Makale : Zeynep Orhon TARGAÇ
zeynep@ztargac.com - http://www.ztargac.com
(FOTOĞRAF Dergisi - Sayı : 55, 2004/3, Haziran - Temmuz 2004, sh. 68 - 74'de yayımlandı.)

            Amasyalı Eczacı Kadir Nihat Bey'in oğlu Nevzat Eken, 1911 Amasya doğumlu. 1949'da Zile'ye gelmiş. İlkokul öğretmeni olarak uzun seneler çalışmış. Nevzat Eken hakkındaki bilgileri, Talia Obut Hanımefendi'den dinledim.

            Güzel bir Zile evinde onun misafiri oldum. Zilelilerin çok sevdiği ve saydığı Talia Hanım'ın sanatçı bir aileden gelmesi ve bir dönem de fotoğrafçılık yapmış olması, konuyu daha ilginç hale getirdi.

29 Ekim 2003 - Talia Hanım'ın Evinde

Fotoğraf : Zeynep Orhon TARGAÇ

            Eşi Nadir Obut'un fotoğrafçı oluşu, Zilelileri ve özellikle de Zileli fotoğrafçıları tanımasında önemli bir etken olmuş. Eşinin Nevzat Ekenle birlikte çalışmış olması nedeniyle, Nevzat Eken hakkındaki bilgileri birinci elden almış oldum.

Nevzat EKEN, Amasya'da çekilmiş. Rıfat TARHAN. Fotoğraf : Sami KOÇ

(Solda) Fikret TARHAN, Rıfat TARHAN. Talia Tarhan OBUT,. Fotoğraf : Sami KOÇ

            Nevzat Eken Zile'ye geldiğinde, şekerci Kemalettin Bey'le¹ tanışıp çok iyi dost olmuşlar. Nevzat Bey, Arnavut Sokağı'nda, Başkâtip Halil (Tarhan) Efendi'nin evinde fotoğrafçılık yapmış.

            Uzun zaman Nadir Obut ile birlikte çalışıp fotoğrafçılık yapan Nevzat Eken, Halil Efendi'nin evinden sonra Câmi-i Kebir'in (Ulu Câmi) köşesinde ev alıp, evin alt katında Zile'de fotoğrafhane açmaya özendirdiği bir çok fotoğrafçı gibi, Foto Eken ismiyle kendi fotoğrafçı dükkânını açmış.

Talia Obut'un Eşi Fotoğrafçı Nadir OBUT

Talia Tarhan OBUT Kendi Renklendirdiği Fotoğraf

            Amasya 1927 doğumlu Nadir Obut da o sırada astsubay rütbesiyle Karakol Komutanı'yken istifa edip, askerde öğrendiği fotoğrafçılık nedeniyle Nevzat Eken'in yanında çalışmaya başlamış. 10 sene beraber çalıştıktan sonra Nevzat Bey Ankara'ya gidip Aydınlık Evler'de fotoğrafhane açınca Nadir Bey fotoğrafhaneyi eski ismiyle sürdürmüş.

Kale İçindeki Necmi Muammer İlkokulu

Zile'nin Geçirdiği Yangınlardan Birinde Yanmıştır.

            1989 yılında Nadir Bey'in ölümüne kadar faaliyetini sürdüren bu fotoğrafhanede, Nadir Bey'in ikinci eşi ressam, şair, fotoğrafçı Talia Obut da l 973'te fotoğrafçılığa başlamış. Köylerden gelen hanımların, aşiret kadınlarının, genç kızların fotoğraflarını çekmiş.

            Agrandizmanları yapıldıktan sonra, pastel kalemlerle renklendirdiği eski siyah beyaz fotoğraflar, Zileli ailelerin duvarlarını süslemiş. Talia Obut'un ağabeyi Zileli ressam, şair, yazar, Fikret Tarhan.

Fikret TARHAN Yeşil Otlarla Beraber

Gittiniz bir şeyler umarak gurbetten Yüreğiniz burada kaldı Geçim derdi, okul derdi, kadın derdi Belki de istemeden sizleri Çekip sıladan aldı. Dönse de feleğin çarkı yabanda Biliyorum Yüreğiniz burada kaldı. Fikret Tarhan - İnsanca Yaşamak

            Araştırmamı sürdürürken, Fikret Tarhan'ın aynı zamanda Zile ve Tokat'ta basılan bir çok kitap ve broşürde çok güzel fotoğraflarının yayımlanmış olduğunu gördüm.

            Zile'de kültürel ve sosyal yaşam seviyesini yükseltmek için hayatı boyunca çalışan Fikret Tarhan, aynı zamanda Zile Lisesi'nin yapılması için de büyük çaba gösterip, Zile Kültür Derneği'nin ve l960'da kurulan Zile Müzesi Yaptırma Derneği'nin Başkanlığını yaparak Zile Bandosu'nun yenilenmesine ve çalışmalarına da katkı sağlamış.

            Talia Obut vasıtasıyla tanıdığım şekerci Kemalettin Şendoğdu'dan, önceki yazımda yer alan Sami Koç hakkında bilgi alırken, o dönemde birlikte fotoğrafçılık yaptıkları dostu, fotoğrafçı Nevzat Bey'i, "fotoğrafçılığa merak sardığım için onunla çok iyi dost olduk ve bu dostluğumuz ölünceye kadar sürdü" diyerek sevgiyle o günlerin güzelliğini tekrar yaşayarak anması, sizce kadirbilirliğin bir örneğini ortaya koymuyor mu?

            Zile'ye tren yolunun gelişiyle birlikle başlayan ve o zamanın modern teknolojisine sahip bir meslek olarak seçilen fotoğrafçılık, bu güzel kasabamızda şu anda da dijital ve modern teknolojinin uygulandığı meslek dallarından biri.

Zile, Silis Köyü

            Yazılarımla sizlere yansıtmaya çalıştığım Zileli fotoğrafçıların arasına katmaktan büyük mutluluk duyduğum Talia Obut'un evinin duvarında asılı duran ve renklendirmelerini kendisinin yaptığı aile fotoğraflarına hep birlikte bakarken, Zile kültürüne katkı sağlayanları da saygı ve sevgi ile anacağız.

27 Ekim 2003 - Zile Oteli'nden Görünüş

Fotoğraf : Zeynep Orhon TARGAÇ

              Zeynep Orhon Targaç Arşivi'nden.

            1. Sami Koç, Kemalettin Şendoğdu; Fotoğraf Dergisi, Sayı: 54, s. 76;
            2. Fikret Tarhan; Erdin Yayınları, Doğu Matbaası, Ankara, 1983.

Fikret TARHAN

Zile'de Kış Fotoğraf : Fikret TARHAN

Şanal Bebek, Zile Kıyafetiyle

Adı : Şanal, Anası : Hamiyet, Babası : Hami