.

Derleme : Reha ARIN ve
- MTV Film TV Video San. ve Tic. A.Ş.
Reha Bey'den Sitemize İleten : Yüksel ŞEN
http://www.mtvfilm.com/suha_arin.htm
http://www.candundar.com.tr/index.php?Did=2844
http://www.mtvfilm.com/filmler.htm

SUHA ARIN
TÜRK BELGESEL SİNEMASININ
BÜYÜK USTASI
(23.01.1942 - 01.02.2004)

     
http://www.kameraarkasi.org/yonetmenler/s/suhaarin/suhaarin_cv1.html

Ben olsam, Arın'ın "Dünya Durdukça" adlı filmini
İstanbul'da eli kazma tutan kim varsa, hepsine üçer defa izletirdim.
İzleselerdi, Süleymaniye'nin çok yakınından geçen
bir metro tüneli açmaya kalkışmazlardı
Melis ÇELEBİ

Reha ARIN Fotoğraf Arşivi

            Bir zamanlar ÜNYE'nin ünlü Ulema ve Kadıları ile seçkin ailelerinin oturduğu Kaledere Mahallesi'nde 1920'de doğan ve Ankara'da Orman Bakanlığı'nda Orman Yüksek Mühendisi ve Avukat olarak çalışan, ayrıca Orman Mühendisleri Odası Genel Sekreterliği de yapan İbrahim Zekai ARIN Beyefendi'nin oğlu olan Suha ARIN, 23 Ocak 1942'de Balıkesir'de doğdu.

Suha ARIN İki Yaşındayken

Reha ARIN Fotoğraf Arşivi

            ÜNYE'de çok uzun süre Ekmek Fırını İşletmeciliği yapan Mahmut ARIN ve yaşadığı dönemde kent halkının büyük saygınlığını kazanan Şahinde Hoca ve halen Ankara'da yerleşik günümüz şâirlerinden, Emekli Öğretmen Sayın Gülten ÇELEBİOĞLU ailenin yakınlarıdır.

            Suha ARIN'la ilgili yukarıdaki bilgileri ve aşağıdaki dokümanları,
şu anda İstanbul'da Film Televizyon Video San. ve Tic. A.Ş. İşletmecisi
Kardeşi Sayın Reha ARIN Beyefendi bildirmiştir.
Yüksel ŞEN

            İlk - Orta - Lise öğrenimini Ankara'da tamamladı. 1965'de ABD'ye giderek Washington, D. C. Howard University'de Sinema Televizyon Yapımcılığı ve Yönetmenliği (Lisans); The American University'de Kitle Haberleşmesi-Hükümet ve Kamu Enformasyonu dalında (Lisans üstü) derecelerini aldı.

            Suha Arın ardında Anadolu insanını ve Anadolu coğrafyasının kültürel zenginliğini anlattığı, ulusal ve uluslararası pek çok ödül kazanmış otuzu aşkın film bıraktı. Kıymetli filmlerinin yanı sıra Türk sinemasına değerli sinemacılar kazandıran Arın, belgesel sinemaya adanmış yaşamı boyunca sürekli karşısına çıkan yasaklara ve sansürlere karşı dimdik ayakta kalan duruşuyla da Türk Sineması’nın örnek isimleri arasında yerini aldı.

"Belgeselci, sanat adamı yönüyle estetiği, bilim adamı yönüyle doğruyu yansıtmalıdır.
Bilim ve sanatın kesiştiği noktada belgesel ortaya çıkar..."
http://www.bigglook.com/biggistanbul/kultur/aktv_detay.asp?aktv_id=5244&aa_id=9

