ANA SAYFA            
(Bu sayfa en son 29 Aralık 2009 tarihinde güncellenmiştir.)

 

 

Ünye’de
Sinema Yılları

Araştırma : Ahmet Derya VARİLCİ - Ahmet KABAYEL
varilci@gmail.com ahmetkabayel@gmail.com

Ahmet Derya VARİLCİ
  
 
Ahmet KABAYEL

Ünye’de Sinema Yılları - I

02 Şubat 2009 Pazartesi 11:14
“Gerçek, bazen yalnızca düştür.” Istvan Szabo (Macar Yönetmen)


http://www.unyekent.com/konu/31/unye-8217de-sinema-yillari-1 http://www.unyekent.com/konu/32/unye-8217de-sinema-yillari-2

BÖLÜM I

Belediye Cep Sineması Vizyondaki Filmler - 2009

Ünye Vizyon Gazetesi - 02.12.2009, Yıl : 1, Sayı : 24.

            Sinema Günlükleri 1 :

            Tarih : 25.12.2008, Perşembe.

            Ünye’den üç arkadaş Cem Yılmaz’ın Arog filmini izlemek için Fatsa’ya gitmiştir. 20 gün önce vizyona giren film, ilk gün açılışıyla gişe rekorunu zorladığı için, üç arkadaş telefonla yerlerini ayırtmış, saatinde sinemada yerlerini almış, arkalarına yaslanarak keyifle filmin başlamasını beklemiştir.

Kadılar Yokuşu ve Konak Sineması

Fotoğraf : Yusuf ALVER - Günümüze Ulaştıran : Eren TOKGÖZ

            Üç arkadaş, “Beş kişiden az seyirciye film oynatılmaz!” kuralı gereği, filmi izleyemeden Ünye’ye dönmek zorunda kalmıştır.

            Filme kendilerinden başka gelen olmamış, bilet paraları iade edilmiştir.

Belediye Sineması

http://varilci.blogspot.com/

            Sinema Günlükleri 2 :

            Tarih : 1948, Ünye’nin sinema ile tanışıklığı :

            Ünye’de modern anlamda ilk sinema Tan Sineması adıyla 1948’de açılır. Samsun’dan gelen Yusuf Bulut, karakolun yanına (şimdiki Akbank’ın olduğu yer), Ünye’nin ilk sinemasını açar.

(Sağda) Yeni Sinema'nın ve Jandarma Karakolu'nun Yer Aldığı Belediye Caddesi

Fotoğraf : Yusuf ALVER - Günümüze Ulaştıranlar : Nazlı ŞENALP ve Eren TOKGÖZ

            Daha önceki yıllarda, modern anlamda bir sinema salonu yoktur. Ancak Batılı toplumlarda olduğu gibi gezici ekiplerin, bir kaç seans için kiraladıkları mekânlar, portatif makinelerle gösterilen filmlerden söz etmek mümkündür.

Belediye Cep Sineması İşletmecisi İsmail GÜVEN ve Makinist Odası'nda Ses ve Görüntü Donanımı

Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - 23.12.2009 Ünye Belediye Sineması

            Sinema, radyolu yılların ardından yaşanan büyük bir değişikliktir. Ünyeli'nin dünyaya açılan penceresidir. Afrika’nın balta girmemiş ormanlarıyla tanışır, fillerle, aslanlarla arkadaş olur. Tarzan’la birlikte macera yaşar. Yahut “Vahşi Batı”da at koşturan bir kovboydur, Kızılderili'dir, yahut tarihî dekorlar içinde bir gladyatör olur.


http://varilci.blogspot.com/

            Tan Sineması açıldıktan birkaç ay sonra, bu defa Ünyelilerin kendisi Yalıkahvesi’nde Belediye’nin depo olarak kullandığı binayı sinema olarak kullanıma açarlar. Zaten bu bina geçmiş yıllarda, bando ve musiki kuruluşlarının konser verdiği, zaman zaman sinema gösteriminin yapıldığı eski bir binadır.

