|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
TÜRKÜ |
|
Araştırma : M. Ufuk MİSTEPE
(Araştırmacı - Orman Endüstri Yüksek Mühendisi)
M. Ufuk MİSTEPE "Zile Türküleri" Adlı Kitabıyla Turizm Haftası'nda.
M. Ufuk MİSTEPE Fotoğraf Arşivi - 13.04.2008 Ankara
Değerli Ünyeliler... Bu araştırmada Ünye ve Ordu yöresinin, yılların içerisinden özümlenerek günümüze kadar dize dize çağıldayarak gelen türküleriyle, yöresel çalgılarını ve türküleri günümüze taşıyan türkü dostlarını tanıtmaya çalışacağım.
Araştırmacı - Yazar M. Ufuk MİSTEPE tarafından
TRT Arşivleri'nden derlenen Ünye Türkü ve Şarkıları kitap
haline getirilerek, Hizmet Gazetesi'nin kültür hizmeti olarak
okuyucularına dağıtılacak.
Ozan Kulfani, M. Ufuk MİSTEPE'yle sohbet
anında, müzikle ilgili çalışmalarını anlatırken.
M. Ufuk MİSTEPE Fotoğraf Arşivi - TMO Ankara 27.08.2008
türkü türkü ünye'm
http://turkudostlari.net/listele.asp
http://www.turkuler.com/nota/tumliste.asp?harf=&id=&s=0
|
Türkü Adı |
Kaynak & Mahlas |
Yöre |
| Al Tavandan Belleri | A. Özkan - İbrahim Kurtul | Ordu |
| Cenikiden Duttum Darı | Ramazan Erbaş | Mesudiye |
|
Çambaşına Çıktım Çıram Yanmadı |
||
| Dağdan Duttum Bir Cücük Fadimem | Mustafa Genç | Gölköy |
| Dalda Fındık Kalmasın | Harut Erman | Ordu |
| Durnam | Ordu | |
| Ekini Biçe Biçe | Ümit Tokcan | Mesudiye |
| Emine'm Pazar mısın? | Cengiz Dilaver | Mesudiye |
| Halil İbrahim | Ordu | |
| Hanım Senin Ne Güzel Gaşların Var | Rüştü Tuncalı | Mesudiye |
|
Hekimoğlu Derler Benim Aslıma |
||
| Kemençemin Başında | Rüştü Tuncalı | Mesudiye |
| Ordu'nun Sokakları | Ordu | |
| Şu Akkuş'un Gürgenleri | Akkuş | |
| Tabakamda da Tütün Az | Ahmet Sırtbaş | Gölköy |
| Yolun Sonu Görünüyor | Ordu |
|
Yöremiz türkülerinden
bazılarını dinlemek |
|
SÜRMELİ NACİYEM |
|
|
|
TÜRKÜNÜN ÖYKÜSÜ Gönlünü sevda ateşine kaptırmış, yıllar boyu sevdiği uğruna yanıp tutuşmuş, iyi huylu, çevresinde sevilen, güzeLliği herkesi büyüleyen bir güzeldir Sürmeli Naciye. Karadeniz'in en şirin kasabalarından Ünye'de doğar. Büyüyüp serpilir, genç kız olur. Yörenin delikanlılarından peşine düşmeyen kalmaz. Ama gönlüne bir türlü giremezler. Naciye'nin gönlünde Mazhar diye bir genç vardır. Karadeniz'in en iyi ata bineni, silâh kullananıdır Mazhar. Bu yiğit gözünü budaktan sakınmaz, herkese yardım eder, herkes tarafından sevilen biridir. Günün birinde içindeki arzular gerçekleşir Naciye'nin; ikisi bir gün göz göze gelirler. Yürekleri ılık bir nehir gibi gürlemeye başlar. Birbirlerine derinden derine sevdalanırlar, evlenmeye karar verirler. Sonunda düğün dernek kurulur. Davullar, zurnalar ve çeşitli etkinliklerle Naciye Mazhar'a gelin gider. Naciye'yi isteyip de alamayan Ünye'nin gençleri, Mazhar'ın yöreyi terk etmesini isterler.Eğer gözlerinin önünde olursa öldüreceklerini söylerler. Mazhar Bey onları önemsemez. O, nerde bayram nerde eğlence atının üstünde koşup durur. Sonunda daha yeni evli iken bir pusuda öldürüldü. Naciye'de Ünye'yi ondan sonra terk eder. Ankara'ya yerleşir ölene kadar hiç evlenmez. Bu türküde halkın ağzında dolaşır durur. |
