mi yoksa tarihe mi borçludur? Deniz etekli, yeşil gömlekli, bu güzel beldenin tarihteki yeri nedir? Aslında Ünye'nin tarihi hakkında yapılan araştırmalar da oldukça sınırlı kalmış, dolayısı ile de başvurabilecek kaynak eser oldukça az.

Fakat her şeye rağmen Ünye'nin oldukça eski ve zengin bir tarihsel birikim üzerinde bulunduğu biliniyor. Ünye M.Ö. XII. bin yıllarına kadar uzanan tarihinde çeşitli uygarlık ve medeniyetlerin etkisinde kalmış önemli merkezlerden biridir. Yontma Taş Devri’nden bugüne Etiler, Mısırlılar ve Osmanlı’nın izlerini taşımıştır. Şarap ve suları ile ün yapmış, dilimize Ünye olarak uyarlanan ismini de eski Yunanca "Şarap diyârı" anlamına gelen "Oenaeum" kelimesinden almıştır.

Öyle ise Ünyeli olmakla övünürken O'nun geçmişini de yeterince bilelim ve sadece fizikî güzelliklerini anlatarak tarihinden soyutlamayalım.

Gece, ışıklarla çöker üstüne
Bir başka olursun sen,
Sende güzellik güzellik üstüne
Kışın beyaz bir gelin,
Yazın bütün mevsimlerin gözdesisin
Sayfalar değil, ciltler yazsam üstüne
Yazmakla, anlatmakla bitmezsin.