Reha ARIN Fotoğraf Arşivi

            Suha Arın, 40 yıl süren üretken meslek yaşamında, çok sayıda ulusal ve uluslararası ödüle lâyık görülen otuzun üzerinde yapıta imza attı. Filmlerinde Anadolu kültürünün ve Türk toplumunun çağdaş ve geleneksel değerlerini, sosyal ve siyasal konuları bir Cumhuriyet aydını duyarlılığıyla işleyen Arın, Belgesel Yönetmenliği'nin yanı sıra eğitimci kimliğine de sahipti. 1973’te Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu’nda başlayıp, Ankara ve İstanbul’daki çeşitli üniversitelerde sürdürdüğü Öğretim Görevlisi görevinde, aralarında günümüzün ünlü yönetmenleri, gazetecileri ve akademisyenlerinin de bulunduğu çok sayıda öğrencinin yetişmesine katkıda bulundu.

            Suha Arın, bugün gerek eserleri, gerekse belgesel sinema eğitimine getirdiği yaklaşımıyla Türk Belgesel Sineması'nın "Büyük Ustası" olarak kabul edilmektedir.

http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=104773

            Türk belgesel sinemasının duayenlerinden Suha Arın, bir süredir tedavi gördüğü İstanbul Haseki Kardiyoloji Enstitüsü'nde vefat etti. Kalp yetmezliği tanısıyla 9 Ocak'ta hastaneye yatırılarak yoğun bakım ünitesinde kontrol altına alınan Arın, dün gece yarısına doğru yaşamını yitirdi.

            Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu'nda 1973 - 1983 yılları arasında öğretim görevlisi olarak ders veren Arın, son olarak İstanbul Yeditepe ve Beytepe Üniversiteleri'nin İletişim Fakülteleri'nde Öğretim Görevlisi olarak çalıştı. Suha Arın'ın cenazesi, 04 Şubat Çarşamba günü öğleyin Bebek Câmii'nde kılınacak cenaze namazının ardından Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

Meslekî Tecrübesi

CAP Film Laboratuarı

Reha ARIN Fotoğraf Arşivi

Ödülleri

Filmografya (Film Yapımları)
http://www.mtvfilm.com/suha_arin.htm
http://www.mtvfilm.com/filmler.htm

Trafik Emniyeti
İlk ve orta dereceli okullardaki öğrencilere, temel trafik kurallarını öğretmeyi amaçlayan 30 dakikalık eğitim filmi (1964).

Başkent Ankara
İlk ve orta dereceli okullardaki öğrencilere yönelik olarak hazırlanan ve başkent Ankara'nın tarihi geçmişini inceleyen 30 dakikalık eğitim filmi (1964).

Pride (Gurur)
ABD'nin başkenti Washington'daki "Pride" (Gurur) adlı bir zenci örgütünü tanıtmayı amaçlayan 30 dakikalık bir TV filmi (1968).

Hattiler'den Hititler'e
Hitit kültür ve sanatını yansıtmayı amaçlayan 30 dakikalık belgesel film (1974).

Sessiz Emekçiler
Sosyal güvencesi olmayan Orman ve Tarım İşçileri'nin sorunlarını dile getiren 30 dakikalık TV Haber Belgeseli (1974).

Affın Ardından
1974 yılında çıkarılan genel affın ardından, tekrar ceza evine dönen hükümlülerin dönüş nedenlerini irdeleyen 30 dakikalık TV Haber Belgeseli (1974).

Reha ARIN Fotoğraf Arşivi

Kaygı Kuyuları
Zonguldak yöresindeki kömür madenlerinde çalışan işçilerin sorunlarını irdeleyen 30 dakikalık TV haber belgeseli (1975).

Bir Yuva Dağılıyor
Üst düzey kamu yöneticilerinin çocukları için kreş'e dönüştürülmesi kararlaştırılan, Atatürk'ün kurduğu Ankara-Keçiören Atatürk Çocuk Yuvası'ndaki yetim ve öksüz çocukların Anadolu'daki diğer yuvalara gönderilmeleri olayını sorgulayan ve onların bu yuvadaki günlük yaşamlarını inceleyen 30 dakikalık TV Haber Belgeseli (1975).