Belediye Cep Sineması Baş Makinist Adil Haznedar (1970) ve Makinist Yrd. Hasan Tandoğdu (21.08.1975) ile
Nevin Sarı'nın Muhasip Gişe Aktivitesi ve E. Esra GÜVEN'in İşletmeciliğinde İsmail GÜVEN Deneyimiyle Ünye'ye Hizmet Veriyor.

Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - Belediye Cep Sineması Makinist Odası / 23.12.2009 Ünye

            Bir tarafıyla denizin içinde kalan, yalı kazıklarıyla desteklenen binada çok eski zamanlarda sinema izlendiği söylenmektedir. Eski radyoculardan Fatalis Ahmet (Akbulut) ve tüccar Mustafa Kalemen ortaklığında modernize edilen ve hizmete açılan bu sinemanın adı Yeni Sinema olur.

Eski Belediye Binası (Yuvarlak Saatli) - Kameriye - Askerlik Şubesi - Surlar - Tan Sineması

Gönderen : Fotoğraf Sanatçısı Süleyman İSKENDER (Trabzon)

            Tan Sineması, yeni açılan sinema ile rekabete dayanamaz, kapanır. Yusuf Bulut Samsun’a döner. Tan’dan boşalan yere, Yalıkahvesi’ndeki Yeni Sinema taşınır. Yıl : 1950

            Bir sonraki yılın yazında, Yeni Sinema’yı kuranlar, Cumhuriyet Meydanı sahilinde yazlık Park Sineması’nı açar.  1951 – 1954 yılları arasında hizmet veren bu sinema, yerini yazlık Paşabahçe Melek Sineması'na bırakır.

Ziraat Bankası (Solda) - Deniz Oteli - Anafarta İlkokulu (Sağda)

Gönderen : Fotoğraf Sanatçısı Süleyman İSKENDER (Trabzon)

            Uzun yıllar hizmet veren yazlık Paşabahçe Melek Sineması (1954 – 1972), Ünye’de uzun yaz gecelerinin vazgeçilmez mekânlarından biridir. Çoluk çocuk, neredeyse Ünye’nin bütün aileleri akın akın sinema sandalyelerini doldurur.

Paşabahçe Melek Sineması

http://varilci.blogspot.com/

            Eski bir sinema emekçisi Ömer Ataş (Ünye 1938 doğumlu, 13 yaşından itibaren sinemada çalışmış), bize sinema günlüklerimizde yardımcı olurken, sinemayla ilgili anılarını aktardı. Adı, halâ Sinemacı Ömer olarak anılan Ömer Ağabey, 1950 – 60 arasını “sinemanın altın yılları” olarak nitelendirdi. (Biz, bu sıfatı 60’lı yıllara daha uygun gördük.)

İsmail GÜVEN - Belediye Sineması İki Cep Sineması'na Dönüştü.

http://www.unyevizyongazetesi.com/haberdetay.asp?ID=382

            Sinema Günlükleri 3 :

            Tarih : 1954, Ünye’de Paşabahçe Melek Sineması’nın açılışı.

İsmail GÜVEN'in Ünye'ye Yeni Bir Sinemacılık Anlayışı Getirdiği Belediye Sineması'nın Cep Sineması Aktiviteleri

Belediye Sineması Bilet Arşivi - Büyükler ve Öğrenci Biletleri (24 Aralık 2009 / Ünye)

            Sinemacı Ömer’in anlattığıdır.

            Meydandaki Park Sineması karayolu ihalesi alanına girince, yeni bir yazlık sinema projesine girişilir. Nahit Heper, Aptullah Haznedar, Mahir Kocaoğlu ve Ahmet Akbulut’un katılımıyla Saray Hamamı yanında, Paşabahçe’de yazlık Melek Sineması kurulur. Gösterime ilk giren film, İtalyan yapımı Merhamet’tir. Filmi 10 günde 7.500 kişi izler. 1954 Yazı'nda Ünye nüfusu 10.000 kişi civarındadır. (Demek ki filmi üst üste birkaç defa izleyenler olmuş. Çevre ilçelerden ve köylerden gelenler de izlemiş.)

