sacayak

ANA SAYFA
(Bu sayfa en son 02 Aralık 2007 tarihinde güncellenmiştir.)

ZİLE’DE
MÜZİĞİN YAŞAYAN
SACAYAKLARI

Araştırmacı Bekir ALTINDAL, Âşık Ali KURT ve Oğlu Murtaza Haydar Bir Söyleşide

Bekir ALTINDAL Fotoğraf Arşivi

Aykut Sineması'nda 1962 yılında yapılan "Zile Kültür Derneği Sanat Gecesi"nden bir anı.
Uğur MUMCU, Hüseyin BAŞPİLAVCI, Mehmet Âli ERDİN, Mahmut ATAGENÇ, Abdullah GÖKÇEK,
Salim SARGIN, Ali BAŞDEMİR, Şahin NEBİOĞLU, Hayati ERYİĞİT, Şeref ATAGENÇ,
Aslan AKMAN ve Ferit OKTAR (Şeref ATAGENÇ albümünden alınmıştır.)

Zile’nin eski bir yerleşim yeri ve kültür merkezi olması sebebiyle tekke - tasavvuf müziğinin yanında Türk sanat musîkisinin de konaklarda icra edildiği, erkeklerin yanında bazı kadınların da ud gibi diğer sanat musîkisi sazlarını çaldığı ve eserleri icra edebildiği büyüklerimiz tarafından ifade edilmektedir. Sanat musîkisi genelde dost meclislerinde, aile toplantılarında icra edilirmiş… Zile’nin köklü ve ileri gelen ailelerinde Türk sanat musîki kültürü yaygın olduğu gibi o yıllarda evlerde gramofonlar bulunmaktadır.

Fevzi Çakmak Ortaokulu Bando Takımı - 1982 / Piyano Öğrencilerinin Saray Sineması Konseri'nden - 1987

Gönderen : Serdar MUTLU andoraturizm@hotmail.com

Mustafa Necati Sepetçioğlu ve eşi Muazzam Hanımefendi’yi İstanbul’da evlerinde ziyâretimizde; bestekâr Giriftzen Asım Bey’in (1852 - 1929) Amasya’da sürgünde iken sık sık Zile’ye geldiğini, Ulukavak seyirlerinde bulunduğunu ifade etmişlerdir.

Cumhuriyet Dönemi'nin başlarında onca imkânsızlıklara rağmen pek çok taş plâklara Zile ve yöre türküleri okuyan, Gazozcu Halil olarak bilinen Halil Gürgöze Bey Zile’de müziğin duayenidir, üstâdıdır. Plâklarda ismi “Zileli Halil Bey” olarak geçmektedir. Dönemin ünlü sanatçısı Refik Başaran eşlik etmiştir.

PLÂK İNGİLTERE BASIMI (Yazısı Osmanlıca) ve TEMİZ DURUMDA.
A YÜZÜ SİVAS'IN BAĞLARI, B YÜZÜ ZİLE ANADOLU ŞARKISI (HAMİD BEY)

1960’lı yıllardan itibaren zaman zaman Türk sanat musîkisi sanatçılarının Zile’ye gelerek konser verdiklerini görüyoruz.

Zile Lisesi Alaflar Hafif Müzik Orkestrası - 1969 Süleyman ÇAVDAR
(Solist, Gitarist), Gülseren (Solist), M. Engin AKYUNAK (Ritm Gitar), Ata EROL (Solo Gitar)

Gönderen : Ata EROL

1960’larda kurulan Kültür Derneği tarafından Türk sanat müziği, orta oyunu, tiyatro, halk müziği dallarında çalışmalar yapılmıştır. Bu yıllar kültürel etkinlikler yönünden Zile’nin altın yıllarıdır.

1956 Doğumlu Cemalettin CEYLAN Zile Kültür Derneği Tiyatro Etkinliklerinde.
(Saray Sineması - Turgut Yıldırım, Şükrü Gökçek, Cemo Ceylan, Ahmet Yaprakdal, Muşit Erdoğan)

Cemalettin CEYLAN Fotoğraf Arşivi - http://cemo.atspace.com

Bu çalışmalar sonrası Tuğrul Mumcu, İsmail Özus gibi sanatçı değerler yetişmiştir.

Diğer taraftan Zile yüzyıllar boyu âşık geleneğinin harman olduğu bölgedir. Her yıl Deri (deyr = panayır) zamanı Boğazkesen’de Âşıklar Kahvesi'ne İstanbul’dan dahi âşıklar gelir. Talibî, Ceyhunî, Kemterî, Kâtibî Zile’nin yetiştirdiği âşıklardan birkaçıdır.

