ANA SAYFA            
(Bu sayfa en son 02 Mayıs 2007 tarihinde güncellenmiştir.)

 

 

HÜSEYİN
CAHİT ÖZTELLİ

BİR KÜLTÜR DUAYENİ

Makale : M. Ufuk MİSTEPE
(Araştırmacı - Orman Endüstri Yüksek Mühendisi)


H. Cahit ÖZTELLİ (Ön Sıra - Sol Başta) : 1972'de Silifke'yi Ziyâretleri
Cumhuriyet İlkokulu'ndaki Müzeyi Gezdikten Sonra Arkadaşlarıyla Bahçede

HÜSEYİN CAHİT ÖZTELLİ
ZİLE'Yİ KUCAKLAYAN
BİR KÜLTÜR DUAYENİ
(1910 Erzincan - 24.02.1978 Ankara)

            Zile'nin Cumhuriyet Dönemi'nde kültürel alt yapısını araştıran ilk kültür elçisidir. 1910 yılında Erzincan'da doğan H. Cahit ÖZTELLİ edebiyatımıza Türk Halk Edebiyatçısı ve Tarihçisi, Türk Halk Bilimcisi olarak damgasını vurmuştur. H. Cahit ÖZTELLİ, Türk Halkbilimi'ne ve özellikle saz şiirine emek veren, ilk kaynaklara giderek gerçekleri bulmaya çaba gösteren, sayısı az bulunur araştırmacılarımızdan biri idi.


Konya Hâtırası : Soldan - Vecdi Yarman, Ahmet Kabaklı, H. Cahit
ÖZTELLİ, Feyzi Halıcı, İrfan Ünver Nasrattınoğlu ve Konyalı Bir Gazeteci.

            Halk Edebiyatı ve Tarihi'nin ülkemizde duayeni ve otoritesi haline gelmiştir. Türk Halk Edebiyatı ve Tarihi üzerindeki bilgisi, gücü ve kaynakları kuşku götürmez ilkelere dayandığından tümü ile kabul edilebilir niteliktedir.

            Tokat Yeşilırmak İlkokulu'nu 1924, Gümüşhane Ortaokulu'nu 1928, Trabzon Lisesi'ni 1936, DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü de 1939 yılında bitirdi. Babası Dr. Ali Vasfi Bey, annesi Zehra Hanım'dır. Üç erkek kardeşin en büyüğü olan ÖZTELLİ'nin en küçük kardeşi Dr. Nadir ÖZTELLİ vefat etmiştir. Ortanca kardeşi Haşmet ÖZTELLİ Diş Hekimi'dir.

H. Cahit ÖZTELLİ Gençlik Yıllarında Zile'de.

Fotoğraf : Foto Nevzat EKEN
Öztelli İmzalı Fot. Gön.: Nurhan Buhan GİRGEÇ

            Denizli'de Edebiyat Öğretmeni olarak göreve başladı. 1941 - 1944 yılları arasında askerlik yaptı. Ardından Samsun (1944 - 45), Mersin (1945 - 56), Konya (1956 - 59) ve Ankara Atatürk İlköğretmen Okulu'nda 1959 - 61 yılları arasında Edebiyat Öğretmenliği yaptı.

            M.E.B.'de Ansiklopediler Şubesi'nde redaktör olarak (1961 - 66) çalıştı ve Türk Ansiklopedisi'ne birçok madde yazdı. 13.06.1966'da Millî Folklor Enstitüsü'nün ilk müdürlüğüne atandı. 14.05.1970'de Çankaya Lisesi Edebiyat Öğretmenliği'ne atandı ve 1972 yılında bu görevdeyken emekli oldu. DTCF'de Halk Edebiyatı dersleri vermeye başladı.

 

  Öztelli için

Eğlen bre kahbe dünya
N'ettin Cahit Öztelli'yi
Günlerini saya saya
Yuttun Cahit Öztelli'yi

Güllerini dere dere
Hayâlini yora yora
Bir daha hiç gelmez yere
Attın Cahit Öztelli'yi

POYRAZOĞLU'yam fırağa
Düşmüşem gama merağa
Sonunda kara toprağa
Kattın Cahit Öztelli'yi

Âşık Poyrazoğlu

            Kanser hastalığına yakalanan ÖZTELLİ 24.02.1978 tarihi saat 20:30'da vefat etti. 26.02.1978'de Ankara Karşıyaka Mezarlığı'na defnedildi. 1937 yılında İlkokul Öğretmeni Fikriye Hanım'la evlenen ÖZTELLİ'nin Doğan (1939), Neşe (1942) ve Eren (1944) adlı üç çocuğu oldu.

