Araştırma : Sedat ALP
(Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu)
TTK Yayınları - VI. Dizi, Sa. 34, TTK Basımevi, 1991/Ankara

MAŞAT - HÖYÜK'TE BULUNAN
ÇİVİ YAZILI HİTİT TABLETLERİ

HETHITISCHE KEILSCHRIFTTAFELN
AUS MAŞAT - HÖYÜK

ÖNSÖZ

            Prof. Dr. Tahsin Özgüç'ün başkanlığında yürütülen Maşat-Höyük kazılarında 1973 - 1978 ve 1980 - 1981 yıllarında keşfedilen çivi yazılı Hitit tabletlerinin kopyalarını sunuyorum. Maşat tabletlerinin tarafımdan işlenmesini ve yayımlanmasını¹ uygun gören sayın meslektaşım Profesör Özgüç'e ve tabletlerin buluntu yerleri hakkında bana bilgi veren kazı heyeti üyelerinden sayın Prof. Dr. Kutlu Emre'ye teşekkürlerimi sunarım.

            Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndeki çalışmalarım esnasında bana yardımlarını esirgemeyen eski Müze Müdürleri'nden sayın Raci Temizer'e, Osman Aksoy'a, İnci Bayburtluoğlu'na, İlhan Temizsoy'a ve şimdiki Müdür Gürkan Toklu'ya ve müzenin tablet seksiyonunda uzman olarak çalışmış olan eski öğrencilerimden Belkıs Dinçol ile Dr. Cem Karasu'ya ve Gül Ün'e de yardımlarından ötürü içtenlikle teşekkür ederim.

            ¹Maşat mektupları üzerindeki Almanca kitabım "H(ethitische) B(riefe aus) M(aşat-Höyük)" başlığı altında bu cilt ile aynı zamanda yayımlanmaktadır.

Maşathöyük Buluntuları

VORWORT

            Hiermit lege ich die Keilschriftkopien der in den unter der Leitung von Prof. Dr. Tahsin Özgüç durchgeführten Ausgrabungen auf dem Maşat-Höyük in den Jahren 1973 - 1978 und 1980 - 1981 entdeckten hethitischen Tontafeln vor. Meinem Kollegen Herrn Professor Özgüç danke ich, dass er mir die Bearbeitung und Veröffentlichung² dieser wichtigen Texte anvertraut hat. Ebenso danke ich Frau Prof. Dr. Kutlu Emre, dem Mitglied der Grabungsexpedition, die mich über die Fundumstände der Tontafeln näher informiert hat.

            ² Gleichzeitig mit diesem Heft erscheint mein Buch "H(ethitische) B(riefe aus) M(aşat-Höyük)".

            Während meiner Arbeit im Museum der Anatolischen Zivilisationen haben mich die früheren Direktoren, die Herren Raci Temizer, Osman Aksoy, Frau İnci Bayburtluoğlu, İlhan Temizsoy und der jetzige Direktör Herr Gürkan Toklu sowie meine früheren Schüler bzw. Schülerinnen Frau Belkıs Dinçol, Herr Dr. Cem Karasu und Frau Gül Ün, die früheren Kustoden bei der Tontafelsammlung des genannten Museums, tatkräftig unterstützt. Auch ihnen gebührt mein herzlicher Dank.