Eserleri radyo ve televizyonlarda okunan Zile’nin Veyseli dediğimiz Sadık Doğanay bu geleneğin güçlü temsilcisidir. Biz Zileli olarak bu büyük âşığımızı yeterince tanıtamadık. Eserlerinin başkaları tarafından alınarak okunduğunu üzülerek öğreniyoruz.

Âşık geleneği dışında Zile’de bağlama çalan, özel günlerde, dost meclislerinde aranan mahallî sanatçılar da olagelmiştir. Yine altmışlı yıllardaki kültür çalışmalarında Türk halk müziği çalışmaları da önemli yer tutmaktadır.

Mevlîdhan Münadiye ÖZEROL

Amasya Cad. - Gazneli Sokak

Postacı Ömer ALTUNSOY Kudümle İlâhî Söylerken

Fotoğraf : Necmettin ERYILMAZ - Haziran 2007 Zile

Zile düğünleri kendine özgü gelenekleriyle on yıllarca süregelmiş, bu düğün müzikleri de altmışlı yıllarda altın yıllarını yaşamıştır. Zile’de erkek ve kadın düğünlerinde sanatını icra eden ve bundan ekmeğini kazanan sanatçı aileler; televizyonun Zile’ye gelmesinden sonra 1970’li yıllardan itibaren Zile’den ayrılıp Bafra’ya göç etmek zorunda kalmışlardır. Yaşı kırkı geçen kadın erkek kuşağı mahalle aralarında, kışın evlerde, gelin hamamlarındaki düğün müziğini, oyunlarını hatırlayacaktır.

Müzisyenler ve Katolik Papazlar - Tokat 1915

Fotoğraf : Anadolu Araştırmaları Enstitüsü Arşivi

Hâtıralara ve hâfızalara nakış nakış işlenmiş bu nostaljiden sonra günümüze gelelim. Türk sanat müziği, Türk halk müziği ve düğün müzikleri ne durumdadır?

1987 - Zile'nin Pop Orkestrası DO-RE-Mİ Zile Halk Eğitim Merkezi'nde Bir Konserde
Piyano : Serdar MUTLU, Davul : Dursun ESER, Gitarlarda : Uğur ÇAVDAR, İsmail HOCA.

Gönderen : Serdar MUTLU andoraturizm@hotmail.com

Sanat müziği sazları kullanabilen ve ilgilenen Zileli hemşerilerimiz ancak 1981 yılında bir araya gelerek bir örgütlenmeye gidebilmişlerdir. 1981 yılında Türk sanat müziği icralarıyla temeli atılan Zile Musîki Derneği’nin adı amatör çalışmalarından dolayı Hoşseda Musîki Grubu olarak adlandırılır. Hoşseda halen Zile’de eski bir binada çalışmalarını fedakârca devam ettirmektedir.

Terzi Ali ÖZGÖK ve arkadaşları Zile bağlarında semaver ve cümbüş keyfinde.

Remziye ŞIKLAR Fotoğraf Arşivi

Sanat müziğine gönül veren bir avuç isimsiz fedakâr bu hemşehrilerimiz, kendi şahsî gayretleri ile Türk sanat müziğini Zile’de yaşatmaya çalışıyorlar. Ellerinden tutan, destekleyen, yardım eden bir kurum, vakıf yok sayılır. Hoşseda ve Gençlik Merkezi’nde yetişen Halise Üstünakın isimli hemşehrimiz TRT’nin açtığı TSM dalında 1992 yılında birincilik gururunu yaşatmıştır Zile’ye ve kendisinde emeği olanlara…

28 Kasım 1988 Halise Üstünakın TRT 1992 TSM Birincisi - Halise Üstünakın Zile Sakarya İlkokulu Gecesi'nde.

Bekir Aksoy - İsmet Başdemir - İbrahim Erdal - Hasan Şendoğdu - Nazan Peker (Kalay)

Hoşseda Grubu 1981 yılında, oluşumunda önayak olanlardan biri olan Öğretmen Bekir Aksoy’un Haznedar Sokağı’nda başlarken bir isimsiz hemşehrimiz vardır aralarında; Hasan Şendoğdu.

Gözleri görmeyen Şendoğdu’nun on parmağında on marifet vardır. Elektronik âlet tamirinden tutun da müzik âletleri tamirine kadar pek çok işi yapmaktadır. Yıllarını, ömrünü diğer arkadaşları ile birlikte Türk sanat müziğine vermiş, pek çok öğrenci yetişmesini sağlamıştır. Bu işe gönül vermiş hemşehrilerimizi tek tek sayamıyoruz burada ama, kitabımızda vereceğiz. Hepsini temsilen Zile’de müziğin sacayağından biri olarak Şendoğdu’dan bahsetmek istedik sizlere…

Yine eski düğün müziği kültürünün kaybolmasına yüz tutmasından, 1980’lerden sonra, özellikle 1990’lı yıllardan beri düğünler elektro bağlama, org eşliğinde neredeyse mekanik olarak yapılmaktadır. Bir iki ekip eski düğün müziğini enstrümanlarıyla yani klarnet, cümbüş, ud ve darbuka ile icra etmektedir. Yukarıda Türk sanat müziğine emeği geçenleri sayamadığımız gibi bu daldaki hemşehrilerimizi de burada tek tek veremedik.

