|
Ünye’de |
|
Araştırma : Ahmet
Derya VARİLCİ -
Ahmet KABAYEL
varilci@gmail.com
ahmetkabayel@gmail.com
Ahmet Derya VARİLCİ |
Ünye’de Sinema Yılları - I
02
Şubat 2009 Pazartesi 11:14
“Gerçek, bazen
yalnızca düştür.” Istvan Szabo (Macar Yönetmen)
http://www.unyekent.com/konu/31/unye-8217de-sinema-yillari-1
http://www.unyekent.com/konu/32/unye-8217de-sinema-yillari-2
BÖLÜM I
Belediye Cep Sineması Vizyondaki Filmler - 2009
Ünye Vizyon Gazetesi - 02.12.2009, Yıl : 1, Sayı : 24.
Sinema Günlükleri 1 :
Tarih : 25.12.2008, Perşembe.
Ünye’den üç arkadaş Cem Yılmaz’ın Arog filmini izlemek için Fatsa’ya gitmiştir. 20 gün önce vizyona giren film, ilk gün açılışıyla gişe rekorunu zorladığı için, üç arkadaş telefonla yerlerini ayırtmış, saatinde sinemada yerlerini almış, arkalarına yaslanarak keyifle filmin başlamasını beklemiştir.
Kadılar Yokuşu ve Konak Sineması
Fotoğraf : Yusuf ALVER - Günümüze Ulaştıran : Eren TOKGÖZ
Üç arkadaş, “Beş kişiden az seyirciye film oynatılmaz!” kuralı gereği, filmi izleyemeden Ünye’ye dönmek zorunda kalmıştır.
Filme kendilerinden başka gelen olmamış, bilet paraları iade edilmiştir.
Belediye Sineması
http://varilci.blogspot.com/
Sinema Günlükleri 2 :
Tarih : 1948, Ünye’nin sinema ile tanışıklığı :
Ünye’de modern anlamda ilk sinema Tan Sineması adıyla 1948’de açılır. Samsun’dan gelen Yusuf Bulut, karakolun yanına (şimdiki Akbank’ın olduğu yer), Ünye’nin ilk sinemasını açar.
(Sağda) Yeni Sinema'nın ve Jandarma Karakolu'nun Yer
Aldığı Belediye Caddesi
Fotoğraf : Yusuf ALVER - Günümüze Ulaştıranlar : Nazlı ŞENALP ve Eren
TOKGÖZ
Daha önceki yıllarda, modern anlamda bir sinema salonu yoktur. Ancak Batılı toplumlarda olduğu gibi gezici ekiplerin, bir kaç seans için kiraladıkları mekânlar, portatif makinelerle gösterilen filmlerden söz etmek mümkündür.
Belediye Cep Sineması İşletmecisi İsmail GÜVEN ve Makinist
Odası'nda Ses ve Görüntü Donanımı
Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - 23.12.2009 Ünye Belediye
Sineması
Sinema, radyolu yılların ardından yaşanan büyük bir değişikliktir. Ünyeli'nin dünyaya açılan penceresidir. Afrika’nın balta girmemiş ormanlarıyla tanışır, fillerle, aslanlarla arkadaş olur. Tarzan’la birlikte macera yaşar. Yahut “Vahşi Batı”da at koşturan bir kovboydur, Kızılderili'dir, yahut tarihî dekorlar içinde bir gladyatör olur.
Tan Sineması açıldıktan birkaç ay sonra, bu defa Ünyelilerin kendisi Yalıkahvesi’nde Belediye’nin depo olarak kullandığı binayı sinema olarak kullanıma açarlar. Zaten bu bina geçmiş yıllarda, bando ve musiki kuruluşlarının konser verdiği, zaman zaman sinema gösteriminin yapıldığı eski bir binadır.
