dua

ANA SAYFA
(Bu sayfa en son 15 Kasım 2004 tarihinde güncellenmiştir.)

ZİLE'DE EN ÇOK KULLANILAN
ATASÖZLERİ VE DEYİMLER,
DUA VE BEDDUALAR

Araştırma : Semra - Yusuf MERAL
(Araştırmacı - Eğitimci - Tarihçi - Yazar)
(HER YÖNÜYLE ZİLE adlı kitapta yayımlandı. - Dizgi ve Baskı : Sanem Matbaacılık.)

            1 - Cahili güdeceğin, avuyu yutacağın.
            2 - Dibi görülmeyen senahtan su içilmez.
            3 - Hoşaf gibi yığılmak.
            4 - Kil gibi yığılmak.
            5 - Anadan ağzı eğri olana, ÇELTEK BABA n'apsın?
            6 - Destursuz bağa giren, hesapsız zopa yer.
            7 - Cebim akçem, odun pazarı bahçem.
            8 - Perdenin o tarafında evliyâ, bu tarafında eşkıya.
            9 - Elimizle düştük harga, hem tilki hem karga.
          10 - Gurpidek oturmak.
          11 - Mal manasız yenmez.
          12 - Hak edene başak helâldir.
          13 - Evde direk yenmez bağda herek yenmez.
          14 - Şapırdağın bağı var, üzümü yok yaprağı var.
          15 - Kızım sana nişan gerek, üzerine düşen gerek.
          16 - Evinde yoh acı gatıh, çalımın ocağı batıh.
          17 - Elin attığı daş uzak gider.
          18 - Allah satı pazarı versin.
          19 - Başın pınar, ayakların göl olsun.
          20 - Evimden yerim, Dereboğazı'ndan içerim.
          21 - Danaynan gatıyoh, sığırınan gefiyo.
          22 - Verirsin kırkı, çıkar korku.
          23 - Halma, huluna; âşıklık ne kârına?
          24 - Gürgenden kaşık, zenginden âşık olmaz.
          25 - Gomşu boncuğu gece takılmaz.
          26 - İti an; daşı eline al.
          27 - Ağzı ballı dost olmak.
          28 - Düğün pilâvı ile dost gönüllemek (Hamam suyu ile dost gönüllemek.
          29 - Yemediği halt, uğramadığı derede kaldı.
          30 - Ar eden kâr etmez.
          31 - Kız kapısı, el kapısı.
          32 - Adı ulu, götü kuru.
          33 - Bannağında yüzüğü galaylı mı sandın, ere varmayı kolay mı sandın?
          34 - Çevir imam, gaz yanmasın.
          35 - Davulcuyu bul, çomağını başına vur.
          36 - Hamı tatlı yavrum.
          37 - Elin vergisi, canın sevgisidir.
          38 - Dizlerin bağı çözülmek.
          39 - Ocağına suyu bağlamak.
          40 - Ciğeri yanmak.
          41 - Kesem elimi, soksam soksam yesem.
          42 - Donup, buymak.
          43 - Can atmak.
          44 - Lâf ebesi olmak.
          45 - Dirgene dayanmayan porsuk, harman gıyısına yanaşmaz.
          46 - El öpmekle dudak kirlenmez.
          47 - Tek daş duvar olmaz.
          48 - Ödü kopmak.
          49 - Har vurup, harman savurmak.
          50 - Yüreği çarpmak.
          51 - Önümüze koyuyorsun loru, arkamızdan veriyorsun zoru.
          52 - Zenginle aşık atılmaz.
          53 - Çok salladım bileği, doldurmadım küleği.
          54 - İt kalmadı, tahtabeçe çıktı.
          55 - Dabaksan, it bohuna muhtaçsın.
          56 - Turpu nerede yediysen, karanavayı orda çek.
          57 - Sen hot, ben hot; ata kim verecek ot?
          58 - Gözleri çıkmak.
          59 - İki köyü bi eşeğe bağlamak.
          60 - Suyun duru akanından, insanın yere bakanından kork.
          61 - Görünen dağın uzağı olmaz.
          62 - Sona kalan, dona kalır.
          63 - Söyle söyle aynı söz, doku doku aynı bez.
          64 - Derede yatma, tepede yat.
          65 - Aç koyma hırsız edersin, çok söyleme yüzsüz edersin.
          66 - Ağanın malı gider, azabın canı gider.
          67 - Ağzını bıçak açmamak.
          68 - Alan razı satan razı, arada gezen çullu tazı.
          69 - Allah seni davul etsin, beni de çomah.
          70 - Çok gezen, boh getirir.
          71 - Çay değil, çapanoğlunun abdest suyu.
          72 - Aşağı mahalle sen misin, yukarı mahalle sen misin?
          73 - Dilin kemiği yoh, her tarafa döner.
          74 - El deliye biz akıllıya hasretiz.
          75 - EIi işte, gözü oynaşta olmak.
          76 - Elin ağzı çuval değil ki, tutsam.
          77 - Eski tas, eski tarak.
          78 - Keliği dama atılmak.
          79 - Sen ağa, ben ağa; bizim inekleri kim sağa?
          80 - Çürük tahtaya basmamak.
          81 - Fakirin cebi delik olur.
          82 - Allah gardaşı gardaş yaratmış, rızgını ayrı yaratmış.
          83 - Hazıra hazna dayanmaz.
          84 - Gorhunun ecele faydası yoktur.
          85 - Başını alıp gitmek.
          86 - Beyninden vurulmuşa dönmek.
          87 - Canı çıkmak.
          88 - Canına yetmek.
          89 - Durursa, el beğensin; durmazsa yer beğensin.
          90 - Yarası olan gocunur.
          91 - Silip süpürmek.