İşte Zile’de eski düğün müziklerini yıllardır icra eden, zamana direnen, bizi eski günlere götüren bu müzisyenler arasında bir duayen var Zile’de; Dursun Karakaş.

Ankara Tokat Haftası Etkinlikleri'nde Klârnet Ustası Dursun KARAKAŞ

Tokat Etkinlikleri/Ankara - Zafer Çarşısı 26.02.2005 Fotoğraf : Necmettin ERYILMAZ

Her ne kadar ilk kurulduğunda ismi Karakaş Orkestrası olarak modern bir isim almışsa da O, 1960’ların düğün müziği kültürünü yaşatan son örneklerinden biri. Yaptığı müziği, sanat olarak görüp görmezsiniz bilmem ama başka Karakaş yok Zile’de. Yani Zile’de müziğin emektarı, üstâdı.. bir başka sacayağı…

Tokat Vakfı Altınpark Anfa Fuarı Etkinlikleri/12.11.2005 C.tesi

KIVIRCIK ALİ, Bekir AKSOY, M. Ufuk MİSTEPE, Dursun KARAKAŞ ve Zileliler

1960’lardan itibaren çocukken bağlamaya başlayan, bugün Zile’de yüzlerce öğrenci yetiştirmiş, Türk halk müziğinin bir duayeni, yani Zile’de müziğin üçüncü sacayağı; Mimar Tekin Kireççi.

Darbuka Ahmet ALBAYRAK, Klârnet Dursun KARAKAŞ, Kanun Behzat
ÇİĞİLTEPE, Cümbüş Mimar Tekin KİREÇÇİ ve Org İsmail YENİER

Tokat Etkinlikleri/Ankara - Zafer Çarşısı 26.02.2005
Fotoğraf : M. Ufuk MİSTEPE

Zile Belediyesi Mahallî Müzik Grubu

Zile Belediyesi Fotoğraf Arşivi - 11.11.2005 Cuma

Kireççi ortaokul ve lise yıllarında bağlamasıyla aranan, 1960’lı yılların sonlarında Zile Lisesi Radyosu’nda program yapan bir isimdir. Mimar olduktan sonra yavaş yavaş gözlerini kaybetmiş ise de müziği bırakmamıştır.

Zile Lisesi Alaflar Hafif Müzik Orkestrası ve Trampet Takımı - Abdurrahman KARANFİL (Bateri),
Ömer ALACALI (Solist), Süleyman ÇAVDAR (Gitarist), Mete BAŞDOĞAN, Cahit, Ata EROL (Ritm Gitar).

Zile Lisesi Trampet Takımı : Ön Sırada Soldan Sağa - Melih BİLGE, Metin SAYAN, Ata EROL, Ahat ALACALI.
İkinci sıra ... ....., Radi EKEN, Bekir ALTINDAL, Son Sırada Davulda Mehmet ....., Onun Önünde Melih KARASOY
Gönderen : Ata EROL - 29 Ekim 1970 Zile

1980’lerde Gençlik Merkezi’nde, daha sonra da yüzlerce bağlama, ud, gitar, org, cümbüş, ney çalabilen öğrenci yetiştirmiştir. Zile’ye ne zaman bir ulusal veya bölgesel televizyon ekibi gelse, Zile türkülerini okuyan, tanıtan, duyuran odur. Türk halk müziğinde Zile’de üstâd durumundadır.

Zile Kültür Evi Bahçesi - TV Çekim Programında Tekin KİREÇÇİ

Zile Belediyesi Fotoğraf Arşivi

Bugün için halen Zile’de ve Zile dışında yaşayan Türk sanat, Türk halk müziğini icra eden, müziğe gönül vermiş pek çok hemşehrimiz var. Onlara haksızlık etmek istemeyiz. Onların hepsi de bu sanata, müziğe gönül vermiş insanlar. Ama biz her üç müzik türünde birer sembol kişileri tanıtmak istedik sizlere.