Sinemacılıkta Modernizmin Öncüsü İsmail GÜVEN ve Muhasip Gişe Görevlisi Nevin SARI İşyerindeyken.

Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - 23.12.2009 Belediye Cep Sineması Ünye

            Karakin Usta ve arkadaşı, Paşabahçe Melek Sineması’nda filmin başlamasını bekliyorlar.

            Yazlık yahut kışlık, sinemalar sadece film gösterilen mekânlar değil, aynı zamanda tiyatro, konser, düğün salonudur. Siyasî parti yahut dernek toplantılarının yapıldığı yerlerdir.

(Solda) Askerlik Şubesi - Ortadaki Denize Bitişik Beyaz Bina TAN SİNEMASI

Fotoğraf : Yusuf ALVER - Günümüze Ulaştıranlar : Nazlı ŞENALP ve Eren TOKGÖZ

            Sinema Günlükleri 4 :

            Tarih : 1960’lı yıllar, Ünye’de sinemanın altın yılları.

Belediye Cep Sineması'nda Sinema Makinası ve Film Arşivi / Sinema Salonunda İsmail GÜVEN ve
M. Ufuk MİSTEPE Atatürk Parkı Manzaralı Sohbet Köşesinde Ünye Sinemacılık Tarihi ile İlgili Anılarını Paylaşırlarken.

Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - 23.12.2009 Belediye Cep Sineması Ünye

            Sinema bir şölendir :

            Çocukluk ve ilk gençlik yıllarımıza damgasını vuran 60’lı yıllarda sinemanın çok özel bir yeri vardı. Topluca izlenen bir gösteri olmaktan öte, her birimiz için sinema bir şölendi. Birlikte koşup oynadığımız, Teksas - Tommiks çizgi romanları takas ettiğimiz, “Makinist ışık!” yahut “Makinist ses!” nidaları atığımız, heyecandan titrediğimiz, hüzünlendiğimiz, kahkaha attığımız yerlerdi.

     
http://urun.gittigidiyor.com

            Topluca bir âyini gerçekleştirir gibi, perdedeki görüntüyle bütünleşir, Sinemacı Ömer Ağabeyin uyaran sert sesiyle kendimize gelirdik.

            Sinemalı yıllar, “Beş dakika ara”larda yenen fındıklı kurabiye, simit, içine nohut doldurulmuş gazoz demekti.

            Cumartesi günleri yapılan çocuk matineleriyle yetinmeyip, henüz çocuk sayıldığımız dönemde Pazar günleri kadınlar matinesine giderdik. Tanıdık bir ablanın eteğine yapışarak filmi bedavaya getirme şansımız vardı. Kadın matinelerinde daha çok yerli melodramlar oynatılırdı. Önceleri Cahide Sonku, Belgin Doruk gibi isimlerin filmleri varken, daha sonra Fatma Girik, Filiz Akın, Türkân Şoray ve Hülya Koçyiğit’in filmleri afişlerdeki yerini aldı. Cüneyt Arkın, Ediz Hun, Kartal Tibet’i, Kadir İnanır ve Tarık akan takip etti.

            Spartaküs, On Emir, Ben - Hur gibi dev yapımları bu dönemde izledik (Yıllar sonra aynı filmleri izlediğimizde, aynı dehşetli duygulardan bir hayli uzakta olduğumuzu gördük).


On Emir / Ben - Hur / Spartaküs Filmleri Bir Dönem Sinemasının Klâsikleri Oldular.

            Televizyon, bilgisayar, atari gibi daha çok bireysel kullanıma açık araçların olmadığı dönemde sinema, çocuklar için vazgeçilmez bir etkinlikti. Sadece çocuklar için değil, Ünye’nin ileri gelen tüm bireyleri, maaile sinemaları doldururdu. Hattâ her film değiştiğinde, sinemanın daimi müşterileri vardı. Abone sistemiyle çalışıldığı bu dönemde, bazı koltuklar, bazı isimlere tahsis edilmişti ( Örneğin, bu metni yazanlardan Varilci’nin dayısı rahmetli Yaşar Kemal Tokaç, Konak Sineması abonesi idi).