            ÖZTELLİ'nin özel meraklarından biri arkeolojik araştırmalardı. Zile'deki tarihî Maşat Harabeleri'ni keşfedip, ilgilileri haberdar eden O'dur.

     
H. Cahit ÖZTELLİ'nin Eserlerinden İki Tanesinin Kapak Kompozisyonu

            Sayın ÖZTELLİ yapılan seminer, sempozyum, açık oturum, toplantı ve kurslarda bulunması ile kültürel çalışmalara değer katma imkânı vermiştir. Müzeler, arşivler, depolar, kitaplıklar, mezartaşı yazıtlarının bulunduğu yerler, câmiler, han, hamam ve kitabelerin, defterlerin, cönklerin, yazıların bulunduğu yerler, kervansaraylar, köyler, köylüler.

Öztelli, 1972'de Bir Toplantıda.

            Özetle maddî ve manevî kaynakların bulunduğu tüm yerlere durup, dinlenme bilmeksizin büyük bir şevk, aşk ve gönülle yılmadan, yorulmadan büyük bir enerji ile koşup gider, inceler ve onları vesikalandırarak eserlerine, çalışmalarına katardı. Tam ileri; batılı anlamında bir araştırma, derlemeci bilim adamı idi.

            O, Türk folklorunun Halk Edebiyatı dünyası içinde derin, yaygın, ilginç, eşine çok az rastlanan araştırıcı, derleyici, eleştirici ve Türk Edebiyat Tarihçisi niteliklerine hâizdir. Türk Halk Edebiyatı, Türk Edebiyat Tarihi, Türk Dili, Türk Folkloru, Güzel Sanatlar, İslâm Mezhepleri ve Tarihi, Ansiklopedi vb. gibi çok geniş alanlarda çalışarak söz ve eserlerin sahibi olmuştur.

       
Hüseyin Cahit ÖZTELLİ'nin Yayımlanan Eserlerinden Üç Tanesinin Kapak Kompozisyonu

            Ahmet KÂĞIZMAN'ın o tarihlerde Zile'de kültüre verilen değeri yansıtmak üzere bir anısını burada zikretmeden geçemeyeceğim : « ... O tomarlar içinde, özellikle bir fotoğrafın bende ayrı bir yeri ve önemi vardı. Bana göre o fotoğraf, bir ''Seviye Göstergesi''  idi. Yetmiş yıl öncesi Zile'sinin ''Kültür Düzeyinin Tesbiti'' vardı o fotoğrafda.

            Fotoğraf, babama  arkadaşlarından Tayip Serimer  tarafindan 1938 yılında gönderilmiş bir ''Bayram Tebriği'' idi. Şimdiki Hükûmet Binası'nın  olduğu yerin fotoğrafıydı. Amasya, İstasyon, Cumhuriyet ve Turhal Caddeleri'nin kesiştiği kavşaktan, büyük ihtimalle Şule Kahvesi'nin önünden çekilmişti. Fotoğrafa bakar bakmaz, Turhal ve Amasya Caddeleri'nin kesiştiği köşeye konmus bir ilân panosu dikkati çekiyor. ''Benim çocukluğumda ilân panosunun konduğu köşede 'Korsuyun Suyu' akan bir çeşme vardı'' dersem, yaşıtlarım ve benden büyüklerim daha iyi anlayacaklardır tarif etmek istediğim noktayı.

Sağda H. Cahit ÖZTELLİ'nin Dil Mevzulu Konferans Duyurusunu Gösterir İlân Panosu

Fotoğrafı Gönderen : Ahmet KAĞIZMAN / Hükûmet Meydanı - Eylül 1937

            İlân panosunda ne yazıyor diye merak edip, iki büyüteci üst üste koyarak, yazıyı büyüterek okumaya çalışmış ve okumayı da başarmıştım. Panoda : ''26 Eylül 1937 Pazar günü, Dil Bayramı münasebetiyle Atatürk Anıtı'na saat 14:00'de çelenk konulacak ve  19:00'da Dil Fakültesi talebelerinden Bay Cahit Öztelli tarafindan 'Dil Mevzuu' üzerine konferans verileceğinden, yoldaşların muayyen saatte hazır bulunmaları.'' yazıyor. Altta da bir imza var..  H. B. Evimiz dediği, 'Halkevi',  H. B. de  'Halkevi Başkanı' olsa gerek.

