ebru2

Geleneksel Türk el sanatlarından ebrû “kadim ecdat yadigârı”, sabır sanatı olarak bilinir. Ebrû, kitre ile yoğunluğu arttırılan su üzerine özel fırçalarla boyaların serpilmesi ile oluşan, âdeta ruhun ve renklerin su üzerindeki dansı olarak değerlendirilen bir sanat eseridir.

F. Saliha MİSTEPE, Gülten ÇUHADAR'ın Ebrû Sanatıyla Bezeli Ürünlerini Tetkik Ederken.

Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - 08.03.2009 Kadınlar Günü / Antares Alışveriş Merkezi.

Ebrû denilen desenli ve çiçekli kâğıtlar eskiden cilt ve defterlerin iç kapaklarını süslemek, hattatların levhalarında fon olarak kullanılmak üzere yapılırdı.

Mevlâna Hazretleri; “Su nakış tutmaz diyen gelsin buraya” diyor; "Ebrû suya atılan nakıştır".

Ebrû oluşmaya başlayınca, ebrû teknesi derya kadar genişler, bir kâinata dönüşür. Sanki, Hz. Ali Efendimiz şöyle buyurmuş : "Sen kendini küçük bir cisim sanırsın, halbuki bütün âlem sende dürülüp, bükülmüştür” Öyleyse ebrû bir düş, bir özlem, ona bakan her gözde yeni anlamlar kazanan bir akıştır.

Ebrû bir sevgidir, bir gönül işidir. Ebrû suda renklerle oynaşır kağıda ve kumaşa geçince de sonsuzlaşır.

Taş ve topraktan elde edilen boyaların suyun yüzüne serpiştirilmesiyle ebrûda bir duygu olduğunu anlıyor kolayca insanoğlu. Boyalar sizin düşlerinizde yer bulur, suyun yüzünde, aslında ebrû siz olmuştur, siz de ebrû.

Gülten ÇUHADAR'ın "Cumhuriyet Mitingi" Adlı Ebrû Çalışması (Solda).

Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - AKM Ankara / 07.02.2009

Ebrû, bir defa yapılan, ikincisi yapılamayan bir sanat dalı olmasına rağmen, her ebrûda yeni bir heyecan bulmak, kendimize yeni yollar açmak, farklı tatlar almak mümkündür.

İki Ebru Sanatçısının Bodrum Sokaklarındaki Ebru Tasarımları Beğeni Gördü.

Haydar ÇUHADAR Fotoğraf Arşivi - Bodrum / Temmuz 2009

Global ekonomik krizin derinleştiği günümüzde, özellikle büyük kentlerde gergin bir ortamda koşuşturma içinde geçen yaşamdan uzaklaşmak için, ebrû sanatı ile uğraşmak, bize sabrı öğrettiği kadar insanları gergin ortamdan uzaklaştıran, ruh dünyamızı tazeleyen bir tutku olarak da görülebilir.

Ebrû sözcüğü köken olarak bulut anlamına gelir. Ebrû kelimesi Çağatayca bir kelime olup, bize "ebre" kelimesinden geçmiştir. Farsça 'ebr' sözcüğünden gelmektedir diyenler de vardır. Tam olarak ne zaman ve nerede başladığı bilinmemekle beraber ebrû tarihinin 9 ve 10. yüzyıla kadar gittiği, Türk ebrûculuğunun Orta Asya'da başladığı, oradan Hindistan'a ve İran'a geçtiği, Anadolu'ya 15. yüzyılda ulaştığı ileri sürülmektedir.

Bodrum'daki Ebru Defilesi Yeniliğe Atılan Sanatçı Bir Zileli Ailenin Damgası.

Fotoğraf : Haydar ÇUHADAR - Bodrum / Temmuz 2009

Bazı kaynaklarda Türkistan'ın Buhara kentinde ilk olarak ortaya çıktığı belirtilmektedir. Ebrû üzerine tarih atılarak yazı yazılmış olan ve tarihlenebilen en eski ebruları 1539 yılına dek götürebiliriz.

Önceleri sadece kâğıt üzerine yapılan ebrû, kâğıt süsleme sanatlarından en önemlilerinden biridir. Ebrû ile uğraşan çok değerli Türk ebrû sanatçıları arasında Hatip Mehmet Efendi, Şeyh Sadi Efendi, Hattat Sami Efendi, Mehmet Necmettin Okyay gibi birçok üstadı sayabiliriz.

Kitre, su, boya, öd, neft, kâğıt veya kumaş, Arap zamkı, tekne, fırça, deste, kürek, boya kabı, bız, tarak, masa, kurutma çıtası.