MİSTEPE, Ayşe TAŞ Bestelerini Orijinalinden, Kitabı İçin PC'sine
Aktarırken
M. Ufuk MİSTEPE Fotoğraf Arşivi - 26.05.2008 TMO Gen. Müd. / Ankara
http://turkudostlari.net/arasayfa.asp?soz_sayfa=surmelinaciyem.asp&hikaye_sayfa=surmelinaciyem.asp&yore=Ünye
&kaynak=Anonim&turku_ismi=Sürmeli%20Naciyem¬a_sayfa=surmelinaciyem.jpg&soz_gonderen=Evren
%20Seçkal¬a_gonderen=Evren%20Seçkal&hikaye_gonderen=Evren%20Seçkal&toplamhit=489&turku_id=1537
|
Türkünün Adı : Sürmeli Naciyem |
|
Türkünün Yöresi : Ünye |
|
Türkünün Kaynağı : Anonim |
|
Türkü Sözlerini, Hikâyesini, |
http://turkudostlari.net/notalar/yonlendir.asp?turku_yore=Ünye&turku_kaynak=
Anonim&turku_ismi=Sürmeli%20Naciyem¬a_sayfa=surmelinaciyem.jpg
Ünye'miz ve Ordu'nun sahil
kesimlerinde ve iç kesimlerine doğru gidildikçe,
karşılama ve horon türü oyunlar oynanmaktadır.
Oyunlara kemençe, davul, zurna ve klârnet eşlik etmektedir.
http://www.geocities.com/karadenizim/ordukultur.htm
|
HEKİMOĞLU |
|
|
Hekimoğlu
derler benim de aslıma...
Konaklar
yaptırdım mermer direkli...
Çiftlice Muhtarı puşttur pezevenk... |
TÜRKÜNÜN ÖYKÜSÜ
Ordu dolaylarında yaşayan Hekimoğlu, yoksul bir ailenin çocuğudur. Üstelik
yoksul bir anneden başka kimsesi yok. Çevresinde dürüstlüğü, akıllılığı ve
yiğitliği ile tanınan bir gençtir. Yörede egemenlik kurmuş bir Gürcü Beyi
vardır. Bu Gürcü Beyi, Ayşa adında güzel ve narin bir kızla sözlüdür. Ne
ki, bu kız Gürcü Beyi'ni sevmemekte, Hekimoğlu'na bağlanmıştır. Bu,
dostlukla, arkadaşlıkla karışık bir sevgidir. Üstelik Hekimoğlu ile
görüşmeye başlamıştır. İşte Bey iki gencin ilişkisinin bu noktaya
vardığını duyar duymaz Hekimoğlu'na düşman olur ve O'na savaş açar.
Hekimoğlu ile teke tek görüşüp, hesaplaşmayı önerir; bir de yer belirtir.
Hekimoğlu gözüpek, mert bir gençtir. Aynalı mavzerini kuşanıp tek başına
buluşma yerine gider. Gitmeye gider ama, Bey sözünde durmamış adamları ile
gelmiştir. |
HEKİMOĞLU DERLER BENİM ASLIMA
http://www.turkuler.com/nota/yore.asp?yoresi=ordu
BAĞLAMA
http://www.turkusokagi.com/baglama.htm
Bağlama : Ülkemizde kullanımı en yaygın olan telli bir Türk Halk Çalgısı'dır. Yörelere ve ebadına göre bu çalgıya, Bağlama, Divan sazı, Bozuk, Çöğür, Kopuz, Irızva, Cura, Tambura vb. adlar verilmektedir. Bağlama ailesinin en küçük ve en ince ses veren çalgısı Cura'dır. Cura'dan biraz daha büyük ve Cura'ya göre bir oktav kalından ses veren çalgı ise Tambura'dır. Bağlama ailesinin en kalın ses veren çalgısı ise Divan Sazı'dır. Tamburaya göre bir oktav kalından ses verir.
Bağlama; Tekne, Göğüs ve Sap olmak üzere üç ana kısımdan oluşmaktadır. Tekne kısmı genelde dut ağacından yapılmaktadır. Ancak dut ağacının dışında ardıç, kestane, ceviz, gürgen gibi ağaçlardan da yapılmaktadır. Göğüs kısmı lâdin ağacından, sap kısmı ise gürgen, ak gürgen veya ardıç ağacından yapılmaktadır.