            Evet. İşte burada  dikkatinizi çekerek, bir  dakika  düşünmenizi rica ediyorum. Bundan 70 yıl önce Zile'de  Dil Mevzuu'nda konferanslar veriliyor ve bütün Zile halkı bu konferansa davet ediliyor.

            Okullardaki ufak çaptaki çalışmaları bir tarafa bırakacak olursak, bugün böyle kültür ve sanat konulu konferansların verilmeyişi, halkımızın televizyon kültürüne mahkûm edilip, medyanın insafına bırakılışı, hazin ve aynı zamanda utanılacak bir vakıadır bana göre.»


Öztelli, Karaman'da Yunus Emre Büstü Yanında.

            Hayatı süresince, vatanını bir uçtan bir uca gezmiş, ona yüz sürmüş, incelemiş, alın teri dökmüş, emek vermiş, bu uğurda ömür tüketmiş; vatanını, toprağını, insanlarını sonsuz varlığı ile seven (Milliyetçi Âşık) bir insandı. Hümanist, pozitivist, mutasavvıf halk adamı, âşık, nekre, bektaşî mizaçlı, gönül adamı, engin dostluk, kardeşlik içinde güleç yüzlü, şen, canlı, sevgi dolu Cahit ÖZTELLİ üstadımız yaşantımızın simgeleştirilen kişisiydi.

            Eğer bir gün Türk Halk Edebiyatı ve Tarihi için büyük ilim, bilim ve sanat adamlarına verilen (Türk Şeref Madalyası ve Beratı) düşünülüyorsa kuşku yok ki bunun başında Cahit ÖZTELLİ Hoca gelmelidir.

            Türk Folklor Araştırmaları Dergisi Sahibi İhsan HINÇER büyük dostu ÖZTELLİ için şunları yazmıştır : "Yaşantısı boyunca dergimizi ve beni her vesile ile övdü ve yüceltti. Ne zaman bir araya gelsek eski günleri anar, Fakülte'den sonra folklor çalışmalarını yürütecek bir ortam bulamadığını, bastırdığı «Zile'li Şairler» adlı kitaptan da umduğu ilgiyi göremediğini söyler ve büyük bir değer bilirlikle : - Eğer bana mektup yazıp, benden Halk Şiiri, Halk Edebiyatı ve Folklor konularında yazı istemesen, belki bu alanlarda hiç çalışmayacak ve şimdiki Cahit ÖZTELLİ olamayacaktım," derdi.

            Bizde folklor, Tanzimat'tan sonra, birtakım yazarlarımızca söz konusu edilmişse de bu, geniş ölçüde kamuya mal olmuş bir düzeye ulaşmamıştır. Başlı başına bir çalışma alanı olarak ortaya atılması, 1927'de «Halk Bilgisi Derneği» adıyla kurulmuş olan bir özel örgütle belli bir nitelik kazanmıştır. Ülkemizdeki dağınık Folklor çalışmaları, ÖZTELLİ'nin Millî Folklor Enstitüsü Müdürü olmasından sonra, onun çabaları sonucu derlenmeye, toparlanmaya başlamıştır.

    
Sivas Folkloru ve Türk Folklor Araştırmaları Hüseyin Cahit ÖZTELLİ Özel Sayıları

            Orhan Şaik GÖKYAY diyor ki : Cahit ÖZTELLİ'nin hepimizin sevgisini ve saygısını hak etmiş olan bu değeri yanında, bir başka yönünü de dile getirmeden edemiyorum. Bizim halk insanımız gibi onu da bu halkla birlikte yoğrulduğu hamura özgü bir güzel yanı vardır. Rahmetli, hiçbir zaman kıskanç olmamıştır; bulduklarını, bildiklerini saklamak, başkalarından esirgemek yoluna sapmamıştır; kitaplarını, cönklerini, yardımlarını yalnız kendine alıkoymamıştır; elinden gelen her türlü yardımı, tanısın tanımasın, kimseden esirgediği olmamıştır. Konya'da kendisiyle ilk tanıştığımız zaman, Bey Beyrek Hikâyesi'nin, sekiz sayfa tutan rivayetini, yüksünmeden yazıp bana gönderdiği gibi ondan sonra da Dede Korkut'la ilgili nerede ne bulup gördüyse onları bana ulaştırmıştır.