Kaya ve topraktan elde edilen boyalar galvaniz veya çinko tekneler içindeki önceden hazırlanan kitre – su karışımı içine serpilir.Teknedeki suyun 5, 6 cm olmasına özen gösterilir. Öd, boyanın dibe çökmesini önlediği gibi ebrûya parlaklık ta kazandırır. At kuyruğundan yapılan fırçalar gül dalı saplar marifetiyle kâğıda ve beze dolanır. Taraklar boyaya hareket verir, tarağın ince veya kalın olması ustaya göre değişir.

Ebrû çeşitleri içinde Battal Ebrû, Gel - Git Ebrûsu, Şal ebrûsu, Taraklı Ebrû, Çiçekli Ebrû, Bülbül Yuvası, Taraklı Şal Ebrûsu, Hafif Ebrû - Ta'lik Ebrûsu, Neftli Battal, Hatip Ebrusu, Yazılı Ebrû, Kumlu ve Kılçıklı Ebrû, Zerefşanlı ve Altınlı Ebrû ve Akkâseli Ebrû bilinmektedir. Bir kısmı yaygın değildir.

Eşim Gülten Hanım ve ben iki yıldır bu el sanatı ile uğraşıyoruz. Önceleri kâğıt üzerine yapılan çalışmalar daha sonra ipek üzerine yoğunlaştı. Yakın zamana kadar unutulma tehlikesi ile karşı karşıya olan ebrû sanatının, günlük yaşamda kullanılır olmasını hedeflemiştik. Neticede açılan sergilerde, katıldığımız kermes ve fuarlarda, Bursa ipeği, Hatay ipeği, şifon ve değişik kumaşlar üzerine yapılan çalışmalar daha çok ilgi görüyor.

Bizim çalışmalarımız fular, şal, bluz, mayo üstü (pareo) gibi bayan aksesuarlarına sanatsal bir dokunuş olarak değerlendirilebilir. Tasarımcı arkadaşlarımızın çalışmaları yeni ve değişik ürünleri de gündeme getiriyor. İpek üzerine yapılan ebrû çalışması daha sonra bayan aksesuarlarına dönüşüyor.

Diğer yandan, kâğıt üzerine yapılan ebrûların bazıları Zile fotoğraflarıyla bütünleşince Zile dışında yaşayan hemşerilerimizin çok ilgisini çekiyor. Katıldığımız etkinliklerde doğup büyüdüğümüz ilçemizin az da olsa küçük bir tanıtımını yapabilmek mutluluk veriyor insana.

F. Saliha MİSTEPE, Öğretmeni Gülten ÇUHADAR'ın Ebrû Eserlerini tetkik Ederken.

Fotoğraflar : M. Ufuk MİSTEPE - 08.03.2009 Kadınlar Günü / Antares Alışveriş Merkezi.

İki yıl içinde katıldığımız etkinlikler Ankara merkezli oldu. Bu yıl Ankara’nın yanı sıra İzmir, İstanbul ve Beypazarı projeleri var. Şimdilik hayal gibi duruyor ama belki ilerde yurt dışı fuarlara katılma imkânı gündeme gelebilir.

Bu yıl diğer bir konuda yapılan çalışmalarımızı Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü'ne sunmak oldu. Bu birimde eserler görevli bir komisyon tarafından inceleniyor ve güzel sanat eseri olup olmadığına karar veriliyor. Bu değerlendirme bizler için olumlu bulundu.

T.C.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI
Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü

Konu : Eser Tespiti 19 Ocak 2009

Sayın Haydar ÇUHADAR

İlgi yazıda, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 18. maddesindeki istisnadan yararlanmak istediğiniz belirtilmiş, ebrû çalışmalarınıza ait örnekler gönderilmiştir.

İlgi yazı ekinde gönderilen ebrû çalışmalarınız yukarıda bahsi geçen Kanun hükmü çerçevesinde Güzel Sanat Eseri olarak değerlendirilmektedir. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 18'inci maddesinde yer alan istisnadan yararlanmanızın mümkün olacağı düşünülmekle birlikte, nihaî karar Maliye Bakanlığı tarafından verilecektir.

Bilgilerinizi rica ederim. Bakan a. Daire Başkanı

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın da çalışmalarımızı başarılı bularak değişik fuarlara davet ediyor olması bizleri heyecanlandırmanın yanı sıra bir bakıma da aktivitelerimizi yoğunlaştırıyor.

Sevgililer Günü için fuar açılıyor!
Rem Fuar tarafından geleneksel hale getirilen Sevgilim Hediyelik Eşya Günleri,
bu yıl 06 Şubat 2009 Cuma günü kapılarını AKM Ankara'da ziyâretçilerine açıyor.

İki Zile Sevdalısı M. Ufuk MİSTEPE ve Bekir AKSOY AKM / Ankara'da Çuhadar Ebrû Standında.
Sevgililer günü için fuar açılıyor

Sağdaki Fotoğraf : Gülten ÇUHADAR - AKM Ankara / 07.02.2009