Belediye Cep Sineması Baş Makinist Adil
Haznedar (1970) ve Makinist Yrd. Hasan Tandoğdu (21.08.1975) ile
Nevin Sarı'nın Muhasip Gişe Aktivitesi ve E. Esra GÜVEN'in İşletmeciliğinde
İsmail GÜVEN Deneyimiyle Ünye'ye Hizmet Veriyor.
Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - Belediye Cep Sineması Makinist
Odası / 23.12.2009 Ünye
Bir tarafıyla denizin içinde kalan, yalı kazıklarıyla desteklenen binada çok eski zamanlarda sinema izlendiği söylenmektedir. Eski radyoculardan Fatalis Ahmet (Akbulut) ve tüccar Mustafa Kalemen ortaklığında modernize edilen ve hizmete açılan bu sinemanın adı Yeni Sinema olur.
Eski Belediye Binası (Yuvarlak Saatli) - Kameriye -
Askerlik Şubesi - Surlar - Tan Sineması
Gönderen : Fotoğraf Sanatçısı Süleyman İSKENDER (Trabzon)
Tan Sineması, yeni açılan sinema ile rekabete dayanamaz, kapanır. Yusuf Bulut Samsun’a döner. Tan’dan boşalan yere, Yalıkahvesi’ndeki Yeni Sinema taşınır. Yıl : 1950
Bir sonraki yılın yazında, Yeni Sinema’yı kuranlar, Cumhuriyet Meydanı sahilinde yazlık Park Sineması’nı açar. 1951 – 1954 yılları arasında hizmet veren bu sinema, yerini yazlık Paşabahçe Melek Sineması'na bırakır.
Ziraat Bankası (Solda) - Deniz Oteli - Anafarta İlkokulu
(Sağda)
Gönderen : Fotoğraf Sanatçısı Süleyman İSKENDER (Trabzon)
Uzun yıllar hizmet veren yazlık Paşabahçe Melek Sineması (1954 – 1972), Ünye’de uzun yaz gecelerinin vazgeçilmez mekânlarından biridir. Çoluk çocuk, neredeyse Ünye’nin bütün aileleri akın akın sinema sandalyelerini doldurur.
Paşabahçe Melek Sineması
http://varilci.blogspot.com/
Eski bir sinema emekçisi Ömer Ataş (Ünye 1938 doğumlu, 13 yaşından itibaren sinemada çalışmış), bize sinema günlüklerimizde yardımcı olurken, sinemayla ilgili anılarını aktardı. Adı, halâ Sinemacı Ömer olarak anılan Ömer Ağabey, 1950 – 60 arasını “sinemanın altın yılları” olarak nitelendirdi. (Biz, bu sıfatı 60’lı yıllara daha uygun gördük.)
İsmail GÜVEN - Belediye Sineması İki Cep Sineması'na Dönüştü.
http://www.unyevizyongazetesi.com/haberdetay.asp?ID=382
Sinema Günlükleri 3 :
Tarih : 1954, Ünye’de Paşabahçe Melek Sineması’nın açılışı.
İsmail GÜVEN'in Ünye'ye
Yeni Bir Sinemacılık Anlayışı Getirdiği Belediye Sineması'nın Cep Sineması
Aktiviteleri
Belediye Sineması Bilet Arşivi - Büyükler ve Öğrenci Biletleri
(24 Aralık 2009 / Ünye)
Sinemacı Ömer’in anlattığıdır.
Meydandaki Park Sineması karayolu ihalesi alanına girince, yeni bir yazlık sinema projesine girişilir. Nahit Heper, Aptullah Haznedar, Mahir Kocaoğlu ve Ahmet Akbulut’un katılımıyla Saray Hamamı yanında, Paşabahçe’de yazlık Melek Sineması kurulur. Gösterime ilk giren film, İtalyan yapımı Merhamet’tir. Filmi 10 günde 7.500 kişi izler. 1954 Yazı'nda Ünye nüfusu 10.000 kişi civarındadır. (Demek ki filmi üst üste birkaç defa izleyenler olmuş. Çevre ilçelerden ve köylerden gelenler de izlemiş.)