Hitit Çivi Yazılı Tablet

Maşat Höyük

İÇERİK/INHALT

            I. MEKTUPLAR/BRIEFE

            A. Majeste Mektupları/Majestätsbriefe :

                    1 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu.
                    2 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu. Ek mektup :  Šurihili'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von Šurihili an Uzzu.
                    3 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu. Ek mektup :  Šurihili'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von Šurihili an Uzzu.
                    4 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu.
                    5 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu.
                    6 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu.
                    7 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu.
                    8 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu.
                    9 Majeste'den Kaššu'ya/Von der Majestät an Kaššu.
                  10 Majeste'den Gaššu'ya/Von der Majestät an Gaššu. Ek mektup : Hattušili'den Himuili'ye/Nachtragsbrief von Hattušili an Himuili.
                  11 [Majeste]'den Kaššu'ya/Von der [Majestät] an Kaššu.
                  12 Majeste'den Gaššu'ya/Von der Majestät an Gaššu.
                  13 Majeste'den Gaššu'ya/Von der Majestät an Gaššu.
                  14 Majeste'den Gaššu'ya/Von der Majestät an Gaššu.
                      15 Majeste'den Gaššu'ya ve Zilapiya'ya/Von der Majestät an Gaššu und an Zilapiya.
                      16 Majeste'den Kaššu'ya ve Zilapi[ya]'ya/Von der Majestät an Kaššu und an Zilapi[ya].
                      17 [Majes]te'den Hulla'ya ve Zilapiy[a]'ya/Von der [Majes]tät an Hulla und an Zilapiy[a].
                      Ek mektup : [H]ašammili'den [Hulla'ya, Kašš]u'ya ve Zilapiya'ya/Nachtragsbrief von [H]ašammili an [Hulla], an [Kašš]u und an Zilapiya.
                      Ek mektup : [Hašammili]'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von [Hašammili]   an Uzzu.

                      18 [Majeste]'den Kaššu'ya/Von [der Majestät] an Kaššu.
                      Ek mektup : Pišeni'den Kaššu'ya ve Pulli'ye/Nachtragsbrief von Pišeni an Kaššu und an Pulli.
                      19 Maješte'den Kaššu'ya ve Pulli'ye/Von der Majestät an Kaššu und an Pulli.
                      Ek mektup : Haššammeli'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von Haššammeli an Uzzu.
                      20 Majeste'den [G]aššu'ya ve [Pip]appa'ya/Von der Majestät an [G]aššu und an [Pip]appa.
                      21 Majeste'den Pull[i]'ye/Von der Majestät an Pull[i].
                      Ek mektup : Šand[a]'dan Uzzu'ya/Nachtragsbrief von Šand[a] an Uzzu.
                      22 Majeste'den Pulli'ye/Von der Majestät an Pulli.
                      Ek  mektup : Marešre'den   (DUMU.UD.XX^KAM olarak yazılmıştır) Uzzu'ya/ Nachtragsbrief von Marešre (geschrieben DUMU.UD.XX^KAM) an Uzzu.
                      23 Majeste'den Pišeni'ye ve Kaššu'ya/Von der Majestät an Pišeni und an Kaššu.