            Özcan SEYHAN H. Cahit ÖZTELLİ için diyor ki : Bir sohbetimiz sırasında; « - Ben, ağızdan işitilen halk şiirine güvenemem. En güvenilir kaynaklar cönklerdir, onları arayıp bulmalı ve meydana çıkarken belgelere dayalı çıkmalı.» demişti. «Zile'li Şairler, Karacaoğlan, Köroğlu, Dadaloğlu, Dertli - Seyranî, Nesimî, Ercişli Emrah, Pir Sultan Abdal, Evlerinin Önü» adlı kitapları bunlara en güzel örneklerdir.

    

            Kendisiyle 1977'de en son evinde «Çalışma Odası'nda» uzun süre görüştüğümde; zengin kitaplığına, bir yığın folklor malzemelerine, özellikle cönklerinin çokluğuna, bir de çok meraklı olduğu tarihî eski eserler koleksiyonuna hayran kalmaktan kendimi alamamıştım.

Türk Halkbilimcisi ve Araştırmacı Hüseyin Cahit ÖZTELLİ
   
Çalışma Odasında Çok Sevdiği Kitaplarının Önünde..

            Bu konuda Hikmet DİZDAROĞLU şöyle demektedir : «Özel kitaplıkların en zenginlerinden biri onda idi. Cönk sayısı bakımından, o zenginlikte bir başka özel kitaplığın bulunacağını sanmıyorum. Kitaplığın zenginliği, bir kişinin elinde birçok belgenin bulunması bir talihtir elbette; ama, bu kitaplıktan ve o belgelerden yararlanmak çok daha önemlidir.»

            Fakir BAYKURT merhum için yazdığı makalesinde : «Lise Öğretmenliği'ni Mersin'den Konya'ya aktarmıştı. O sıralar Dede Korkut üzerinde duruyordu daha çok. Halk inançları ve özellikle Alkarısı üzerinde çalışıyordu. Zile'de arkeolojiye dalmıştı. Örneğin orada Maşat'ı bulmuştu. İlk yapıtı Zile'li Şairler'le birlikte 19 basılı yapıtı olmuştu.

            Bekir AKSOY anılarında : "1970'li yıllarda Öğretmenler Derneği Belediye Sarayı'nın Cumhuriyet Caddesi'ne bakan tarafında en üst kattaydı. O yıllarda H. Cahit Öztelli isimli araştırmacı büyüğümüz bizlere Zile'nin töreleri, gelişmişliği ve benzeri birçok konular üzerinde çok geniş kapsamlı bir konferans vermişti. Salon dolu idi ve biz onun akıcı üslûbuyla bizlere sunduğu o güzel konferansı sonuna kadar izledik. O yıllarda İlköğretim Müdürü Turgut Yıldırım idi. Kendisi bu tip çalışmaları çok severdi. Öğretmenler Derneği'nin fotoğraf arşivinde bu yıllarla ilgili fotoğraflar olabilir, araştıracağım." demektedir.

Resim : Öğrencisi Etem ÇALIŞKAN

Türk Folklor Araştırmaları - Şubat 1979

Merhum Hüseyin Cahit ÖZTELLİ'nin
ZİLE ile İlgili Yayımlanmış Kültürel Araştırmaları

"ALİ CENGİZ OYUNU"
MASALININ ZİLE RİVAYETİ
Derleme : Hüseyin Cahit ÖZTELLİ
Türk Folklor Araştırmaları
Aralık 1953, Sayı : 53, Sh. 347 - 348.
DEDE KORKUT
BAMSİ BEYREK'İN
ZİLE VARYANTI
Yazan : H. Cahit ÖZTELLİ
Türk Folklor Araştırmaları Dergisi (Aylık) -
Ocak 1954, Sayı : 54, Sh. 853 - 855'de yayımlandı.
DEDE KORKUT
BEY BEYREK'İN
ZİLE VARYANTI
Makale : H. Cahit ÖZTELLİ
19 Mayıs Samsun Halkevi Dergisi
Cilt : 7, Sayı : 66, Sh. 14 - 17'de yayımlandı.
HALK TEDAVİLERİ Makale : H. Cahit ÖZTELLİ
19 Mayıs Samsun Halkevi Dergisi
Cilt : 7, Sayı : 66, Sh. 38 - 39'da yayımlandı.
ZİLE'DE
DOĞUM VE ÂDETLERİ -
BAŞA HASIR YAKMAK
Makale : H. Cahit ÖZTELLİ
Türk Folklor Araştırmaları -
Kasım 1951 - Eylül 1953,
Sayı : 28 - 50, Sh. 436 - 790'da yayımlandı.
ZİLE'DE KULLANILAN
BAZI HALK
İLÂÇLARI
Makale : H. Cahit ÖZTELLİ
Halk Bilgisi Haberleri - Aylık Folklor Mecmuası
Yıl : 10, Sayı : 109, İkinci Teşrin 1940,
Sh. 15 - 17'de yayımlandı.
ZİLELİ
SEYİT DERVİŞ'İN
YATIRLAR DESTANI
Makale : H. Cahit ÖZTELLİ
Türk Folklor Araştırmaları -
Ekim 1968,
Sayı : 231, Sh. 5081 - 5084'te yayımlandı.
ZİLE'Lİ ŞAİRLER Yazar : H. Cahit ÖZTELLİ
Kitap Adı : Zile'li Şairler - Samsun Lisesi Edebiyat
Öğretmeni, Vilâyet Matbaası - Samsun 1944, 144 sh.