Midas'ın Dünyası
Frig kültür ve sanatını yansıtan 30 dakikalık belgesel film.(Gordion Tümülüsü'nde bulunan ünlü Frig Kralı Midas'a ait olduğu sanılan kafatası da dünya kamuoyuna ilk kez bu filmde sunuldu.) (1975).

Safranbolu'da Zaman

Orta Karadeniz Bölgesi'nde yer alan 100-150 yıllık tarihi evleriyle bir "müze kent" görünümünde olan Safranbolu'yu, mimari, kültürel ve sosyal yönleriyle tanıtmayı, bu tür evlerin korunması için kamuoyunda belli bir bilinç oluşmasını amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (1976).

Urartu'nun İki Mevsimi
Urartu'ların tarih, kültür ve sanatlarını yansıtmayı amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (1977).

İstanbul'un Çağırdığı Su
Tarih boyunca susuzluk çeken İstanbul kentine, içme suyu sağlamak için Bizans ve Osmanlı dönemlerinde yapılan çalışmaları; bu çalışmaların sonucunda üretilen sarnıç, kemer, maksem, bent, çeşme gibi eserleri yansıtmayı amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (1977).

1981 - Dolmabahçe ve Atatürk

Reha ARIN Fotoğraf Arşivi

Likya'nın Sönmeyen Ateşi
Antik dönemde, Anadolu'nun güneyinde, Akdeniz Bölgesi'nde, Fethiye ile Antalya arasında kalan Teke Yarımadası ve çevresinde görülen Likya Uygarlığı'nı tanıtmayı amaçlayan her biri 30'ar dakikalık iki bölümden oluşan belgesel film (1977).

Yörük Elif
Senaryosunu Orhan Asena'nın yazdığı, başrollerini Semra Özdamar, Levent Özdilek, Ahmet Evintan, Şükrü Üstün, Ülker Ergöksel, Levent Ersin ve Orhan Güner'in paylaştığı 80 dakikalık imgesel TV filmi. Filmde, Toroslar'da yaşayan bir yörük kızının, kente göç etme özlemiyle, daha önce kente yerleşmiş olan bir gencin vaadlerine kanarak, O'nunla girdiği yasak ilişki ile oba büyüklerince evlenmeye zorlandığı bir başka gencin sevgisi arasındaki ikilemi konu edilmekte (1978).

Tahtacı Fatma

Batı Toros dağlarında yaklaşık 2000 metre yükseklikte, annesi, babası ve kardeşleriyle birlikte ağaç kesim işinde çalışan 12 yaşındaki bir Tahtacı Kız'ın özlem, sıkıntı ve düşlerinin işlendiği 30 dakikalık belgesel film (1979).

Kapalıçarşı'da 40 Bin Adım
 Günde ortalama 40.000 adım atarak Kapalıçarşı'da dolaşan bir Şerbetçi'nin gözüyle, tarihi Kapalıçarşı'nın dününü ve bugününü anlatan 30 dakikalık belgesel film (1980).

Âşık Ali İzzet Özkan
Türkiye'de "aşıklık" geleneğinin son temsilcilerinden kabul edilen halk ozanı Aşık Ali İzzet Özkan'ın hayatına ve eserlerine ilişkin 30 dakikalık belgesel film (1980).

Cemal Reşit Rey
Klasik batı müziğinin halka sevdirilmesinde büyük katkıları olan, Cumhuriyet Dönemi'nin en önemli besteci ve hocalarından Cemal Reşit Rey'in hayat öyküsünü ve eserlerini yansıtmayı amaçlayan 30 dakikalık biyografik belgesel (1980).

Dolmabahçe ve Atatürk
Atatürk'ün doğumunun 100.yıldönümü vesilesi ile gerçekleştirilen 45 dakikalık bu belgesel filmde, İstanbul'daki ünlü Dolmabahçe Sarayı'nın tarihçesi ile Osmanlı ve Cumhuriyet dönemindeki işlevleri anlatılmaktadır (1981).