                      24 Majeste'den Pišeni'ye/Von der Majestät an Pišeni.
                      25 Majeste'den Tatta'ya ve Hulla'ya/Von der Majestät an Tatta und an Hulla.
                      26 [Maj]este'den Himuili'ye/Von der [Maj]estät an Himuili.
                      27 Majeste'den Himuli'ye/Von der Majestät an Himuili.
                      Ek mektup : Hattušili'den Himuili'ye/Nachtragsbrief von Hattušili an Himuili.
                      Ek mektup : Tarhunmiya'den bêl mad<kal>ti'ye/Nachtragsbrief von Tarhunmiya an bêl mad<kal>ti.
                      28 [Majeste'den Himuili'ye?]/[Von der Majestät an Himuili?]
                      Ek mektup : Hattuši[li'den Himuili'ye?]/Nachtragsbrief von Hattuši[li]   an [Himuili?].
                      29 [Majeste'den Himuili'ye?]/[Von der Majestät an Himuili?].
                      Ek mektup : Tarhunmiya'dan (^DIM-miya olarak yazılmıştır) Himmuili'ye/ Nachtragsbrief von Tarhunmiya (geschrieben ^DIM-miya) an Himmuili.
                      30 Majeste'den Himuili'ye ve [...]'ye/Von der Majestät an Himuili und an [....]
                      Ek mektup : Hašammeli'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von Haššammeli an Uzzu.
                      31 Majeste'den Himmuili'ye/Von der Majestät an Himmuili.
                      Ek mektup : Marešre'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von Marešre an Uzzu.
                      32 Majeste'den Himmuili'ye/Von der Majestät an Himmuili.
                      33 [Majeste'den Himmuili'ye?/[Von der Majestät an Himmuili?].
                      Ek mektup : [Marešre'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von [Marešre an Uzzu.
                      34 [Majest]e'den [Za]r[d]umanni'ye, [..-p]alla'ya ve X-duššiya'ya/Von der [Majestä]t an [Za]r[d]ummanni, an [..-p]alla und an X-duššiya.
                      35 (Majeste'den) Pipappa'ya/(Von der Majestät) an Pipappa.
                      36 [Majeste'den ...]'ya/[Von der Majestät] an [....]
                      Ek mektup : Haššammi[l]i'den (Himuili'ye?)/Nachtragsbrief von Haššammi[l]i an (Himuili?).
                      37 Majeste'den [....]'ye/Von der Majestät an [....].
                      Ek mektup : [....]'den Hašš[a?]'ya/Nachtragsbrief von [....] an Hašš[a?].
                      38 [Majeste'den [....]'ye/Von der [Majestä]t an [....].
                      39 [Majeste]'den ....'ye/Von der Majestät an [....].
                      Ek mektup : Himm[uili]'den Uzz[u]'ya/Nachtragsbrief von Himm[uili] an Uzz[u].
                      40 [Majeste]'den  [....]'ye/Von der [Majestät] an [....].
                      41 [Majeste]'den  [....]'ye/Von der [Majestät] an [....].
                      42 [Majeste]'den  [....]'ye/Von der [Majestät] an [....].
                      43 [Majeste]'den  [....]'ye/Von der [Majestät] an [....].
                      44 [Majeste]'den  [....]'ye/Von der [Majestät] an [....].
                      45 [Majeste]'den  [....]'ye/Von der [Majestät] an [....].