            Metin SOYSAL'ın anılarından aktardığı şu cümle ile makalemi sonlandırmak istiyorum : «Onun, lise sıralarındaki sözleri kulaklarımızdaydı : - Çocuklar! İleride seçeceğiniz meslek, birer folklor araştırmacısı olarak çalışmanıza engel değildir. Folklor hazinemize ne katarsanız, ulusal kazancımız olacaktır. Folklorculuğun yaşı yoktur...»

         

ZİLE KONFERANSI
Türk Dili ve Gelişmesi - Zile'nin Tarihî ve Folklorik Önemi
(Kaynak : ÇAĞILTI DERGİSİ - Cilt : 1, Sayı : 5, Ağustos 1961/Zile, sh. 24.)

            Türk Dil Kurumu Üyesi ve Edebiyat Öğretmeni, kıymetli hemşehrimiz H. Cahit ÖZTELLİ memleketimize teşrif etmişlerdi; daha evvelki tarihî ve folklorik ve Türk Dili hakkındaki çalışmalarını bildiğimiz için kendilerinden bir konferans rica ettik. Lûtfettiler.

            27.06.1961 Salı günü saat 17:30'da derneğimiz lokalinde, seçkin davetliler ve üyelerimizin iştirak ettiği şu konuşmayı yapmışlardır.

            «Çocukluğum Zile'de geçmiştir. Kendimi tam manâsıyla Zileli addetmekteyim. Kaza merkezinde ve köylerinde tarihî hazineler yatmaktadır. Uzun seneler kaza merkezindeki ve köylerdeki tarihî eserleri tetkik ettim. Kıymetlendirdim ve daha kıymetlenmesi için resmî makamlar nezdinde teşebbüste bulundum.

            Dil ve bunun önemi, dilin milletler varlıkları üzerindeki etkisini, insan topluluklarının millet olmak vasfında birinci unsurun dil olduğunu izahtan sonra Türk Dili'nin Dünya'daki bütün dillerden daha zengin olduğunu, birçok Avrupa ve Asya milletlerinin dillerinde Türkçe pek çok kelime bulunduğunu açıkladı. Dünya'nın üç kıt'asına medeniyet yayan atalarımıza, Türk dilinin de yayılmasına tesirlerini, söylediler. Türkçemizin zengin ve güzel bir dil olduğunu misallerle anlattılar.

            Konuşmalarına devam eden Sayın ÖZTELLİ, "bugün Türkiye'de Öz Türkçe konuşmaya doğru kuvvetli bir cereyan olduğunu" söyleyip, buna daha ziyâde köylerimizde ehemmiyet verildiğini ve bilmeden de olsa Arapça veya Lâtince veya Grekçe'den çok Öz Türkçe konuşulduğunu söylediler.

            Türk Dil Kurumu'nun bu sahadaki çalışmalarından bahisle, aydın Türk gençlerinin Türk Dil Kurumu'na yardımcı olmalarını izah ettiler. Bu mevzuda Türk Dili Tarama Dergisi'nden bahisle orada pek çok kelimenin menşeinin Zile olduğunu söylediler.