Sinemacılıkta Modernizmin Öncüsü İsmail GÜVEN ve Muhasip Gişe
Görevlisi Nevin SARI İşyerindeyken.
Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - 23.12.2009 Belediye Cep
Sineması Ünye
Karakin Usta ve arkadaşı, Paşabahçe Melek Sineması’nda filmin başlamasını bekliyorlar.
Yazlık yahut kışlık, sinemalar sadece film gösterilen mekânlar değil, aynı zamanda tiyatro, konser, düğün salonudur. Siyasî parti yahut dernek toplantılarının yapıldığı yerlerdir.
(Solda) Askerlik Şubesi - Ortadaki Denize Bitişik Beyaz
Bina TAN SİNEMASI
Fotoğraf : Yusuf ALVER - Günümüze Ulaştıranlar : Nazlı ŞENALP ve Eren
TOKGÖZ
Sinema Günlükleri 4 :
Tarih : 1960’lı yıllar, Ünye’de sinemanın altın yılları.
Belediye Cep Sineması'nda Sinema Makinası
ve Film Arşivi / Sinema Salonunda İsmail GÜVEN ve
M. Ufuk MİSTEPE Atatürk Parkı Manzaralı Sohbet Köşesinde Ünye Sinemacılık Tarihi
ile İlgili Anılarını Paylaşırlarken.
Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - 23.12.2009 Belediye Cep
Sineması Ünye
Sinema bir şölendir :
Çocukluk ve ilk gençlik yıllarımıza damgasını vuran 60’lı yıllarda sinemanın çok özel bir yeri vardı. Topluca izlenen bir gösteri olmaktan öte, her birimiz için sinema bir şölendi. Birlikte koşup oynadığımız, Teksas - Tommiks çizgi romanları takas ettiğimiz, “Makinist ışık!” yahut “Makinist ses!” nidaları atığımız, heyecandan titrediğimiz, hüzünlendiğimiz, kahkaha attığımız yerlerdi.
Topluca bir âyini gerçekleştirir gibi, perdedeki görüntüyle bütünleşir, Sinemacı Ömer Ağabeyin uyaran sert sesiyle kendimize gelirdik.
Sinemalı yıllar, “Beş dakika ara”larda yenen fındıklı kurabiye, simit, içine nohut doldurulmuş gazoz demekti.
Cumartesi günleri yapılan çocuk matineleriyle yetinmeyip, henüz çocuk sayıldığımız dönemde Pazar günleri kadınlar matinesine giderdik. Tanıdık bir ablanın eteğine yapışarak filmi bedavaya getirme şansımız vardı. Kadın matinelerinde daha çok yerli melodramlar oynatılırdı. Önceleri Cahide Sonku, Belgin Doruk gibi isimlerin filmleri varken, daha sonra Fatma Girik, Filiz Akın, Türkân Şoray ve Hülya Koçyiğit’in filmleri afişlerdeki yerini aldı. Cüneyt Arkın, Ediz Hun, Kartal Tibet’i, Kadir İnanır ve Tarık akan takip etti.
Spartaküs, On Emir, Ben - Hur gibi dev yapımları bu dönemde izledik (Yıllar sonra aynı filmleri izlediğimizde, aynı dehşetli duygulardan bir hayli uzakta olduğumuzu gördük).
On Emir / Ben - Hur / Spartaküs Filmleri Bir Dönem Sinemasının
Klâsikleri Oldular.
Televizyon, bilgisayar, atari gibi daha çok bireysel kullanıma açık araçların olmadığı dönemde sinema, çocuklar için vazgeçilmez bir etkinlikti. Sadece çocuklar için değil, Ünye’nin ileri gelen tüm bireyleri, maaile sinemaları doldururdu. Hattâ her film değiştiğinde, sinemanın daimi müşterileri vardı. Abone sistemiyle çalışıldığı bu dönemde, bazı koltuklar, bazı isimlere tahsis edilmişti ( Örneğin, bu metni yazanlardan Varilci’nin dayısı rahmetli Yaşar Kemal Tokaç, Konak Sineması abonesi idi).