Anadolu'nun Petrol Yolu
Petrol Ofisi'ni tanıtmak amacıyla gerçekleştirilen 30 dakikalık belgesel film. (Bu film, A.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu öğrencileri ile birlikte gerçekleştirilmiştir).

Kula'da Üç Gün

Ege Bölgesinde yer alan ve geleneksel Türk mimarisini yansıtan tarihi evleriyle bir "müze kent" görünümünde olan Kula'yı, mimari, kültürel ve sosyal yönleriyle tanıtmayı, bu tür evlerin korunması için kamuoyunda belli bir bilinç oluşmasını amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (Bu film A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu öğrencileri ile birlikte gerçekleştirilmiştir) (1983).

Kariye

Mozaikleri ve Freskleri ile dünyaca ünlü Kariye Müzesi'ni tanıtmayı amaçlayan 30 dakikalık belgesel film (1984).

Anadolu'da Konutun Öyküsü

Anadolu'daki halk mimarisinin, gelişimini ve en seçkin örneklerini derleyen, 30'ar dakikalık iki bölümden oluşan belgesel film (1984).

Camın Teri

Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.'nin kuruluşunun 50.yıldönümü ve "1985 Dünya Gençlik Yılı" vesilesiyle hazırlanan 30 dakikalık bu belgesel filmde, Paşabahçe Cam Fabrikası'nda, üç ayrı ünitede (Üfleme-Kristal-Otomasyon) çalışan ve usta olabilmek için, çıraklık ve kalfalık aşamalarından geçen; ancak çekimler sırasında çıraklık aşamasında bulunan üç gencin, günlük yaşamlarından kesitlerle onların duygu ve düşüncelerinin yansıtılması amaçlanmıştır (1985).

Fırat Göl Olurken

Karakaya ve Atatürk barajlarının göl suları altında kalacak olan "maddi ve manevi" kültür varlıklarımızı, günümüz ve geleceğin kuşaklarına aktarmak amacıyla yapılan, 30'ar dakikalık10 bölümden oluşan belgesel dizi (1985/Hasan Özgen'le ortak yönetim).

Eski Evler Eski Ustalar

Türkiye'deki tüm coğrafi bölgeleri kapsayan ve Türkiye'nin sivil mimarisi ile bu sivil mimarîyi yaratan son ustaları belgeleyen 30'ar dakikalık 12 bölümden oluşan belgesel diziden:

"Doğu Karadeniz: Sisler Kovulunca" (1986)
"İç Anadolu I: Ozanlar ve Evler" (1987)
"İç Anadolu II: Erciyes'in Bereketi" (1987)
"Batı Karadeniz: Ağacın Türküsü" (1988)

Dünya Durdukça

1988 yılının Uluslararası Mimar Sinan Yılı ilan edilmesinden hareketle Mimar Sinan'ın hayatını ve eserlerini yansıtmayı amaçlayan 30'ar dakikalık 6 bölümden oluşan belgesel dizi (1988).

Mimar Sinan'ın Anıları

Mimar Sinan'ın anılarının yer aldığı "Tezkiret-ül-Bünyan" adlı kitabı tanıtmayı amaçlayan 40 dakikalık belgesel film (1989).

Hüseyin Anka ile Sinan'ı Yeniden Yorumlamak

Mimar Sinan'ın doğumunun 500.yıldönümüne rastlayan 1990 yılı için hazırlanan 40 dakikalık bu belgeselde, Mimar Sinan'ın ilk heykelini yapan Hüseyin Anka, son verilerin ışığında yeni bir yontu çalışmasıyla Mimar Sinan'ı yeniden yorumluyor (1990).