Sap kısmının tekneden uzak kısmı üzerinde tellerin bağlandığı
Burgu
adı verilen parçalar vardır. Bağlamanın akordu bu burgular kullanılarak
yapılmaktadır. Sap kısmı üzerinde misina ile bağlanmış perdeler bulunmaktadır.
Bağlama Mızrap
veya Tezene
adı verilen kiraz ağacı kabuğu veya plâstikten yapılan araçla çalındığı gibi
bazı yörelerimizde parmakla da çalınmaktadır. Bu çalım tekniğine
Şelpe
adı verilmektedir.
Bağlama üzerinde ikişerli veya üçerli gruplar halinde üç grup tel bulunmaktadır. Bu tel grupları değişik biçimlerde akort edilebilmektedir. Örneğin Bağlama Düzeni adı verilen akort biçiminde alt gruptaki teller yazılış itibariyle La, orta gruptaki teller Re, üst gruptaki teller ise Mi seslerini vermektedir. Bu akort biçimi dışında Kara Düzen (Bozuk Düzen), Misket Düzeni, Müstezat, Abdal Düzeni, Rast Düzeni vb. akort biçimleri de vardır.
Bağlamada Düzenler : Türkler'in en yaygın sazı olan bağlama, Anadolu'nun çeşitli yörelerinde, çok değişik akortlarla, yani düzenlerle çalınmaktadır. Zaten bağlama ailesinde ''düzen'' sözcüğü, tellerin akort edilmesi anlamında kullanılmaktadır. Çok bilinen ve yaygın olan kara düzenin (bozuk düzen) yanı sıra son yıllarda yaygınlaşan ''bağlama düzeni'' en çok bilinen ve kullanılan iki düzendir. Bunların dışında, çeşitli yörelerde, çeşitli adlandırmalarla pek çok düzen vardır.
Bugüne kadar tespit edilen başlıca on dokuz düzen aşağıdaki çizelgede belirtilmiştir. Çizelgeden görüleceği gibi, bağlamadaki üç grup (alt - orta - üst) telin değişik seslere çekilmesi ile değişik düzenler ortaya çıkmaktadır. On dokuz düzenin hepsinde alt teller ''La'' sesi kabul edilip, diğer teller buna göre belirtilmektedir.
46 Ünye Türküsü, 6 Ünye Şarkısı ve 42 Ayşe TAŞ Şarkısı'nın Yer Aldığı
Kitap
M. Ufuk MİSTEPE Fotoğraf Arşivi - "Ünye Şarkı ve
Türküleri" Kitabı / 193 sh.
|
Düzenlerin |
Alt |
Orta |
Üst |
Karar |
|
ABDAL DÜZENİ |
LA |
LA |
SOL |
LA |
|
ACEMAŞİRAN DÜZENİ |
LA |
LA |
FA |
FA |
|
BAĞLAMA DÜZENİ |
LA |
RE |
Mİ |
Mİ |
|
BOZUK (KARA) DÜZEN |
LA |
RE |
SOL |
LA |
|
ÇARGÂH DÜZENİ |
LA |
RE |
SOL |
Sİ |
|
EVİÇ DÜZENİ |
LA |
Sİ |
SOL |
Sİ |
|
HÜSEYNÎ DÜZENİ |
LA |
LA |
Mİ |
LA |
|
HÜZZAM DÜZENİ |
LA |
LA |
FA# |
FA# |
|
KAYSERİ DÜZENİ |
LA |
Mİ |
LA |
LA |
|
KÜTAHYA DÜZENİ |
LA |
RE |
RE |
RE |
|
MİSKET DÜZENİ |
LA |
RE |
FA# |
FA# |
|
MÜSTEZAT DÜZENİ |
LA |
RE |
FA |
FA |
|
RAST DÜZENİ |
LA |
DO |
SOL |
DO |
|
SABAHÎ DÜZENİ |
LA |
DO |
LA |
LA |
|
SEGÂH DÜZENİ |
LA |
RE |
Sİ |
Sİ |
|
ŞUR DÜZENİ |
LA |
Mİ |
Sİ |
LA |
|
ÜMMÎ DÜZENİ |
LA |
LA |
RE |
LA |
|
YEKSANÎ (IRIZVA) DÜZENİ |
LA |
RE |
LA |
LA |
|
ZİRGÜLE DÜZENİ |
LA |
FA |
SOL |
SOL |
http://www.turkudostlari.net/arasayfa.asp?soz_sayfa=unyedenciktim.asp&hikaye_sayfa=
unyedenciktim.asp&yore=Ünye&kaynak=Hamdi%20Tanses&turku_ismi=Ünye'den%20Çıktım%20
Başım%20Selamet¬a_sayfa=unyedenciktim.jpg&soz_gonderen=Evren%20Seçkal¬a_gonderen
=Evren%20Seçkal&hikaye_gonderen=Evren%20Seçkal&toplamhit=4305&turku_id=4512
|
Türkünün Adı : Ünye'den Çıktım da Başım Selâmet |
|
Türkünün Yöresi : Ünye |
|
Türkünün Kaynağı : Fethi Gençalioğlu |
|
Türkü Sözlerini, Hikâyesini, |
| Derleyen : Hamdi Tanses |
|
ÜNYE'DEN ÇIKTIM
DA BAŞIM SELÂMET |
|
|
Ünye'den çıktım başım selâmet, |
TÜRKÜNÜN ÖYKÜSÜ
Türkiye'nin her tarafında olduğu gibi Ünye ilçesinde de Ünye halkını
toptan tesiri altında bırakan, üzen ve kaygılandıran birtakım hadiseler
meydana gelmektedir. Bu olaylar olduktan sonra halkın bir kısmı
kabiliyetleri derecesinde o olaylar üzerine türkü yakmaktadırlar.