            Konuşmasının bu kısmını bitirdikten sonra dinleyicilerden bu mevzuda kendisinden bir şey sormak isteyen olup olmadığını söyledi. Dinleyicilerden bazıları Türk Dili ve Türk Dil Kurumu'nun çalışmalarına dair çeşitli sualler sordular. Cevaplandırdıktan sonra konuşmasının ikinci kısmını teşkil eden, Zile'nin tarihî ve folklorik önemi mevzularına geçti ve bu hususta da ezcümle şöyle konuştular :

H. Cahit ÖZTELLİ Sık Sık Katıldığı Kongrelerin Birinde
Bildirisini Okurken (Oturan Zat Eski Devlet Bakanı Muslih Fer)

            Zile'nin tarihi en az 9 - 10 bin sene vardır. Bu itibarla tarihî bakımdan çok zengindir. Esasen yurdumuzun her bir parçası tarihî hazinedir. Hattâ yabancılar bize (Ne bahtiyârsınız, tarih içinde yaşıyorsunuz.) derler. Zile'nin gerek merkezinde ve gerek köylerindeki tarihî eserlerden ayrı ayrı bahisle; bunları toplayıp kıymetlendirmek lâzım. Bu iş şimdi Zileli aydın gençliğe ve Kültür Derneği'ne düşmektedir. Ben emekli olduğum zaman Zile'ye gelip, tarihî ve folklorik çalışmalarıma kaldığı yerden devam edeceğim. Hattâ bunları en iyi muhafaza etmenin yegâne çaresi bir MÜZE tesis etmekle mümkündür.

            Daha sonra konuşmasına Zile'deki Halk Âdetleri'nden ve folklorundan bahisle devam etmiş ve birçok düğün ve eğlence âdetlerinden ve bazı hastaları telkinle tedavi eden ve afsunlayan ailelerden (ocaklardan) bahsetmiş ve bu ocakların din ile hiç ilgisi olmadığını ve daha ziyâde cinler ve şeytanlarla ilgili olduğunu ve afsunlarını öyle yaptıklarını anlattı.

            Konuşmasını bitirmeden evvel bir noktaya daha temas etti ve ilâveten «tarihte geniş bir kitlenin müntesibi bulunduğu Enaitis Mezhebi'nin mabetlerinin Hıdırlık Mevkii'nde bulunması ihtimalinin çok kuvvetli olduğunu söyledi. Oradaki sütunlardan ve büyük taşlardan bu neticeye vardığını söyleyip, ileriki çalışmalarda, gerek yerli tarihçiler ve yabancı tarihçiler, bir gün gelip, bu mevkide esaslı bir kazıya başlayabilirler. Eğer araştırmalar müsbet netice verirse, burası mühim bir turistik şehir olabilir.» dediler.

            Sözlerine son vermeden evvel bu mevzudaki sorulara da cevap verip, Kültür Derneği kurucu ve idarecilerine teşekkür edip, intişar etmekte olan ÇAĞILTI Dergisi'ne yazı göndereceğini vâdedip, dinleyicilere teşekkür ederek konuşmasını bitirmiştir.

            Konferansçıyı dinleyicilere takdim eden Dernek Başkanı Osman UĞUREL tekrar söz alıp, konferansçıya ve dinleyicilere teşekkür etmiş ve bir saatten fazla ilgi ile takip edilen konferans sona ermiştir.

            Dinleyiciler tarafından ilgi ile takip edilen konferans muhitimizde çok müsbet karşılanmış ve bizzat dinlemek imkânını bulamayanlar üzüntülerini izhar etmişlerdir.

CAHİT ÖZTELLİ İLE
(Kaynak : ÇAĞILTI DERGİSİ - Dönem : 2, Sayı : 4, Ağustos 1973/Zile, sh. 3 - 4.)

Çağıltı Aylık Kültür ve Sanat Dergisi
      
(Cilt 1, Sayı 3 - 4, Haziran - Temmuz 1961, 125 Krş) ve (Sayı : 11, Nisan 1962)

H. CAHİT ÖZTELLİ'NİN BÜYÜK YAKINLIĞI

            Şair - Yazar, Ankara Dil - Tarih - Coğrafya Fakültesi «Halk Edebiyatı» Kürsüsü Öğretmeni, Türkiye Folklor Araştırma Enstitüsü kurucusu, hemşehrimiz Sayın H. Cahit ÖZTELLİ - ÇAĞILTI Ailesi'ni - ziyâret için Zile'ye geldiler.

            17.07.1973 Salı akşamı Zile Kültür Derneği Lokali'nde ve 18.07.1973 Çarşamba akşamı Zile Öğretmenler Derneği Lokali'nde Zile Kültür Derneği'nin onuruna düzenlenen sanat sohbetinde çeşitli sanat sarunları tartışıldı, konuşuldu. Sayın ÖZTELLİ'ye ÇAĞILTI için gösterdiği yakınlığa ve kazandırdığı yeni bilimsel havaya teşekkür eder, saygılar sunarız.
                                                               ÇAĞILTI AİLESİ

            Türk Folkloru'nun zenginleşmesine büyük katkıları olmuş, sayısız CÖNK'leri bulup Halik Şiiri'nin ana kaynaklarını ve olgun meyvalarını yazın evrenimize kazandırmış, folklorcu, derleyici, yazar H. Cahit ÖZTELLİ Zile'ye geldiğinde dergimiz ve derneğimizle ilgilendi. Biz de kendisine sorular yönelttik. Yönelttiğimiz soruları ve cevaplarını sunuyoruz.