Topkapı Sarayı

Topkapı Sarayını anlatan herbiri 20-25 dakika süreli 7 bölümlük bu belgesel dizide; sarayın, Fatih Sultan Mehmet ile başlayan ve günümüze dek uzanan, tarihsel, siyasal ve kültürel işlevleri, saray yaşamının çarpıcı örnekleri içinde yansıtılmaktadır (1991).

Ayasofya

28 dakika süreli Ayasofya Belgeseli'nde, dünya mimarlık tarihinin en büyük anıtlarından biri olan Ayasofya'nın, 4.yüzyıldan günümüze uzanan tarihi, kültürel ve siyasal geçmişi, görkemli mimari yapısı ile iç-içe anlatılmaktadır (1991).

Altın Kent İstanbul

20 dakika süreli Altın Kent İstanbul belgeseli, 1996 yılında İstanbul'da düzenlenen, Uluslararası Habitat II etkinlikleri kapsamında gösterilmek üzere hazırlanmıştır. Bu filmde "İstanbul'un taşı toprağı altın" fikrinden hareketle, altının, geçmişte ve günümüzde İstanbul'un ekonomik, siyasal ve sosyal yaşamındaki önemi vurgulanmaktadır (1996/Hakan Aytekin'le ortak yönetim). 

Kıbrıs'da Bir Özgürlük Anıtı

Her biri bir saatlik üç bölümden oluşan ve Kıbrıs'ın siyasi tarihini anlatan belgesel TV dizisi. (1997)

Denktaş'ın Fotoğrafları

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın hayatını anlatan bir saatlik biografik belgesel. (1997)

The Ten Colours of Asia Minor - A Film Production Guide to Turkey
(Küçük Asya'nın On Rengi - Türkiye Film Yapım Kılavuzu)
Yabancı film yönetmenleri ile yapımcılarına yönelik İngilizce albüm-kitap. (Şubat 2000)

İmdat ile Zarife

MTV'nin yapımcılığını üstlendiği ilk imgesel film olan İmdat ile Zarife, kentte yaşayan ve ayı oynatıcılığı yapan İmdat ile, doğal yaşam ortamından zorla uzaklaştırılarak, kentte yaşamaya mahkum edilen ayısı Zarife'nin ilişkilerini ve ayının doğal ortama dönüş sürecini anlatır. Bu film, 17 - 23 Kasım 1991 tarihleri arasında İspanya'ya bağlı Kanarya Adaları'nda yapılan X. Uluslararası Çevre ve Doğa Filmleri Yarışması'nda "En İyi Film" seçilerek birincilik ödülünü aldı.  Bu yarışmaya, Türkiye'nin yanı sıra ABD, Almanya, İtalya, Arjantin, İspanya, Japonya, İngiltere, Hollanda, Finlandiya, Kanada'dan ünlü yönetmenlerle temsil edilen 16 film katılmıştı

Memorial Hastanesi Tanıtım Filmi

Yapım yılı : 2000 - İstanbul Memorial Hastanesi için hazırlanan 10 dakikalık tanıtım filmi.

Suha Arın'ın ardından
http://www.candundar.com.tr/index.php?Did=2844

            1978'de girdim SBF Basın Yayın Yüksek Okulu'na... İlk gördüğüm şey, bir duyuruydu :

            "Belgesel Sinema" dersinde en yüksek notu alan 3 öğrenci, Hocayla belgesel çekmeye gidecekti. Nasıl içim gitti anlatamam. Ama daha ben 1'deydim. Ders, 4'ün dersiydi. Uzaktan izledim onları... 3 öğrenci seçildi. "Urartu'nun İki Mevsimi"ni çekeceklerdi. Metin yazımından prodüksiyona, çekimden montaja kadar her aşamada hocalarıyla birlikte olacaklardı.