Bir Zamanlar Orta Câmi ve Çifte Hamam Mevkiinde Bir Yaz Sezonu Çalışan Yazlık Rüya Sineması Vardı.

            Haftaya diğer sinema günlükleri :

            Efsane sinema : Konak Sineması.

            Ünye’deki diğer sinemalar.

            Sinemanın Çöküşü.

            Elveda Sinema.

İsmail GÜVEN'in Ünye'ye Yeni Bir Sinemacılık Anlayışı Getirdiği Belediye Sineması'nın Cep Sineması Aktiviteleri

Belediye Sineması ve Gösteri Merkezi Kartvizit Arşivi - 24 Aralık 2009 / Ünye

Ünye’de Sinema Yılları - II

4 numaralı bina Yeni Sinema'dır.
Yedi Parçalı Ünye Panoramik Fotoğrafının Parça 1 Görünümü (Bina tespitleri : F. TERZİOĞLU, C. SÜRGİT).


1. Tuz deposu olarak kulanıldı, Av. Hasan Öztürk'ün bürosu, şimdi Sofra Lokantası. Binanın sol tarafına doğru Kuşcalılar'ın binası, daha solda Hüsrev Yürür Fındik İşletmesi ve hamal kahvesi vardı. Hamalların yoğun olarak gittiği kahveden sonrası ise Büyük Câmi'nin yanındaki, atların nallandığı, köylünün hayvanlarını emanet bıraktığı, Arif'in Hanı'nın arkasındaki Helâ'dan başlayan algun / lâğımın çok pis kokan çıkışı vardı. Dalgalı havalarda o algunun ağzında çocuklar bekler, bıçak, kama, tabanca şarjörü, para toplardı, 2. Büyük Câmi Minaresi, 3. Şimdiki Bol Paça Nuri'nin kahvesi (Oğulları Gökhan ve bitişiği  Hicabi Vidinli'nin fındık fabrikası, 4. Yeni Sinema (Şimdi Akbank, sonrası büyük bir aralık), 5. , 6. O aralıktan görünen bina, Gürcü Mehmet Abi'nin kahvesi (arka tarafı Kokulu Hafız'ın dükkânı, 7. , 8. Eski Jandarma Karakolu (Şimdiki Polis Karakolu), 8 ile 9 numaralı binalar arasında kalan numaralandırılmamış küçük bina 'Ayak Yolu' yazan Umumî Tuvalet, 9. Eskiden elit/ekabir tabakanın devam ettiği kahvehaneydi, sonra lokanta oldu (Ayla, Deniz en son işletenler Taşlıoğlular'dı). Bu binanın ön ve yan taraflarında heykeller vardı. Ön cephesinde kapı üstünde sağ ve sol tarafında sanki dışarıya uzanmış, yeleli, dili ve dişleri görünen aslan kafası vardı. Binanin üç kapısı vardı; önde, yanda taksi durağı tarafında, arkada eski köprü tarafında. Köprünün sağ tarafında yarıya kadar gömülmüş çapar leşi vardı. Bu binanın tam karşısı enkaz boşluktu. Hamallar arabalarıyla orada yığılı olarak, önceleri tahta tekerlekli, sonra lâstik tekerlekli arabalarıyla orada beklerlerdi. Boşluğun sol tarafı (çatısı görünen bina) Trabzon Otel ve Lokantası, Osman ve oğlu Hüseyin Kalaycı'ya aitti. 9 numaranın hemen arkasında görünen bina Haydar Şahinbaş'a ait fındık fabrikası idi. 10. Bu bina Ayla Oteli'ydi, orta katında, gençlerin meşhur Mâmut Çavuş isimli işletmecisi vardı. Alt katında Sırmabıyık tarafında Nazım Biberci'ye ait fırın vardı. Ön tarafında Paşalar'ın Müslüm Gürsoy'un dükkânı vardı. Müslüm Amca'nın bitişinde Şahinbaş Haydar'a ait fındık fabrikası vardı. Şimdi altında Ali Şahinbaş eczacılık yapıyor. Sit alanıdır. 11. Bu binanın üst katı Ayla Oteli adı ile otel olarak, orta katı aynı isimle kahvehane (Bu iki katı Ahmet Ayla işletiyordu. Zemin katta fırın vardı). Benzin deposu karşısı ve çınar ağacının arkası boşluktu. Sanioğulları'nın otobüslerinin yeriydi. 12. BP Benzin İstasyonu (ERAY Otobüs İşletmesi terminali olarak da kullanılıyordu).