            ÇAĞILTI - Zile'ye bu haftaki ziyâretinizin Zile Tarihi ve Folkloru ile ilgisi var mıdır?

            ÖZTELLİ - Evet, Zile'yi elli yıldan beri tanıyorum. 30 yıldan beri de Zile folkloru, tarihi üzerinde çalışıyorum. Bu bakımdan Zile'ye daima içten bir yakınlık ve sevgi duyarım. Bunun için yeni araştırmalar yapabilmek için geldim.

            ÇAĞILTI - Zile'li Şairler adlı kitabınızı yeniden genişleterek yayımlamayı düşünüyor musunuz?

            ÖZTELLİ - Hayır. Çünkü yeniden katılacak bir ozanın kaldığına inanmıyorum. Ben bütün olanakları zorlayarak bu eseri ortaya koydum.

            ÇAĞILTI - «Armuttan Kayacağım» ve «Müdür» adlı türküler bildiğimiz kadarıyla Zile'nin türküsüdür. Bunları «Evlerinin Önü» adlı kitabınızda Sivas'a mal ettiniz. Bunun nedenini açıklar mısınız?

            ÖZTELLİ - Ben doğrudan doğruya halktan türkü derlemiş değilim. 50 yıldan beri yayımlanmış eserlerden ve 300 yıldan beri yayımlanmış eserlerden yararlanarak kitabımı çıkardım. Eldeki kaynaklar bu türkülerin Zile'li olduklarını bildirmiyorlar. Bilse idim sevinerek alırdım. İkinci baskısında (Armuttan Kayacağım) ve (Müdür) türküsünün Zile'ye ait olduğunu belirtip düzeltirim.

H. Cahit ÖZTELLİ Bir Kongrede Bildirisini Okurken

            ÇAĞILTI - Çağıltı sayfalarında Zile ile ilgili bir seri yazınızı bekliyoruz. Bu mümkün olabilecek mi?

            ÖZTELLİ - Her zaman Çağıltı'da Zile ile ilgili yazılar yazacağım.

            ÇAĞILTI - Zile'li olmadığınız halde Zile'ye olan tutkunuz nereden geliyor?

            ÖZTELLİ - Karım Zile'lidir. Onun için Zile'yi araştırma fırsatını buldum. Zile tarih ve folklor bakımından Anadolu'nun zengin bölgesidir. En eski uygarlıklardan günümüze dek gelmiş bir tarih kaynağıdır. Bu zengin kaynağı araştırmak benim için en büyük mutluluk olmuştur. Gençlerimizin bu bölgede araştırma yapmalarını ve Dünya'ya tanıtmalarını dilerim.

            ÇAĞILTI - Yeni hazırladığınız yayımlanacak eserleriniz var mıdır? Varsa adları nedir?

            ÖZTELLİ - Var... (Yüz belge ile Yunus Emre), (Haklk Türkülerinde Tarih), (Üç Kahraman Şair), (Köroğlu, Dadaloğlu, Kuloğlu), Kul Himmet.

            ÇAĞILTI - Bugün yaşayan halk ozanları halk şair geleneğimizi sizce sürdürebiliyorlar mı?

            ÖZTELLİ - Hayır, özenti içindedirler. Veysel başta olmak üzere günümüzde eski ozanlara yaklaşan göremiyorum. Eski ozanları yetiştiren kaynaklar bugün kurumuştur. Bu bakımdan yeni bir (Türk Halk Şiiri) doğacaktır. Bu yolda öncülük yapan Bekir Sıtkı Erdoğan'ı görüyorum.

            ÇAĞILTI - Anadolu'da yayımlanan dergiler, ulusal sanatımıza katkıda bulunabilirler mi?

            ÖZTELLİ - Olabilir. Pek çok genç sanatçının yetişmesinde bu dergilerin önemli etkisini Cumhuriyet'ten sonraki kuşaklarda görüyoruz. Ama devletin bir kültür siyaseti olmadığı için bu gibi hizmetleri göremez durumdadır.