            Hoca'nın adı Suha Arın'dı. 3 öğrenciden biri ise, sonra nefis filmlere imza atacak, okulumuzun ve neslimizin medar-ı iftiharı Nesli Çölgeçen... Ardından "Tahtacı Fatma" geldi, sonra "Kula'da 3 gün"... Bu son belgesele neredeyse bütün sınıfı ortak etmişti Hoca... 40 öğrencisiyle gitmişti çekime... Özenle talebelerine baktığımı hatırlıyorum filmin kutlama yemeğinde... Ne kadar şanslılardı. Kâh "Likya'nın Sönmeyen Ateşi"nin peşine düşüyorlardı, kâh "Anadolu'da Konut"un, kâh Mimar Sinan'ın... Üretirken öğreniyorlardı.

29.04.2001 - Suha ARIN ve Annesi

Reha ARIN Fotoğraf Arşivi

            1985'te Samsat göl olmadan önceki son düğünü belgelemişlerdi. Bundan büyük heyecan olur muydu bir belgeselci için...?

            Bu coşku içinde, onun ne çileler çektiğini bilmiyorduk. Paylaşmazdı bizimle... Amerikan Haberler'in bir kamerasının okula hibe edilmesini sağlamıştı, ama okul müdürü "Solcular yayın yapar" korkusuyla kullandırmıyordu.

            Film bulmak ayrı dertti. Çektiği filmleri nasıl bulduğunu yıllar sonra Cumhuriyet Dergi'de okuyacaktım : Meğer bir film mafyası varmış. Hoca filmleri kelle koltukta oradan alırmış. Yeşilçam'ın ara sokaklarından birindeki uyduruk yazıhanelere girer, parayı verir, filmi beklermiş; eli by-pass'lı kalbinde... 'Ya geri dönmezlerse' endişesiyle... Ama dönerlermiş hep... Bir otoparkta eroin teslim eder gibi verirlermiş filmleri...

            İhtimal, "Yörük Elif" öyle çekilebildi, "İstanbul'un Çağırdığı Su" da, "Safranbolu'da Zaman" da...

            Aştı bu zorlukları... Ama yenileri kapıdaydı. Zar zor çekilen belgeseller bu kez de TRT denetimine kurban gidiyordu. Uluslararası yarışmalarda ödüller alan "Tahtacı Fatma", "devleti eleştiriyor" gerekçesiyle yayınlanmamıştı. "Yörük Elif" de MC hükûmetlerinin sansürüne takılmıştı. Faili meçhul suikastları belgelemek için çektiği "Server Tanilli Belgeseli" ise 12 Eylül'e yakalanmış ve ortadan kaybolmuştu.

Suha ARIN Ailesi

Reha ARIN Fotoğraf Arşivi

            Küstü hoca... İstanbul'da üniversiteye sığındı...

            Artık film bulmak kolaydı. Ve son moda kameraları vardı yeni iletişim fakültelerinin... Eksik olan, o "üretim içinde eğitim" heyecanıydı. "Hoca"yla bir film setini paylaşmanın gururuydu. Belgesel çekme ve izleme tutkusuydu.

            Safranbolu Film Festivali’nin belgesel jürisinde beraberdik birkaç yıl önce... Sevdiği bir öğrencisiyle jüri üyeliğini paylaşmanın hazzını yaşadığını söyledi. Piyasadan yakındı uzun uzun... Artık belgesel kanalları vardı, ama Türk belgesel tarihine kaydolmuş filmleri değil, yabancı doğa belgesellerini yayınlıyorlardı gün boyu... "Bunlar belgesel değil, bilgisel" diyordu Hoca... Üzülüyordu.

            Geçen hafta ölüm haberini aldığımda elinden düşürmediği ağızlıklı sigarası ve şen kahkahalar atan duru yüzü geldi gözümün önüne... "Belgesel Sinema" dersinde onun setine gidememiştim, ama onun sayesinde belgeseli öğrenmiş ve sevmiştim. Ona bir meslek borçluyum.

            Dilerim bir gün Türkiye, belgesellerinin kıymetini bilir.