Bir Zamanlar Orta Câmi ve Çifte Hamam Mevkiinde Bir Yaz
Sezonu Çalışan Yazlık Rüya Sineması Vardı.
Haftaya diğer sinema günlükleri :
Efsane sinema : Konak Sineması.
Ünye’deki diğer sinemalar.
Sinemanın Çöküşü.
Elveda Sinema.
İsmail GÜVEN'in Ünye'ye Yeni Bir Sinemacılık Anlayışı Getirdiği Belediye
Sineması'nın Cep Sineması Aktiviteleri
Belediye Sineması ve Gösteri Merkezi Kartvizit Arşivi - 24
Aralık 2009 / Ünye
Ünye’de Sinema Yılları - II
4 numaralı bina Yeni Sinema'dır.
Yedi Parçalı Ünye Panoramik Fotoğrafının Parça 1 Görünümü (Bina tespitleri :
F. TERZİOĞLU, C. SÜRGİT).
1. Tuz deposu olarak
kulanıldı, Av. Hasan Öztürk'ün bürosu, şimdi Sofra Lokantası. Binanın sol
tarafına doğru Kuşcalılar'ın binası, daha solda Hüsrev Yürür Fındik
İşletmesi ve hamal kahvesi vardı. Hamalların yoğun olarak gittiği kahveden
sonrası ise Büyük Câmi'nin yanındaki, atların nallandığı, köylünün
hayvanlarını emanet bıraktığı, Arif'in Hanı'nın arkasındaki Helâ'dan
başlayan algun / lâğımın çok pis kokan çıkışı vardı. Dalgalı havalarda o
algunun ağzında çocuklar bekler, bıçak, kama, tabanca şarjörü, para toplardı, 2. Büyük Câmi Minaresi, 3.
Şimdiki Bol Paça Nuri'nin kahvesi (Oğulları Gökhan ve
bitişiği Hicabi Vidinli'nin fındık fabrikası, 4.
Yeni Sinema (Şimdi Akbank, sonrası büyük bir aralık), 5. , 6.
O aralıktan görünen bina, Gürcü Mehmet Abi'nin kahvesi
(arka tarafı Kokulu Hafız'ın dükkânı, 7. , 8.
Eski Jandarma Karakolu (Şimdiki Polis Karakolu), 8 ile 9 numaralı binalar
arasında kalan numaralandırılmamış küçük bina 'Ayak Yolu' yazan Umumî Tuvalet, 9. Eskiden
elit/ekabir tabakanın devam ettiği kahvehaneydi,
sonra lokanta oldu (Ayla, Deniz en son işletenler Taşlıoğlular'dı). Bu
binanın ön ve yan taraflarında heykeller vardı. Ön cephesinde kapı üstünde
sağ ve sol tarafında sanki dışarıya uzanmış, yeleli, dili ve dişleri görünen
aslan kafası vardı. Binanin üç kapısı vardı; önde, yanda taksi durağı
tarafında, arkada eski köprü tarafında. Köprünün sağ tarafında yarıya kadar
gömülmüş çapar leşi vardı. Bu binanın tam karşısı enkaz boşluktu. Hamallar
arabalarıyla orada yığılı olarak, önceleri tahta tekerlekli, sonra lâstik
tekerlekli arabalarıyla orada beklerlerdi. Boşluğun sol tarafı (çatısı
görünen bina) Trabzon Otel ve Lokantası, Osman ve oğlu Hüseyin Kalaycı'ya
aitti. 9 numaranın hemen
arkasında görünen bina Haydar Şahinbaş'a ait fındık fabrikası idi.