          92 - Yakayı ele vermek.
          93 - Yüreği hoplamak.
          94 - Dil dökmek.
          95 - Suratından düşen bin parça olmak.
          96 - Ağız aramak.
          97 - Dona kalmak.
          98 - El beni ansın da çürük goza ile ansın.
          99 - Bir ağızdan çıkan, bin ağıza yayılır.
        100 - Ağız ağız değil ki!
        101 - Sazı sözü yerinde olmak.
        102 - Gün var ayı besler, ay var günü besler.
        103 - Siftah senden, bereket Allah'tan.
        104 - Var olsun, sağ olsun da; ateş vermez gonşum olsun.
        105 - Ağzı açık ayran delisi olmak.
        106 - Gapıyı örttümüydü, el dışarda galır.
        107 - Çalışmanın ayıbı olmaz.
        108 - Her akıl bir olsa, bağ duvarı neylesin.
        109 - Bir işte olmazsa ustalık, emekte gider üstelik.
        110 - Yağlayıp, yüzlemek.
        111 - Ödü kopmak.
        112 - Ot yoldurmak.
        113 - Bi çöp bile yememek.
        114 - Dek dur.
        115 - Dişi tırnağı kenetlenmek.
        116 - Cücük çıkarmak.
        117 - Uyku semesi.
        118 - Dabak sevdiği deriyi döğer.
        119 - Çöplüğünde ötmek.
        120 - Yaş tahtaya basmak.
        121 - El, elin aynasıdır.
        122 - Kulak vermek.
        123 - Akıl değneği olmak.
        124 - Alınan götürmek.
        125 - Üstü çamur olsun, içi değil.
        126 - El elin ölüsüne 'dırdır' diye ağlar.
        127 - Ölüsü olan bir gün ağlar, delisi olan her gün ağlar.
        128 - Acı sirke küpüne zarar verir.
        129 - Acındırırsın arsız olur, acıktırırsın hırsız olur.
        130 - Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil.
        131 - Ağır gamgayı yel kaldırmaz.
        132 - Cenabetten keramet olmaz.
        133 - El sözü, harman tozudur.
        134 - Her kapının bir anahtarı vardır.
        135 - Anamın ekmeğine kuru, ayranına duru demem.
        136 - Hamama gidenin bohçası olur.
        137 - İşten artmaz, dişten artar.
        138 - Nalını sökmek için, ölmüş eşek aramak.
        139 - Küçükken taş taşı, kocalıkta ye aşı.
        140 - Dost dertle, düşman hiddetle belli olur.
        141 - El atına binen çabuk iner.
        142 - Dek durana dekmük yoktur.
        143 - Her şey incelikten, insanoğlu kalınlıktan kırılır.
        144 - Gönül umduğuna küser.
        145 - El malını bağlayanın, elinde yuları kalır.
        146 - Değirmenden geldikten sonra eşek veren çok olur.
        147 - Umulmadık daş, baş yarar.
        148 - Yazın başı pişenin, kışın aşı bişer.
        149 - Yatan aslandan, gezen tilki iyidir.
        150 - Evdeki serçe, damdaki tavuktan iyidir.
        151 - Yemedim kaz etini, bileyim lezzetini.
        152 - Miras, bi tabak kirazdır.
        153 - Cinleri tepesine çıkmak.
        154 - İti yurum, başından dökerim.
        155 - Durursa gezer, durmazsa mezer.
        156 - Güttüğün bi davar, ıslığın dünyayı dutar.
        157 - Adın ne Reşit, sen söyle sen eşit.
        158 - Gıdak gıdak bi yumurta, o da cılh çıktı.
        159 - Horozu çok olanın sabahı geç olur.
        160 - Dağ deyin damlama, dağın kulağı var.
        161 - Sen sıh dişini, ben bilirim işini.
        162 - İt itin ayağını ısırmaz.
        163 - Garibin boynu eğri, dili kısa olur.
        164 - Eşek eşeği ödünç kaşır.
        165 - Yağmuru yel, adamı el azdırır.
        166 - Güzele göz ağrısı da yakışır.
        167 - Ele verir talkımı, kendi yutar salkımı.
        168 - Beni diyenin bendesiyim, bent demiyenin ben nesiyim.
        169 - El adama yut diye vermiyo, dut diye veriyo.
        170 - Akça sayış, don yürüyüş öğretir.
        171 - Kendini kurtaramayan evliyâyı, sel götürsün.
        172 - Bura Boduçoğun gavağın dibi mi?
        173 - Davula daş bırakılmaz.
        174 - Her işin başı ALLAH'dır.
        175 - Hayırlısı kız evlâdıdır.
        176 - Yılanın büyüğü küçüğü olmaz.
        177 - Besle gargayı, oysun gözünü.
        178 - İt yatağında kemik bulunmaz.
        179 - Karpuz kesmekle, yürek sovumaz.
        180 - Yüzünü gören inek, buzasını atıyo.
        181 - El temaşaya doymaz.
        182 - Mindersiz kadı olmak.
        183 - Bi dana sığırı bohlar.
        184 - Öllüğün körü.
        185 - Ena yana olmak.
        186 - Kanı iliği kurumak.
        187 - Keseden gitmek (kısa yoldan).
        188 - Tıs tıs oturmak.
        189 - Dalak gurutmak.
        190 - Dırıh (dırık) dutmamak.
        191 - Hışır haşat olmak.
        192 - Ağzı açık çuvalın dibini kesmek.
        193 - El eli yur, elde döner yüzü yur.
        194 - Gorkan bezirgân davuluna vuramaz.