02 Şubat 2009 Pazartesi 11:17
“Gerçek, bazen yalnızca düştür.” Istvan Szabo (Macar Yönetmen)

BÖLÜM II

            Sinema Günlükleri 5 :

            Tarih : 1948’den – 2000’lere, Ünye’de sinemanın bütün yılları.

Karakin Usta ve Arkadaşı Paşabahçe Melek Sineması'nda.

http://varilci.blogspot.com/

            Döküm I : Sinemanın Ünye Kronolojisi :

            Tan Sineması (1948 – 1950)

            Yeni Sinema - Yalıkahve (1948 – 1950 )

            Yeni Sinema – Tan’ın yerinde (1950 – 1974)

            Park Sineması – Yazlık, Cumhuriyet Meydanı (1951 – 1954)

            Paşabahçe Melek Sineması – Yazlık, Saray Hamamı yanında (1954 – 1972)

            Konak Sineması, Kadılar Yokuşu’nda (1960 – 1992)

            Rüya Sineması, Yazlık, Çifte Hamam yanında (1967 – 1969)

            Belediye Sineması (1972 - ? )

İsmail GÜVEN'in Ünye'ye Yeni Bir Sinemacılık Anlayışı Getirdiği Cep Sineması Aktiviteleri

Belediye Sineması'nda Vizyondaki Filmlerin Afişleri - 24 Aralık 2009 / Ünye

            1948 öncesi, Ünye’de modern anlamda bir sinema yoktur, ancak Tan Sineması kurulmadan önce Yalı’daki binada sinema gösterildiğine dair elimizde bilgiler vardır. 1938’de Faruk Yıldız’ın belleğinde, Yalı’da bir Alman savaş filmi izlediği ifade edilmiştir. İrfan Işık Öğretmenimizin de ifade ettiği gibi okula ait müsamere, konser ve oyun salonu olarak kullanılan bu bina, aynı zamanda sinema olarak kullanılmıştır. Gezici film oynatma makinelerinin o dönemde ve daha sonraki yıllarda kullanıldığı bilinmektedir. Gezici film makinelerinden biri halen İrfan Işık’tadır ve öğretmenimiz bir dönem sertifikalı makinist olarak okullarda eğitim sunumları yapmıştır.

Kadılar Yokuşu - Konak Sineması Önü / Fındık Kadir - Kemal Hüsnü GÜL (Fıstık Külahlı)
 
Gülây ÖĞRETİM (Mistepe) Fotoğraf Arşivi

            Döküm II : Ünye’ye gelen sanatçılar :

            Sinema salonları yokken, Ünye’de çadır tiyatrosu geleneği, direkler arası oyunları (vodvil) ve dansöz geleneğinden söz etmek mümkündür. Bu tür mekânlardan birinin Döner Çeşme Meydanı'nda, daha sonra İhtiyaroğlu İşhanı’na dönüştürülen binada faaliyet yürüttüğü bilinmektedir.

            İp cambazları, Cumhuriyet Meydanı ve Beylihoru gibi açık alanlarda hünerlerini sergilerken, araya “temsil” denen orta oyununa benzer gösterilerde bulunurlardı.

            Açık hava yahut çadırda sürdürülen bu gösteriler, sinemalı dönemde sinema salonlarında yapılmaya başlandı. Şarkı, türkü, dans ve tiyatro amaçlı bu gösterilerin yanında, doğrudan sinema filmlerinin tanıtımını amaçlayan sinema oyuncularının da Ünye’ye geldiği bilinmektedir.