10. Bu bina Ayla Oteli'ydi, orta katında, gençlerin meşhur
Mâmut Çavuş isimli işletmecisi vardı. Alt katında Sırmabıyık tarafında Nazım
Biberci'ye ait fırın vardı. Ön tarafında Paşalar'ın Müslüm Gürsoy'un dükkânı
vardı. Müslüm Amca'nın bitişinde Şahinbaş Haydar'a ait fındık fabrikası
vardı. Şimdi altında Ali Şahinbaş eczacılık yapıyor. Sit alanıdır. 11. Bu
binanın üst katı Ayla Oteli adı ile otel olarak, orta katı aynı isimle
kahvehane (Bu iki katı Ahmet Ayla işletiyordu. Zemin katta fırın vardı).
Benzin deposu karşısı ve çınar ağacının arkası boşluktu.
Sanioğulları'nın otobüslerinin yeriydi. 12. BP Benzin İstasyonu (ERAY Otobüs İşletmesi terminali olarak da
kullanılıyordu).
02
Şubat 2009 Pazartesi 11:17
“Gerçek, bazen
yalnızca düştür.” Istvan Szabo (Macar Yönetmen)
BÖLÜM II
Sinema Günlükleri 5 :
Tarih : 1948’den – 2000’lere, Ünye’de sinemanın bütün yılları.
Karakin Usta ve Arkadaşı Paşabahçe Melek
Sineması'nda.
http://varilci.blogspot.com/
Döküm I : Sinemanın Ünye Kronolojisi :
Tan Sineması (1948 – 1950)
Yeni Sinema - Yalıkahve (1948 – 1950 )
Yeni Sinema – Tan’ın yerinde (1950 – 1974)
Park Sineması – Yazlık, Cumhuriyet Meydanı (1951 – 1954)
Paşabahçe Melek Sineması – Yazlık, Saray Hamamı yanında (1954 – 1972)
Konak Sineması, Kadılar Yokuşu’nda (1960 – 1992)
Rüya Sineması, Yazlık, Çifte Hamam yanında (1967 – 1969)
Belediye Sineması (1972 - ? )
İsmail GÜVEN'in Ünye'ye Yeni Bir Sinemacılık Anlayışı Getirdiği Cep Sineması
Aktiviteleri
Belediye Sineması'nda Vizyondaki Filmlerin Afişleri - 24
Aralık 2009 / Ünye
1948 öncesi, Ünye’de modern anlamda bir sinema yoktur, ancak Tan Sineması kurulmadan önce Yalı’daki binada sinema gösterildiğine dair elimizde bilgiler vardır. 1938’de Faruk Yıldız’ın belleğinde, Yalı’da bir Alman savaş filmi izlediği ifade edilmiştir. İrfan Işık Öğretmenimizin de ifade ettiği gibi okula ait müsamere, konser ve oyun salonu olarak kullanılan bu bina, aynı zamanda sinema olarak kullanılmıştır. Gezici film oynatma makinelerinin o dönemde ve daha sonraki yıllarda kullanıldığı bilinmektedir. Gezici film makinelerinden biri halen İrfan Işık’tadır ve öğretmenimiz bir dönem sertifikalı makinist olarak okullarda eğitim sunumları yapmıştır.
Kadılar Yokuşu - Konak Sineması Önü /
Fındık Kadir - Kemal Hüsnü GÜL (Fıstık Külahlı)
Gülây ÖĞRETİM (Mistepe) Fotoğraf Arşivi
Döküm II : Ünye’ye gelen sanatçılar :
Sinema salonları yokken, Ünye’de çadır tiyatrosu geleneği, direkler arası oyunları (vodvil) ve dansöz geleneğinden söz etmek mümkündür. Bu tür mekânlardan birinin Döner Çeşme Meydanı'nda, daha sonra İhtiyaroğlu İşhanı’na dönüştürülen binada faaliyet yürüttüğü bilinmektedir.