            1 - Gözüğün ışığı söğünmesin ilâha.
            2 - Ocağın batsın.
            3 - Allah dilin çekilsin e mi?
            6 - Ocağın bata.
            7 - Kara yere gelesin.
            8 - Allah adın gara yerden gelsin.
            9 - Südüklüğüne daş dursun.
          10 - Allah kulağın dibine fındık gadani.
          11 - Yağlı kurşunlara döşenesin.
          12 - Ocağına baykuş dünesin.
          13 - Çığırı çığırı öl.
          14 - Kapın kilitlensin.
          15 - Allah iki yaprak etmesin.
          16 - Allah şeytanından bulasın.
          17 - Ciğerine ateş düşe.
          18 - Zıkkımın kökünü ye.
          19 - Karavebanın dibini ye.
          20 - Ciğerine yağlı kurşunlar aksın.
          21 - Gittiğin yerden leşin gelsin.
          22 - Ciğerinden çekilesin.
          23 - Kanın içine ılgıt ılgıt aksın.
          24 - Sürüm sürüm sürünesin.
          25 - Gözün arkada kalsın.
          26 - Ciğerine fitil işlesin.
          27 - Töremiyesin.
          28 - Ölün çıksın.
          29 - Yaşın donun gara yere gelsin.
          30 - Kefenin biçilsin.
          31 - Allah muradına erme.
          32 - Allah seni kaybetsin.
          33 - Allah belânı versin.
          34 - Gözün önüne aksın.
          35 - Gidişin olsun da gelişin olmasın.
          36 - Sabaha çıkmayasın.
          37 - Boyun biçimin yere gelsin.
          38 - Adın batsın.
          39 - Töreme ilâha.
          40 - Gözlerin patlasın.
          41 - Ağzından burnundan gelsin.
          42 - Allah kahretsin.
          43 - Allah odun ocağın yanmasın.
          44 - Teneşürlere döşenesin.
          45 - Dilin, dişin çekilsin.
          46 - Çenen çekilsin.
          47 - Allah seni Gat derdine uğratsın.
          48 - Yaşın donun gara yere gelsin.
          49 - Cehennem'in dibine gir.
          50 - Anandan emdiğin süt, ağzından burnundan gelsin.
          51 - Südüklüğüne kara daş çakılsın.
          52 - Yanını kara yılan çalsın.
          53 - Kara haberin gelsin.
          54 - Ettiğini çek.
          55 - Kara sancılara tutulasın.
          56 - Ciğerinden gafilen avlan.
          57 - Bi günlüğüne tutulasın.
          58 - Ciğerinden kan kusasın.
          59 - Gözüğün ışığı soyunsun.
          60 - Geberip de kara toprağa giresin.
          61 - Kulağına kurşun aksın.
          62 - Allah kara yere büyüyesin.
          63 - Gılavanların bağlansın.
          64 - Muradın başlı kalsın.
          65 - Allah dilin dibinden kopsun.
          66 - Gözün aksın.
          67 - Allah onmadık dertler versin.
          68 - Südüğün kulağından gelsin.
          69 - Ellerin kırılsın.
          70 - Kapın kitlensin.
          71 - Gözüne çor düşsün.
          72 - Südüklüğüne gara daş çakılsın ilâğa.
          73 - Ciğerine ateş düşsün.
          74 - Gittiğin yerde Allah yüzünü kara etsin.
          75 - Allah inil inil inleyesin.
          76 - Kanın, iliğin kurusun.
          77 - Allah sana dünyada evlât yüzü göstermesin.
          78 - İliğine sızı olsun.
          79 - Yere bakan, yürek yakan.
          80 - Yağlı kurşunlar önünde tilfe tilfe gidesin.
          81 - Birinden emdiğin kan, birinden emdiğin irin olsun.
          82 - Emeklerim aşağıda dizine, yukarıda gözüne dursun.
          83 - Yata yata dört yanın çürüsün inşallah.
          84 - Allah ciğerin arkandan görünsün.
          85 - Çam gibi devrilesin.
          86 - Soyhası çıhasıca.
          87 - Karavabaye (Karavebaya).
          88 - Allah yere büyüyesin.
          89 - Allah yanında fai gara haberin gelse de kurtulsam.
          90 - Yaptığın iş başını yesin ilâha.
          91 - Öllüğün körünü ye.
          92 - Seni Allah'a saldım.
          93 - Ağzın, gözün eğriIe.
          94 - Soyun sopun bata.
          95 - Rezil rüsvay olasın.
          96 - Sabaha çıkmayasıca.
          97 - Ciğerin başına çakılsın.
          98 - Bıçaklara yatasın.
          99 - Allah ikinize bi teneşür.
        100 - Yerin dibine giresice.
        101 - Parça parça olasın.
        102 - İmansız geberesin.