Zamanında Ünye’de cesur, gözünü budaktan sakınmayan ağanın bir oğlu
varmış. Ağanın oğlunun ismi Mustafa olduğu halde, kendisini sevenler
tarafından İç Ağası Mustafa ismi ile hitap edilirmiş. Her ağanın olduğu
gibi İç Ağası Mustafa'nın da sevenleri ve sevmeyenleri vardır. İç Ağası
Mustafa Fatsa'da bulunan Kadın ismindeki kız kardeşine atı ile giderken,
Ünye, Fatsa arasındaki Cevizdere mevkiinde düşmanları tarafından pusuya
düşürülerek öldürülür. Tanınmış ve yiğitliği ile meşhur iç Ağası Mustafa
adına Ünyeliler tarafından yakılan türküdür bu... |
http://www.turkudostlari.net/notalar/yonlendir.asp?turku_yore=Ünye&turku_kaynak
=Hamdi%20Tanses&turku_ismi=Ünye'den%20Çıktım%20Başım%20Selamet¬a_sayfa=unyedenciktim.jpg
ÜNYE'DEN ÇIKTIM
DA BAŞIM SELÂMET
http://turkudostlari.net/arasayfa.asp?soz_sayfa=birpariltiyukselir.asp&hikaye_sayfa
=%20&yore=Ünye&kaynak=Ömer%20Çam&turku_ismi=Bir%20Parıltı%20Yükselir¬a_sayfa
=%20&soz_gonderen=Evren%20Seçkal¬a_gonderen=-&hikaye_gonderen=-&toplamhit=56&turku_id=7496
|
Türkünün Adı : Bir Parıltı Yükselir |
|
Türkünün Yöresi : Ünye |
|
Türkünün Kaynağı : Ömer ÇAM |
|
Türkü Sözlerini Gönderen : Evren Seçkal |
| Derleyen : |
Bir Parıltı Yükselir
Bir parıltı yükselir tutuşurken yıldızlar,
Bu serin bahçelerin uyuyan baharında.
Ve gülüşür uzaktan şafak çehreli kızlar,
Süzülürken ışıklar zümrüt dalgalarında.
Ve mavi mavi kuşlar uçurur rüyamızı,
Pembe pembe uçuşlar kucaklar dünyamızı...
Çakır Tepe'nin yamaçlarında menekşe renginde
Yeşil yemyeşil gölgeler görülür çam ağaçlarında,
Damla damla altın peykeler görülür.
Ünye'de Güneş Cennet'in binbir renkli kızıdır,
Gün doğarken güneş sarı batarken kırmızıdır.
Ünye, canım Ünye canım ciğerim Ünye!
Derelerine kaynak olayım Ünye!
Bahçelerinde toprak olayım Ünye!