İp cambazları, Cumhuriyet Meydanı ve Beylihoru gibi açık alanlarda hünerlerini sergilerken, araya “temsil” denen orta oyununa benzer gösterilerde bulunurlardı.
Açık hava yahut çadırda sürdürülen bu gösteriler, sinemalı dönemde sinema salonlarında yapılmaya başlandı. Şarkı, türkü, dans ve tiyatro amaçlı bu gösterilerin yanında, doğrudan sinema filmlerinin tanıtımını amaçlayan sinema oyuncularının da Ünye’ye geldiği bilinmektedir.
Ünye Döner Çeşme Meydanı -
Fotoğraf : Ahmet Hüseyin (Şen)
Resimli Ünye Rehberi - Müellifi : M. Bahattin (GÜLER) / 1930
Gönderenler : Yüksel ŞEN - Osman DOĞAN
İşte bu sanatçılardan aklımıza gelenler :
Ahmet GÜVENÇ, Bahadır AKKUZU, Durul GENCE,
Barış MANÇO ve Cem KARACA.
Barış'a Özlem Fotoğrafları : M. Ufuk MİSTEPE / Siyaset
Meydanı, Show TV, 31.01.2009 03:01 Ankara
http://www.durulgence.com/tr/durul-gence/foto_galeri.html
Avni Dilligil (Tiyatro), Zati Sungur (Sihirbaz), Tanju Gürsu, Hüseyin Baradan, Necdet Tosun, Fikret Kızılok, Hümeyra, Cem Karaca, Barış Manço, Bilal İnci, Tamer Yiğit, Ekrem Bora, Atıf Kaptan, Cahit Irgat, Yılmaz Köksal, Berkant, Selçuk Ural, Serpil Örümcer, Beyaz Kelebekler, Durul Gence, Fikret Hakan, Celal Şahin, Arif Sami Toker, Selçuk - Rana Alagöz, Melike Demirağ, Edip Akbayram, Gönül Yazar, Muhterem Nur, Nejat Uygur, Gazanfer Özcan, Ulvi Uraz, Ferhan Şensoy, Genco Erkal, Altan Erkekli (İnadına Yaşamak, tek kişilik oyun, Belediye Kültür Sarayı), Öztürk Serengil, Hikmet Şimşek ve Suna Kan.
İKİ ANEKDOT !
Durul Gence ile ilgili yazını okudum. Gerçekten unutulmaması gereken
sanatçılardan biridir. Onu biz de yaşadık. Ancak hangi seneydi
hatırlamıyorum ama, Yeni Sinema'daydı. O zamanlar millî bateristimiz
diye söylenen Vasfi UÇAROĞLU ve hanımı olarak hatırladığım Kâmuran
AKKOR ile Ünye'de yer yerinden oynamıştı. Sahnede şarkı söyleyen
Kâmuran Akkor'a leblebi atan densizin üzerine yürüyecek kadar
yürekli biriydi de. Çenesine doğru sarkan devrimci bıyığı da
dikleşmişti sinirden. Kâmuran Akkor onun saçlarını okşayarak
sakinleştirmişti. Fikri TERZİOĞLU / 14.02.2009 Almanya
Sevgili Ufuk, Ahmet KABAYEL / 13.02.2009 Ünye |
Sinema Günlükleri 6 :
Tarih : 1960, Ünye’de bir sinema efsanesi, Konak Sineması.
Kadılar Yokuşu’nun eteğinde % 50 hissesi Fırıncı Mahmut Arın’a ait arsada, Mimar Feyyaz Efendi’nin inşa ettirdiği sinemanın 1.000 kişilik kapasitesi vardır. Koltuk dizilişi, eğim ve akustiği her yerden izleyicilerin perdeyi görmesine ve sahnedeki sesleri duymasına elverişlidir. Enis Özgün, Ahmet Akbulut, Zekayi Sinanoğlu ve Mahmut Arın’ın katılımlarıyla 1960 yılında hizmete giren sinemanın ilk filmi halka bedava oynatılan “Denizler Altında 20.000 Fersah” tır. (Richard Fleischer’in yönettiği, Kirk Douglas ve James Mason’un oynadığı, Jules Verne uyarlaması, 1954 yapımı “20.000 Leagues Under the Sea” filmi.)