Maşat Höyük

Aşağı Şehir Temelleri

            B.  Görevlilerden Majeste'ye mektuplar/Briefe der Beamten an die Majestät :

                      46 Adadbêlï'den Majeste'ye/Von Adadbêlï an die Majestät.
                      47 Šarla-^DKAL'dan Majeste'ye (Kuş falı mektubu)/Von Šarla-^DKAL an die Majestät (Vogelorakelbericht).
                      48 Mariya ve Hapiri'den Majeste'ye (kuşları'ın yakalanması ile ilgili haber)/Von Mariya und Hapiri an die Majestät (Bericht über Vogelfang).
                      49 Duduši, Atiun[a], A[1]-X ve Tar[h]um[i]mma'dan Majeste'ye (Kuş falı mektubu)/Von Dudduši, Atiun[a]? A[1]-X und Tar[h]um[i]mma an die Majestät (Vogelorakelbericht).
                      50 [Atiu]nna (?)'dan Majeste'ye/Von [Atiu]nna (?) an die Majestät.
                      51 Gašturrahšeli'den Majeste'ye/Von Gašturrahšeli an die Majestät.

            C.  Görevlilerin birbirlerine mektupları/Briefe der Beamten untereinander :

                      52 Hattušili'den Himuili'ye/Von Hattušili an Himuili.
                      Ek mektup : Tarhunmiya'dan Himuili'ye/Nachtragsbrief von Tarhunmiya an Himuili.
                      53 Ha[ttušili]'den Uzz[u]'ya/Von Ha[ttusili] an Uzz[u].
                      Ek mektup : [Mar]ešre'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von [Mar]ešre an Uzzu.
                      54 Kaššu'dan Himuili'ye/Von Kaššu an Himuli.
                      55 Gaššu'dan Himui[li]'ye. Sağ kenarda Ú-UL na-it "göndermedi" kaydı var/Von Gaššu an Himui[li]. Am rechten Rand steht der Vermerk Ú-UL na-it "er hat nicht geschickt".
                      56 Himmuili'den Huilli'ye/Von Himmuili an Huilli.
                      Ek mektup : Tarhunmiya'dan Walwanu'ya/Nachtragsbrief von Tarhunmiya an Walwanu.
                      57 Ilali'den ve Kaši[l]ti'den bêl <ma>dkalti'ye ve Huilli'ye/Von Ilali und von Kaši[l]ti an bêl <ma>dkalti und an Huilli.
                      58 Kikarša'dan Tahazzili'ye/Von Kikarša an Tahazzili.
                      Ek mektup : Ilïtukultï'den Adadbêlï'ye/Nachtragsbrief von Ilïtukultï an Adadbêlï.
                      59 Šarpa'dan  bêl madkalti'ye ve Tarhuni'ye/Von Šarpa an bêl madkalti und an Tarhuni.
                      60 Šarpa'dan Zaldumanni'ye ve Huilli'lye/Von Šarpa an Zaldumanni und an Huilli.
                      Ek mektup : (Tarhunmiya'dan) Pallanna'ya ve ^fManni'ye/Nachtragsbrief von (Tarhunmiya) an Pallanna und an ^fManni.
                      61 Hulla'dan Tahazz[ili]'ye/Von Hulla an Tahazz[ili].
                      62 Hulla'dan Himuil[i]'ye/Von Hulla an Himuil[i].
                      63 Piyamatarhu'dan Himuili'ye/Von Piyamatarhu an Himuili.
                      64 Piyamatarhu'dan G[aššu?]'ya/Von Piyamatarhu an G[aššu?].
                      65 Pulli'den Adadbêlï'ye/Von Pulli an Adadbêlï.
                      Ek mektup : Tarhunmiya'dan Adadbêlï'ye/Nachtragsbrief von Tarhunmiya an Adadbêlï.
                      66 H[ulla]'dan [Adadbêlï'ye]/Von H[ulla an Adadbêlï].
                      67 Šahurunuwa'dan Mešeni'ye ve Kaššu'ya/Von Šahurunuwa an Mešeni und an Kaššu.
                      68 UGULA NIMGIR.ERÍN^MES'ten Pallanna'ya ve Zartumanni'ye/Von UGULA NIMGIR.ERÍN^MES an Pallanna and an Zartumanni.
                      69 UGULA NIMGIR.ERÍN^MES, Tarhumim[a] ve Pišeni'den   Kaš[š]u'ya/Von UGULA NIMGIR.ERÍN^MES, Tarhumim[a] und Pišeni an Kaš[š]u.
                      70 GAL ^LÚ.MES IŠ'ten Kaššu'ya/Von GAL ^LÚ.MESlŠ an Kaššu.
                      71 GAL ^LÚ.MES IŠ'ten Kaššu'ya/Von GAL ^LÚ.MESlŠ an Kaššu.
                      Ek mektup : Tarhunmiya'dan Uzzu'ya/Nachtragsbrief von Tarhunmiya an Uzzu.
                      72 GAL DUP.SAR'dan Gaššu'ya/Von GAL DUP.SAR an Gaššu.
                      73 GAL DUP.SAR.GlŠ'ten Gaššu'ya/Von GAL DUP.SAR.GlŠ an Gaššu.
                      Ek Mektup : M[arešr]e'den Uzzu'ya/Nachtragsbrief von M[arešr]e an Uzzu.
                      74 ^LÚSANGA'dan (Kizzuwatna'dan) Kaššu'ya/Von ^LÚSANGA (von Kizzuwatna) an Kaššu.

Plân 1 - Maşat - Höyük II. ve III. Hitit Katlarının Plânı

Plan der II und III. Hethitischen Schichten von
Maşat-Höyük (T. Özgüç, Maşat Höyük II, Plân 1)

            D. Kırık olup göndericileri ya da alıcıları bilinmeyen ya da emin olmadığımız mektuplar/Briefe z. T. fragmentarischen Zustandes, deren Absender, Empfänger oder beide unbekannt geblieben oder nicht sicher sind :