Ağaçlarında yaprak olayım Ünye!
http://turkudostlari.net/arasayfa.asp?soz_sayfa=fatsaninyollari.asp&hikaye_sayfa=
%20&yore=Ünye&kaynak=İsmail%20Soysal&turku_ismi=Fatsanın%20Yolları¬a_sayfa=
%20&soz_gonderen=Nihal%20Atinkaya¬a_gonderen=-&hikaye_gonderen=-&toplamhit=192&turku_id=908
|
Türkünün Adı : Fatsa'nın Yolları |
|
Türkünün Yöresi : Ünye |
|
Türkünün Kaynağı : İsmail Soysal |
|
Türkü Sözlerini Gönderen : Nihal Atinkaya |
| Derleyen : |
 |
Ne Uzundur Şu Fatsa'nın Yolları, |
http://turkudostlari.net/arasayfa.asp?soz_sayfa=kesirbaglari.asp&hikaye_sayfa
=%20&yore=Ünye&kaynak=Ziya%20Satır&turku_ismi=Kesir%20Bağları¬a_sayfa=%20&soz_gonderen
=Evren%20Seçkal¬a_gonderen=-&hikaye_gonderen=-&toplamhit=38&turku_id=7486
 |
|
Kesir Bağları
Kesir bağlarında bir top gülüm var,
Hey Allah'tan gorkmas sana bana ölüm var!
Ölüm deyil şu genşlikde zülüm var,
Gel dur yanuma hallarımı söyleyim,
Halimden bilmiyen ben u yari neyleyim!
Kesir bağlarından gelsin geçilsin,
Gurulsun sofralar, rakı gonyak içilsin,
Herkes sevdiyini alsın çekilsin,
Açma pencereyi esmesin yeller,
Sana yandığımı duymasın eller!
Usul usul bas da gel tattalar oynamasın,
Pencereden gaş da gel cazu annen duymasın!
http://turkudostlari.net/arasayfa.asp?soz_sayfa=nedurursunoralarda.asp&hikaye_sayfa
=%20&yore=Ünye&kaynak=Anonim&turku_ismi=Ne%20Durursun%20Oralarda¬a_sayfa
=nedurursunoralarda.jpg&soz_gonderen=Evren%20Seçkal¬a_gonderen
=Evren%20Seçkal&hikaye_gonderen=-&toplamhit=274&turku_id=4573
 |
|
Ne Durursun Oralarda?
Ne durursun oralarda?
Gelsene yanıma!
Melül melül bakmaların,
Yetti de canıma!
Susuz dereler gibi de
Kuruttun beni!
Üç gün ayrı kalmayınan,
Unuttun beni!
Böyle miydi gavlimizde?
Kör olsun gözün!
Allah'ın divanında da
Kararsın yüzün!
Gürgenin tepesinde de
Vuramadım doğanı,
Kendimde gibi bulamadım,
Sözünde de duranı!
http://turkudostlari.net/notalar/yonlendir.asp?turku_yore=Ünye&turku_kaynak=
Anonim&turku_ismi=Ne%20Durursun%20Oralarda¬a_sayfa=nedurursunoralarda.jpg
http://turkudostlari.net/arasayfa.asp?soz_sayfa=subenimunyeminsuyuhavasi.asp&hikaye
_sayfa=%20&yore=Ünye&kaynak=Ozan%20Kulfani&turku_ismi=Şu%20Benim%20Ünye'min%20Suyu¬a_sayfa=
%20&soz_gonderen=Evren%20Seçkal¬a_gonderen=-&hikaye_gonderen=-&toplamhit=36&turku_id=7478
 |
|
http://turkudostlari.net/sozler/s/subenimunyeminsuyuhavasi.asp?turku_yore
=Ünye&turku_kaynak=Ozan%20Kulfani&turku_ismi=Şu%20Benim%20Ünye'min%20Suyu
|
Şu Benim Ünye'min Suyu |
|
|
Cevizdere ile Cüri Deresi, Tozkoparan mağra, hele kalesi! Hele hele bir de Çakırtepe'si, Bir başkadır dostum, valla bir başka! Yunus Emre Şeyh'in burda yatması, Elması, armudu, üzüm asması; Burda yaşayıp da kalbin atması, Bir başkadır dostum, valla bir başka! Masmavi denizi, martı yuvası, İskele, Millî Park, Asarkaya'sı, Tarihî hamamı, Yatır câmisi, Bir başkadır dostum, valla bir başka! |
Gölevi Moteli, Aynikola'sı, İnciraltı, Ada, Paşabahçe'si, Uzunkum, Fokfok'u, Yalıkahvesi, Bir başkadır dostum, valla bir başka! Tabakhane ile Lahna Deresi, Çatalpınar suyu ve de Kale'si, Günpınar'ı Köyü, Kümbet Tepesi, Bir başkadır dostum, valla bir başka! Kulfani der bitmez lâf uzatması, Sahilde gezmesi, balık tutması, Fındık toplaması, patoz atması, Bir başkadır dostum, valla bir başka! |
Devam Edecek
|
Ünye Makaleleri Sayfasına |
|
Dönmek İçin TIKLAYINIZ |
ANA SAYFA