Konak Sineması’nda beğenilen bazı filmler :
Ömer Ağabey gibi ismi sinema ile özdeşleşmiş başka isimler de vardı :
Öztürk Serengil şapkası ve bıyıklarıyla, gişede bilet satan Yılmaz Okumuş.
Dik duruşu ve delikanlı yanıyla “Miki” lâkaplı Necdet Demir.
Makinist Hüsnü Yayan, Mehmet İbiş akla gelen diğer isimlerdir.
(32 milimetrelik filmler 5 - 6 makara halinde Samsun’dan getirtilir.)
1980’li yıllarda sinema işletmeciliğini sürdüren isimlerden biri de Mehmet Çiloğlu’dur.
Rabbum Yaşar (Aydınlık), Arap Yaşar (Darahta) adı sinema ile anılan diğer isimlerdendir.
Yeni Sinema ve Melek’in makinisti, kalın camlı gözlükleriyle hatırladığımız Mehmet Karakaya’dır.
Kışın soğuk günlerinde Yeni Sinema ve Konak’ı ısıtan iri sobaları imal eden Erol Varilci’dir. Bir dönem 1948 – 50 arasında Park Sineması'nın Duhuliye kapısında giriş görevlisidir.
Belediye Sineması
Balkon ve Parter'inin İki Farklı Açıdan Görünüşü
Fotoğrafları Gönderen : Esma GÜREL - Hizmet Gazetesi
07.05.2008
Sinema Günlükleri 7 :
Tarih : 1964, Ünye’de Konak Sineması’ndan bir anekdot.
Sinemacı Ömer’in anlattığıdır.
Yerli yabancı, dönemin iyi isim yapmış oyuncularının filmi gösterilirken izdiham yaşanır, zaman zaman “kapalı gişe” film oynatılır. 1.300 kişiye kadar doldurulan Konak Sineması’nda aralara sandalye atılır, minder yahut mukavva kâğıdı üzerinde ara basamaklara oturulur.
Metin Dönmez adında bir Ünye esnafı, izdihamlı bir gece matinesine bilet almak ister. Ömer Ağabey, tanıdığı bu esnafa daha zevkli bir izleme şansına sahip olsun diye, bir başka gün izlemesini önerir. İyi niyetle yapılan bu öneri sonrası, Ömer Ağabeyin yolu bu esnafımızın dükkânına düşer. Aradığı vida (yahut somun) sadece burada vardır, ama alamaz. Kendisine sinemada yer temin etmediği hatırlatılır. Sonuçta akşam matinesine yeri ayarlanır, sinemacıya istediği verilir.
Sinemada yer kapmak önemlidir, prestij meselesidir. Abone sistemi, aylık ya da yıllık loca kiralama yöntemleri yürürlüktedir. (Avukat Ertuğrul Canarslan’ın abonesi olduğu loca, halâ belleğimizdedir.)
Belediye Sineması'nın Dışarıdan Görünüşü
Gönderen : Esma GÜREL - Hizmet Gazetesi 07.05.2008
Sinema Günlükleri 8 :
Tarih : 1967’den 1972’ye, Rüya’lı yıllar ve Belediye Sineması.
1967’de Çifte Hamam yanına yazlık Rüya Sineması açılır. Rahmetli İsmet Koçkan’ın işletmeye açtığı Rüya Sineması’nın açılış filmi Göklerdeki Sevgili’dir. 1966 yapımı, Remzi Jöntürk yönetimindeki filmin oyuncuları Cüneyt Arkın ve Selda Alkor’dur.