H. Cahit ÖZTELLİ 1973'te Baha Kayserilioğlu ve Hasan ÖZÖNDER'le.

Merhum Hüseyin Cahit ÖZTELLİ'nin
Vefatından Sonra Yayımlanmış Özel Sayı Dergi Çalışmaları

HÜSEYİN
CAHİT ÖZTELLİ
KÜLTÜRÜN MİHENK TAŞI - 1
Araştırma : Muhtelif Araştırmacılardan Alıntılar
Türk Folklor Araştırmaları - Cilt : 18, Özel Sayı,

Şubat 1979, Yıl : 30, Sayı : 355, Sh. 8561 - 8586.
HÜSEYİN
CAHİT ÖZTELLİ
KÜLTÜRÜN MİHENK TAŞI - 2
Araştırma : Muhtelif Araştırmacılardan Alıntılar
Sivas Folkloru - Aylık Folklor Dergisi

Nisan/Eylül 1978, Sayı : 63 - 68, Özel Sayı.
TÜRK HALK EDEBİYATÇISI
VE TARİHÇİSİ,
TÜRK HALK BİLİMCİSİ
H. CAHİT ÖZTELLİ (1910 - 1978)
Yazan : Öğ. Gör. Süleyman ARISOY
Sivas Folkloru - Aylık Folklor Dergisi
Nisan 1978, Sayı : 63, 10 Lira, Sh. 4 - 5.

            KAYNAKÇA :

            TÜRK Folklor Araştırmaları (Aylık Halk Bilgisi Dergisi) - Şubat 1979, Sayı : 355, Cahit ÖZTELLİ Özel Sayısı, Yıl : 30, Cilt : 18, Lira : 10.
            HINÇER, İhsan - Büyük Dostum Öztelli İçin.
            GÖKYAY, Orhan Şaik - Bir Dostun Ardından / Cahit ÖZTELLİ.
            SEYHAN, Özcan - Vah Cahit Ağabey Vah / Yeri Doldurulamayacak Bir Folklorcu.
            DİZDAROĞLU, Hikmet - Cahit Öztelli'den Çizgiler / Uzun Bir Arkadaşlığın İzleri.
            BAYKURT, Fakir - Folklorun Bir Ustasını Yitirdik / Kendisini Halkbilim'e Adayan Öztelli.
            TAN, Nail - M.F.E. Müdürü Cahit Öztelli / Millî Folklor Enstitüsü'ndeki Hizmetleri.
            SOYSAL, Metin - Hocam Cahit Öztelli / Bir Öğrencisinin Kaleminden.
            ÜNGÖR, Etem Ruhi - Öztelli ve Bir Sohbet Toplantısı / Bir Anı.
            NASRATTINOĞLU, İ. Ünver - Cahit Hoca'yı Yitirdik / Büyük Bir Araştırmacı.
            SAKAOĞLU, Doç. Dr. Saim - Notlarımdaki Öztelli / Meslekten Bir Öğrencisinin Gözüyle.
            HINÇER, Bora - Öztelli'nin Dergimizde Çıkan Yazıları / Bibliyografya.
            Sivas Folkloru (Aylık Folklor Dergisi) - Nisan 1978, Sayı : 63, 10 Lira.
            ARISOY, Öğ. Gör. Süleyman - Cahit ÖZTELLİ (1910 - 1978) / Türk Halk Edebiyatçısı ve Tarihçisi, Türk Halk Bilimcisi.
            Sivas Folkloru (Aylık Folklor Dergisi) - Cahit ÖZTELLİ Özel Sayısı / Sayı : 68, Eylül 1978, 10 Lira.
            ERTOP, Konur - Halk Edebiyatı Tarihçisi Öztelli Öldü.
            AŞKUN, Vehbi Cem - Edebî Folklorumuzun Büyük Kaybı Cahit Öztelli.
            SATOĞLU, Abdullah - Cahit Öztelli'ye Dair...
            TAN, Nail - Cahit ÖZTELLİ Bibliyografyası / I. Kitaplar.
            AKSOY, Bekir - Zile Öğretmenler Derneği Konferans Anıları / 1970.
           
KÂĞIZMAN, Ahmet - Zile Kültür Derneği Haber - Kültür - Sanat - İletişim Bülteni, Yıl : 3, Sayı : 3, Mayıs 2005, 33. sh.

H. Cahit ÖZTELLİ Bir Röportaj Sırasında

 

Zile Makaleleri Sayfasına  

Dönmek İçin TIKLAYINIZ

YAZDIR