                      75 [.....]'dan [Kaššu]'ya, [Zilapiya]'ya ve [Huilli]'ye. Krş. a.k.ı5 ff./Von  [.... ] an [Kaššu], an [Zilapiya] und an [Huilli]. Vgl. u. Rd.ı5.ff.
                      76 [.....]'dan Kaš[šu]'ya ve Pull[i]'ye/Von [.....] an Kaš[šu] und an Pull[i].
                      77 [......]'den Uzzu'ya, Ilumbêlï'ye ve [.....'ye]/Von [.....] an Uzzu, Ilumbêlï [und an ....].
                      78 Š[arpa]'dan ^DKAL.GA'ya/Von Š[arpa] an ^DKAL.GA.
                      79 [EN-t]arauwa'dan [...]'ya/Von [EN-t]arauwa an [...].
                      80 [Tarhunmiya'dan Himuili'ye]??/Von [Tarhunmiya an Himuili]??
                      Ek mektup : [Hattuši]li'den U[zzu]'ya ???/Nachtragsbrief von [Hattuši]li an U[zzu] ???
                      81 Tarhu[nm]iya'dan muhtemelen Pa[ll]ann[a]'ya ve Manni'ye? Krş. HBM S. 78 ve 83/Von Tarhu[nm]iya wahrscheinlich an Pa[ll]ann[a] und an ^fManni ? Vgl. HBM S. 78 und 83.
                      Ek mektup : Tarhunmiya'dan Uzzu'ya/Nachtragsbrief von Tarhunmiya an Uzzu.
                      82 Esas mektup korunmamıştır. Ek mektup : Mar[eš]re'den [.....]'ye. Esas mektup için krş. HBM Nr. 82 Anm. 380. Hauptbrief nicht erhalten. Nachtragsbrief von Mar[eš]re an [....]. Zum Hauptbrief vgl. HBM Nr. 82 Anm. 380.
                      83 P[išeni]'den H[immuili]'ye ??/Von P[išeni] an H[immuili] ??
                      84 Gönderen ve alan bilinmiyor. Ek mektup : Huilli'den [....]'ye/Absender und Empfänger unbekannt. Nachtragsbrief von Huilli an [....].
                      85 Gönderen ve alan bilinmiyor./Absender und Empfänger unbekannt.
                      86a Bir mektupun zarfı (?). Gönderen ve alan belli değil/Umschlag (?) eines Briefes. Absender und Empfänger unbekannt.
                      86b Zarfın (?) kırık yerinden mektubun görünen kısmı. Gönderen ve alan belli değil/Der sichtbare Teil deş Briefes soweit der zerbrochene Teil des Umschlages (?) zulässt : Absender und Empänger unbekannt.
                      87 Kaš[šu]'dan [....]'ya/Von Kaš[šu] an [....].
                      88 Gönderen ve alan bilinmiyor/Absender und Empänger unbekannt.
                      89 Gönderen ve alan bilinmiyor/Absender und Empänger unbekannt.
                      90 Gönderen ve alan bilinmiyor/Absender und Empänger unbekannt.
                      91 Gönderen ve alan bilinmiyor/Absender und Empänger unbekannt.
                      92 Gönderen ve alan bilinmiyor/Absender und Empänger unbekannt.
                      93 Gönderen ve alan bilinmiyor/Absender und Empänger unbekannt.
                      94 Gönderen ve alan bilinmiyor/Absender und Empfänger unbekannt.
                      95 Esas mektubun ufak bir kısmı korunmuştur.
                      Ek mektup : DINGIR^LIM.MUL'dan Uzzu'ya/Vom Hauptbrief wenig erhalten. Nachtragsbrief von DINGIR^LIM.MUL an Uzzu.
                      96 Gönderen ve alan bilinmiyor. Krş. HBM No. 96 Anm. 518/Absender und Empfänger unbekannt. Vgl. HBM Nr. 96 Anm. 518.
                      97 Mektup fragmanı?/Brieffragment ?

            II. ENVANTER METİNLERİ/INVENTARTEXTE

            Krş./Vgl. S. Košak, Hittite inventory texts (CTH 241 - 250), Texte der Hethiter to, Heidelberg 1982 ve/und J. Siegelová, Hethitische Verwaltungspraxis im Lichte der Wirt - schafts - und Inventardokumente, Prag 1986.