O dönemde dikkati çeken bir başka film; Şafak Bekçileri’dir. 1963 yapımı, Halit Refiğ’in yönettiği filmde, Göksel Arsoy ve Leyla Sayar oynar.
1967’de açılan Rüya Sineması 1969’da kapanır.
1972’de Belediye Sineması açılır, ancak Paşabahçe Melek Sineması kapanır.
1981’e kadar Ünye Belediyesi’nin işlettiği sinemanın müdürlüğünü rahmetli Ayhan Güney (Kuzu Ayhan) yapar. Oynatılan ilk film, Gene Hackman’ın Poseydon Macerası’dır.
Belediye tarafından kiraya verilen sinemayı 80’li yıllardan itibaren İsmail Güven çalıştırmaktadır. Halen sinema, düğün ve tiyatro salonu olarak kullanılan mekânda, Ramazan'da tombala gibi etkinliklere yer verilmektedir. Binanın diğer bölümlerinde Şehir Kulübü, barlar ve çeşitli iş yerleri mevcuttur.
Belediye Sineması Girişinde Sinema Afişleri
Fotoğrafları Gönderen : Esma GÜREL - Hizmet Gazetesi
07.05.2008
Sinema Günlükleri 9 :
Tarih : 1970’li yıllar, sinemanın çöküşü.
60’lı yıllar, özgürlük ve gelişme yıllarıydı. Ancak fazla uzun sürmedi. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde ve Ünye’de 70’li yıllar, ekonomide, kültürde ve sanatta dağılma sürecinin başladığı yıllar oldu. Türk Lirası’nın devalüasyonla yeniden tanıştığı ve kalıcı bir biçimde ülke ekonomisine çöreklendiği bu yıllarda ucuz karate filmleri tüm ülkeyi ve Ünye sinemalarını esir almıştı.
Seks filmi furyasını arabesk film piyasası izledi. Kaliteli film izleyicisi gitmiş, sinema salonları bu tür filmlerle seyirci toplama çabasına girmişti. Henüz televizyon yaygınlaşmamıştı. Ortada bilgisayar yoktu, ama bu dönem Ünye sinemaları için sonun başlangıcı oldu.
Sinema Günlükleri 10 :
Tarih : 1980’li yıllar, elveda sinema!
Her karanlık dönem bir “muamma”dır. 80’li yıllarda Ünye’de sinemanın yok oluşunu açıklamak, diğer kültürel değerlerin erozyonu gibi kolay değildir. Görsel araçların, televizyon, video - kaset ve video - cd, dvd’lerle yoğunlaşması, sinemaya büyük darbe vurmuştur. Buna rağmen, geçtiğimiz yıllarda bazı olumlu gelişmeler yaşadık. 90’lı yılların ikinci yarısında, büyük kentlerde sinemaların yeniden doğuşuna tanık olduk. Seyirci kapasiteleri sınırlanmış, çoğunlukla “cep sineması” biçiminde ortaya çıkan, daha teknik donanıma sahip sinemacıklar türemiştir. Büyük alışveriş merkezlerinde, çok katlı plazaların üst katlarında fast food reyonlarıyla yan yana dizilen sinemaların koltuklarında, arkamıza yaslanarak sinemanın eski büyüsünü aramaktayız.
Guiseppe Tornatore’nin Cennet Sineması belki çok uzağımızda değildir. Ne yazık ki Ünye sinemaya “elveda” demiştir. Yahut şimdilik sinema Ünye ile ayrı düşmüştür. Komşumuz Fatsa daha girişimci olmasına rağmen, maalesef sinema ile arasındaki mesafeyi yeniden kuramamıştır.
Eski Kaymakamlık ve Halk Fırkası Binaları Arkasındaki
Yazlık Park Sineması Arsası
Fotoğraf : Ahmet Hüseyin (ŞEN)