            1 - Allah el kapısına kimseyi goymasın.
            2 - Allah gazadan, belâdan gorusun.
            3 - Su gibi ömrün uzun olsun.
            4 - Allah şifa versin.
            5 - Ömrün uzun, düğünün güzün, nişanlın güzel olsun.
            6 - Güle güle harca.
            7 - Allah ne muradın varsa versin.
            8 - Yattığı yer nur olsun.
            9 - Allah baş, vücut sağlığı versin.
          10 - Duttuğun daş, altın olsun.
          11 - Geçmişleriğin canına değsin.
          12 - Allah satı pazarı versin.
          13 - Allah gara gaşlı, gara gözlü kız versin.
          14 - Bastığın yer Cennet olsun.
          15 - Kül diye avuşladığın altın olsun.
          16 - Allah'a emanet ol.
          17 - Allah başa kadar versin.
          18 - Allah helâldan mal versin.
          19 - Yattığın yerde böcükler ısırmasın.
          20 - Eline koluna sağlık.
          21 - Ellerin dert görmesin.
          22 - Allah selâmet versin.
          23 - Başın pınar ayakların göl olsun.
          24 - Allah bir yastıkta kocaltsın.
          25 - Allah birini bin etsin.
          26 - Ah vah görmiyesin.
          27 - İki cihanda yüzün ağ olsun.
          28 - Allah bu dünyada saadete, öbür dünyada selâmete kavuştursun.

Zile Makaleleri Sayfasına

Dönmek İçin TIKLAYINIZ