                      98 Şahıs listesi/Personenliste.
                      99 Şehirlere göre şahıs listesi/Personenliste nach den Städten.
                    100 Yapılara göre şahıs listesi, É ^NA4KlŠlB ?, É huhhaš, É Kizzimar[a], É ^DUTU^šI, ^Éarzana-, É KI.SAL.LU.HI anılıyor/Personenliste nach Häusern oder Gebäuden. É ^NA4KIŞIB?,  É huhhaš,    É Kizzimar[a], É ^DUTU^šI, ^Éarzana-, É KI.SAL.LU.HI werden erwähnt.
                    101 Yapılara göre şahıs (?) listesi/Personenliste (?) nach Häusern oder Gebäuden.
                    102 Aralarında körlerin de bulunduğu Rehineler listesi. Rehinelerin fiyatları insan ya da hayvan olarak bildiriliyor/Liste der Geiseln, die z.T. Blinde sind, deren Preise in Menschen oder Tieren erwähnt werden.
                    103 Şehir ya da köylere göre asker listesi, subay ya da çavuşları (^LÚDUGUD) ile birlikte/Soldatenliste nach den Orten  mit ihren Offîzieren bzw.  Vorstehern (^LÚDUDUD).
                    104 Şehirlere göre balta listesi. Müellif  tarafından transkripsion ve tercümesi : Festschrift für K. Bittel'de S. 46'da verilmiştir. Orada yer adı Zinzili'yi Inzili olarak  düzeltiniz  !/Liste von Beilen nach den Städten, in Umschrift und Übersetzung mitgeteilt vom Verfasser, Festschrift für K. Bittel 46. Korrigiere dort Zinzili zu Inzili.
                    105 Orak, balta, kama ve şahıs listesi/Liste von Sicheln, Beilen, Dolchen und Personen.
                    106 Balta, orak ve şahıs listesi/Liste von Beilen, Sicheln und Personen.
                    107 Liste. Âletler, tahıl, şahıslar ve şehirler anılıyor/Liste. Geräte, Getreide, Personen und Städte werden erwähnt.
                    108 Âlet, giysi ve ayakkabı listesi, s. k.  ı  ^URUDU tampura- anılıyor. krş. müzik âleti "tambur" ve Almanca "Tamburin"/Liste von Geräten, Kleidern und Schuhen. 1. Rd. ı erwähnt ^URUDUtampura-, das an das Musikinstrument "Tamburin" und türkisch "tambur" erinnert.
                    109 Ekilen ekin listesi/Liste von Saatgut, das man sät.
                    110 Ekilen ekin listesi/Liste von Saatgut, das man sät.
                    111 Çeşitli görevlilerin elde bulundurdukları ve ektikleri ekin listesi/Liste von Saatgut, das verschiedene Funktionäre im Besitz halten und säen.
                    112 Başka yerlere iskân edilen yerlerin halklarının listesi/Liste der Einwohner von Orten, die in anderen Orten angesiedelt werden.
                    113 İçki, ekmek listesi ve diğer hususlar. Öy. 10 "Açlık" ve ay. 15 ašeš- "iskân etmek" anılıyor. Kadın ve erkek şahıs adları/Liste von Getränken, Broten und anderes. Vs. 10 "Hunger" und Rs. 15 ašeš-  "besiedeln" werden erwähnt. Weibliche und männliche PN.
                    114 Tuz listesi?. Etiket?/Liste von Salz?. Etikette ?

            III.

                    115 Küçük fal metni. Etiket?/Kleiner Orakeltext. Etikette ?

            IV. Kaybolan tanrı efsanesi grubuna (CTH 323 - 325) ait dinî metin fragmanı. H.G. Güterbock tarafından Anadolu Araştırmaları X, 1986, 205 v.d.'ında işlenmiştir./Religiöses Textfragment, das zu der Gruppe von mythologischen Texten über den verschwundenen Gott (CTH 323 - 325) gehört, bearbeitet von H.G. Güterbock, Anadolu Araştırmaları X, 1986, 205 ff.

Maşathöyük

http://www.tayproject.org/dosyakardo.html