Ünye Döner Çeşme Meydanı - Fotoğraf : Ahmet Hüseyin (Şen)

Resimli Ünye Rehberi - Müellifi : M. Bahattin (GÜLER) / 1930
Gönderenler : Yüksel ŞEN - Osman DOĞAN

            İşte bu sanatçılardan aklımıza gelenler :

Ahmet GÜVENÇ, Bahadır AKKUZU, Durul GENCE, Barış MANÇO ve Cem KARACA.

Barış'a Özlem Fotoğrafları : M. Ufuk MİSTEPE / Siyaset Meydanı, Show TV, 31.01.2009 03:01 Ankara
http://www.durulgence.com/tr/durul-gence/foto_galeri.html

            Avni Dilligil (Tiyatro), Zati Sungur (Sihirbaz), Tanju Gürsu, Hüseyin Baradan, Necdet Tosun, Fikret Kızılok, Hümeyra, Cem Karaca, Barış Manço, Bilal İnci, Tamer Yiğit, Ekrem Bora, Atıf Kaptan, Cahit Irgat, Yılmaz Köksal, Berkant, Selçuk Ural, Serpil Örümcer, Beyaz Kelebekler, Durul Gence, Fikret Hakan, Celal Şahin, Arif Sami Toker, Selçuk - Rana Alagöz, Melike Demirağ, Edip Akbayram, Gönül Yazar, Muhterem Nur, Nejat Uygur, Gazanfer Özcan, Ulvi Uraz, Ferhan Şensoy, Genco Erkal, Altan Erkekli (İnadına Yaşamak, tek kişilik oyun, Belediye Kültür Sarayı), Öztürk Serengil, Hikmet Şimşek ve Suna Kan.

      

İKİ ANEKDOT !

          Durul Gence ile ilgili yazını okudum. Gerçekten unutulmaması gereken sanatçılardan biridir. Onu biz de yaşadık. Ancak hangi seneydi hatırlamıyorum ama, Yeni Sinema'daydı. O zamanlar millî bateristimiz diye söylenen Vasfi UÇAROĞLU ve hanımı olarak hatırladığım Kâmuran AKKOR ile Ünye'de yer yerinden oynamıştı. Sahnede şarkı söyleyen Kâmuran Akkor'a leblebi atan densizin üzerine yürüyecek kadar yürekli biriydi de. Çenesine doğru sarkan devrimci bıyığı da dikleşmişti sinirden. Kâmuran Akkor onun saçlarını okşayarak sakinleştirmişti.
          Buna yine aynı yerde Selçuk ALAGÖZ ve Rana ALAGÖZ'ü de eklemek lâzım. Ah Ufuk o günleri hatırlamak bile yaşadığını hatırlatıyor insana. Sevgi ve selâmlarımı yolluyor, gözlerinden öpüyorum.

                                       Fikri TERZİOĞLU / 14.02.2009 Almanya

          Sevgili Ufuk,
          Bugüne kadar ortaya getirdiklerin için teşekkür ederim; ama Durul Gence'yi hatırlatmana ayrıca teşekkür ederim.
          70'li yılların başında Ünye Lisesi Bando Trampetçisi olarak ilk bateri solosunu Durul Gence'den dinlemiştim.
          Yine o yıllarda lise Kafkas Ekibi'yle oynadığımız Şamil ve diğer oyunlara daldım ve gittim. Bu güzel anıları tekrar yaşamama vesile oldun. Sağolasın

                                              Ahmet KABAYEL / 13.02.2009 Ünye

            Sinema Günlükleri 6 :

            Tarih : 1960, Ünye’de bir sinema efsanesi, Konak Sineması.