Zile Musikî Derneği Gecesi 16 Haziran 2001 Solist Bekir Aksoy
Darbuka İsmet Başdemir - Kanun Hasan Şendoğdu - Ud Sadık Ülgen - Keman İbrahim Erdal

Gönderen : Bekir AKSOY

Bugün Zile’de ÇEKÜL ve Tarihî Türk Evleri Derneği’nin teşvikleri, Belediye Başkanımızın gayretleri ile tarihî evlerimizden birkaçı satın alınmış ve restorasyonuna başlanmıştır.

23.05.1970 - Kız Enstitüsü Defilesi müzik dinletisinde Ömer ALACALI, Ata EROL,
Hüseyin ULUS, Süleyman ÇAVDAR, Abdurrahman KARANFİL, M. Engin AKYUNAK, Mete BAŞDOĞAN.

Ata EROL Fotoğraf Arşivi

1960’lı yıllardaki kültür hizmetlerine emeği geçmiş ağabeylerimizden Hulusi Serezli’nin Başkanlığında, pırıl pırıl Zile sevdalı genç kuşakların gayretleriyle sanal âlemde Zile Plâtformu kurulmuş olup yakında restorasyonu tamamlanacak bir tarihî evde hizmet vermeye başlayacaktır. Başka bir anlatımla 1960’lı yılların kültür ve turizm çalışmaları yeniden canlandırılacaktır.

1987-1988 / Zile Gençlik Merkezi Konseri
MÜDÜR Yusuf MERAL, Piyano Öğrencileri ve Öğretmenleri Serdar MUTLU
Zile Saray Sineması ve Halk Eğitim Merkezi'nde Zilelilere Koro Eşliğinde Konser Verirken.

Bu bağlamda Hoşseda Musîki Grubu’na ve diğer müzik dallarında hizmet verenlere de böyle bir kültür evi tahsis edilmesi durumunda Zile’ye gelen turist ve gruplara yönelik hem sanat müziği icrası hem de Zile ve yöre türküleri, folkloru, semahları tanıtılacaktır.

Altıok Bayraklarıyla Donanımlı Zile Halkevi Müzik Etkinlikleri

Zile Belediyesi Fotoğraf Arşivi

Beni şimdiden heyecanlandıran bu çalışmaların semeresinden birinin müjdesini birkaç gün önce aldım. Mahallemden yetişmiş, çocukluğumuzda, Zile Gençlik’teki futboluyla bize idol olan; Zile’mizin yetiştirdiği Ressam Heykeltraş Sevgili Cahit Koççoban Ağabey’in Zile şehitlerini temsilen Kınalı Ali Heykeli'ni yapacağını Sevgili Necmettin Eryılmaz’ın müjdesi ve kendisinden duymak son derece mutlu etti.

1987 - Zile'nin Pop Orkestrası DO-RE-Mİ Zile Halk Eğitim Merkezi'nde Bir Konserde
Piyano : Serdar MUTLU, Davul : Dursun ESER, Gitarlarda : Uğur ÇAVDAR, İsmail HOCA.
Gönderen : Serdar MUTLU andoraturizm@hotmail.com

Bu yıllarda sporda, basketbolda İbrahim Aksoy Hocamız ve Gülsenem Bayramoğlu kardeşimizin çalışmaları, başarıları bir başka sevincimiz. İnşallah başka bir yazıda da Zile’de spordan, emeği geçenlerden bahsedeceğiz.

Müzikle başladık, Zile Plâtformu ile devam ettik yazımıza. Konuyu biraz dağıttık ama yazmadan da geçemezdik. Yukarıda belirttiğimiz gibi Zile’de müziğin sacayağı olan bu üstâdların şahsında tasavvuf, sanat, halk müziğinden, Zile folkloruna, davul zurnasından halaylarına, semahlarına kadar emek verenleri, Zile kültürünü yaşatanları selâmlıyoruz satırlarımızda.

27 Mayıs 1970 - Zile Lisesi'nin "Balıkesir Muhasebecisi" Piyesinin ardından
Alaflar Hafif Müzik Orkestrası kısa bir müzik dinletisi yapmıştı. M. Engin AKYUNAK (Ritm Gitar),
Gülseren (Solist), Ata EROL (Solo Gitar) ve Süleyman ÇAVDAR (Solist, Gitarist).
(Solda - Mavi Işıklar Kıyafetiyle Süleyman ÇAVDAR / Gitarist)

Gönderen : Ata EROL - Soldaki Fotoğraf : Foto Kemalettin AYDIN

Selâmlarken de bir arzumuzu yazmak istiyoruz izninizle. Nasip olur da sözümüzü yerine getirirsek; bir kültür evinde makat ya da yer minderlerine oturup, hûşu içinde Zile müziğinin sacayaklarının nağmelerini dinlemek arzumuzdur… Çok şey mi istedik acaba?

Zile Makaleleri Sayfasına

Dönmek İçin TIKLAYINIZ