            Kadılar Yokuşu’nun eteğinde % 50 hissesi Fırıncı Mahmut Arın’a ait arsada, Mimar Feyyaz Efendi’nin inşa ettirdiği sinemanın 1.000 kişilik kapasitesi vardır. Koltuk dizilişi, eğim ve akustiği her yerden izleyicilerin perdeyi görmesine ve sahnedeki sesleri duymasına elverişlidir. Enis Özgün, Ahmet Akbulut, Zekayi Sinanoğlu ve Mahmut Arın’ın katılımlarıyla 1960 yılında hizmete giren sinemanın ilk filmi halka bedava oynatılan “Denizler Altında 20.000 Fersah” tır. (Richard Fleischer’in yönettiği, Kirk Douglas ve James Mason’un oynadığı, Jules Verne uyarlaması, 1954 yapımı “20.000 Leagues Under the Sea” filmi.)

            Konak Sineması’nda beğenilen bazı filmler :

            Ömer Ağabey gibi ismi sinema ile özdeşleşmiş başka isimler de vardı :

            Öztürk Serengil şapkası ve bıyıklarıyla, gişede bilet satan Yılmaz Okumuş.

            Dik duruşu ve delikanlı yanıyla “Miki” lâkaplı Necdet Demir.

            Makinist Hüsnü Yayan, Mehmet İbiş akla gelen diğer isimlerdir.

            (32 milimetrelik filmler 5 - 6 makara halinde Samsun’dan getirtilir.)

            1980’li yıllarda sinema işletmeciliğini sürdüren isimlerden biri de Mehmet Çiloğlu’dur.

            Rabbum Yaşar (Aydınlık), Arap Yaşar (Darahta) adı sinema ile anılan diğer isimlerdendir.

            Yeni Sinema ve Melek’in makinisti, kalın camlı gözlükleriyle hatırladığımız Mehmet Karakaya’dır.

            Kışın soğuk günlerinde Yeni Sinema ve Konak’ı ısıtan iri sobaları imal eden Erol Varilci’dir. Bir dönem 1948 – 50 arasında Park Sineması'nın Duhuliye kapısında giriş görevlisidir.

Belediye Sineması Balkon ve Parter'inin İki Farklı Açıdan Görünüşü

Fotoğrafları Gönderen : Esma GÜREL - Hizmet Gazetesi 07.05.2008

            Sinema Günlükleri 7 :

            Tarih : 1964, Ünye’de Konak Sineması’ndan bir anekdot.

            Sinemacı Ömer’in anlattığıdır.

            Yerli yabancı, dönemin iyi isim yapmış oyuncularının filmi gösterilirken izdiham yaşanır, zaman zaman “kapalı gişe” film oynatılır. 1.300 kişiye kadar doldurulan Konak Sineması’nda aralara sandalye atılır, minder yahut mukavva kâğıdı üzerinde ara basamaklara oturulur.

            Metin Dönmez adında bir Ünye esnafı, izdihamlı bir gece matinesine bilet almak ister. Ömer Ağabey, tanıdığı bu esnafa daha zevkli bir izleme şansına sahip olsun diye, bir başka gün izlemesini önerir. İyi niyetle yapılan bu öneri sonrası, Ömer Ağabeyin yolu bu esnafımızın dükkânına düşer. Aradığı vida (yahut somun) sadece burada vardır, ama alamaz. Kendisine sinemada yer temin etmediği hatırlatılır. Sonuçta akşam matinesine yeri ayarlanır, sinemacıya istediği verilir.

            Sinemada yer kapmak önemlidir, prestij meselesidir. Abone sistemi, aylık ya da yıllık loca kiralama yöntemleri yürürlüktedir. (Avukat Ertuğrul Canarslan’ın abonesi olduğu loca, halâ belleğimizdedir.)

Belediye Sineması'nın Dışarıdan Görünüşü

Gönderen : Esma GÜREL - Hizmet Gazetesi 07.05.2008

            Sinema Günlükleri 8 :

            Tarih : 1967’den 1972’ye, Rüya’lı yıllar ve Belediye Sineması.

            1967’de Çifte Hamam yanına yazlık Rüya Sineması açılır. Rahmetli İsmet Koçkan’ın işletmeye açtığı Rüya Sineması’nın açılış filmi Göklerdeki Sevgili’dir. 1966 yapımı, Remzi Jöntürk yönetimindeki filmin oyuncuları Cüneyt Arkın ve Selda Alkor’dur.

            O dönemde dikkati çeken bir başka film; Şafak Bekçileri’dir. 1963 yapımı, Halit Refiğ’in yönettiği filmde, Göksel Arsoy ve Leyla Sayar oynar.

            1967’de açılan Rüya Sineması 1969’da kapanır.

            1972’de Belediye Sineması açılır, ancak Paşabahçe Melek Sineması kapanır.

            1981’e kadar Ünye Belediyesi’nin işlettiği sinemanın müdürlüğünü rahmetli Ayhan Güney (Kuzu Ayhan) yapar. Oynatılan ilk film, Gene Hackman’ın Poseydon Macerası’dır.

            Belediye tarafından kiraya verilen sinemayı 80’li yıllardan itibaren İsmail Güven çalıştırmaktadır. Halen sinema, düğün ve tiyatro salonu olarak kullanılan mekânda, Ramazan'da tombala gibi etkinliklere yer verilmektedir. Binanın diğer bölümlerinde Şehir Kulübü, barlar ve çeşitli iş yerleri mevcuttur.

Belediye Sineması Girişinde Sinema Afişleri

Fotoğrafları Gönderen : Esma GÜREL - Hizmet Gazetesi 07.05.2008

            Sinema Günlükleri 9 :

            Tarih : 1970’li yıllar, sinemanın çöküşü.

            60’lı yıllar, özgürlük ve gelişme yıllarıydı. Ancak fazla uzun sürmedi. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde ve Ünye’de 70’li yıllar, ekonomide, kültürde ve sanatta dağılma sürecinin başladığı yıllar oldu. Türk Lirası’nın devalüasyonla yeniden tanıştığı ve kalıcı bir biçimde ülke ekonomisine çöreklendiği bu yıllarda ucuz karate filmleri tüm ülkeyi ve Ünye sinemalarını esir almıştı.

       

 Seks filmi furyasını arabesk film piyasası izledi. Kaliteli film izleyicisi gitmiş, sinema salonları bu tür filmlerle seyirci toplama çabasına girmişti. Henüz televizyon yaygınlaşmamıştı. Ortada bilgisayar yoktu, ama bu dönem Ünye sinemaları için sonun başlangıcı oldu.

     

            Sinema Günlükleri 10 :

            Tarih : 1980’li yıllar, elveda sinema!

            Her karanlık dönem bir “muamma”dır. 80’li yıllarda Ünye’de sinemanın yok oluşunu açıklamak, diğer kültürel değerlerin erozyonu gibi kolay değildir. Görsel araçların, televizyon, video - kaset ve video - cd, dvd’lerle yoğunlaşması, sinemaya büyük darbe vurmuştur. Buna rağmen, geçtiğimiz yıllarda bazı olumlu gelişmeler yaşadık. 90’lı yılların ikinci yarısında, büyük kentlerde sinemaların yeniden doğuşuna tanık olduk. Seyirci kapasiteleri sınırlanmış, çoğunlukla “cep sineması” biçiminde ortaya çıkan, daha teknik donanıma sahip sinemacıklar türemiştir. Büyük alışveriş merkezlerinde, çok katlı plazaların üst katlarında fast food reyonlarıyla yan yana dizilen sinemaların koltuklarında, arkamıza yaslanarak sinemanın eski büyüsünü aramaktayız.

            Guiseppe Tornatore’nin Cennet Sineması belki çok uzağımızda değildir. Ne yazık ki Ünye sinemaya “elveda” demiştir. Yahut şimdilik sinema Ünye ile ayrı düşmüştür. Komşumuz Fatsa daha girişimci olmasına rağmen, maalesef sinema ile arasındaki mesafeyi yeniden kuramamıştır.

Eski Kaymakamlık ve Halk Fırkası Binaları Arkasındaki Yazlık Park Sineması Arsası

Fotoğraf : Ahmet Hüseyin (ŞEN)

 

Ünye Makaleleri Sayfasına  

Dönmek İçin TIKLAYINIZ

 

YAZDIR