.

Makale : Musa Özgür KIROĞLU
(Türkçe Öğretmeni - Yerel Gazete Genel Yayın Koordinatörü)

Tarihî Halkalı Kavak Ağacı (Ağacın Aslı Çınar'dır - Platanus)
Cumhuriyet Meydanı - Süleyman Paşa Sarayı Surları - Belediye Bahçesi (Park) - Askerlik Şubesi - İnönü İlkokulu

Hacı Ali Paşa Yüzlerce İnsanı Bu Ağaçta İdam Ettirmişti.

CUMHURİYET MEYDANI

Ünye'de Belediye Meydanı - Yıl : 1952
Cumhuriyet Meydanı - Agâh Efendi Evi, Meydan Saati, Belediye Binası.

Yüksel ŞEN Fotoğraf Arşivi

DURUM - YORUM
(Hizmet Gazetesi'nin Yıl : 4, Sayı : 47, 15.11.1994 tarihli nüshasında yayımlandı.)

Musa Özgür KIROĞLU

            Yıl 1955. Ünye bugünkünün 10'da biri. Kendi halinde küçük bir kıyı kasabası.

            O yılların Belediye Başkanı ise, gayret ve merhametiyle andığımız rahmetli Muammer TEKİN.

Muammer Tekin

Cumhuriyet Meydanı, Saray Câmîi ve Tarihî Çınar Ağacı İlk Deniz İnşaiye Mühendisi Adına Solda Hacı Emin Caddesi

Cumhuriyet Meydanı, Çınar, Paşabahçe Evleri  ve Saray Câmiî Fotoğraf : Hızır Aydın - Çağ Kartpostal/İst.

            Rahmetli Başkan ta o yıllarda "Şu Cumhuriyet Meydanı'na bir şekil vereyim." demiş. Düşünmüş, taşınmış. Ben bu meydanın orta yerine bir kaide yaptırayım demiş.

            Yerden 1 - 1,5 metre yüksekliğinde dikdörtgenimsi bir duvar ördürmüş, içine toprak doldurtmuş, çiçek diktirtmiş. Etrafını da demir parmaklıklarla çevirtmiş.

Hükûmet Binası (Üstü Kaymakamlık, altı Maliye İdaresi), Liman Dairesi, Garavuşluoğulları
Hüseyin ve Tayyar Garavuşluoğlu'nun Evi, Tatar Mahmut'un Binasının Uzantısı, Acem Hasan'ın
Binası (Altında Foto Ahmet Şen'in Dükkânı), Feyziye Mektebi (Anafarta İlkokulu)

Ünye'nin 40 Parçalık İlk Kartpostal Koleksiyonundan (Gündoğdu Mağazası - 5 krş)
Ahmet - Gülay BİRBEN Fotoğraf Arşivi / Fotoğraf : Ahmet Hüseyin ŞEN

            Cumhuriyet Meydanı'nın orta yerinde değişik bir hava oluşmuş oluşmasına ancak.. gel gör ki vatandaştan bir kısmı ve yabancılar bu kaideyi türbe mezar bellemiş. Başlamışlar türbe mezarlarının başında dua etmeye. Kur'an okumaya.

Cumhuriyet Meydanı'ndan Çarşı Girişi ve Cücür Kitabevi

Sağda Feyziye Mektebi (Anafarta İlkokulu) - Şimdiki Öğretmen Evi

            Rahmetli Muammer TEKİN şaşmış kalmış bu işe. Cumhuriyet Meydanı'nda bir değişiklik yapayım derken günaha girdiğini görmüş. "Burası türbe mezar değildir, duanız kabul olmaz." diye bir yafta taktırmayı düşünemeden kaideyi ortadan kaldırtmış.

Hükûmet Meydanı - Cücür Kitap Kırtasiye

Keskin Color/İst. - Satış ve Dağıtım : Hüseyin Arın/Ünye

            1955'ten tam 37 yıl sonra, Belediye Başkanı Osman YURT.

            Osman Bey, seçim çalışmaları sırasında bir Cumhuriyet Meydanı lâfı kaçırdı ağzından.

            Dedi ki; "Eğer Ünye'yi il yapamazsam mazbatamı yırtacağım Cumhuriyet Meydanı'nda."

Hükûmet Konağı, Saray Câmîi, Çınar ve Cumhuriyet Meydanı

1957 - M. Ufuk Mistepe Fotoğraf Arşivi

            Osman Bey mazbata yırtmayı düşündüğü meydana "mazbata yırtma töreni" için midir, nedir? bir düzenleme yaptırdı.

            Yaptırdı yaptırmasına da. Bu meydanla Ünye ne kadar ilgileniyormuş ki herkes bir şeyler söylemeye başladı.

            Kimileri övdü, kimileri de...

Osmanlı İlk Deniz İnşaiye Mühendisi Hacı Emin Bey Adına İzafeten
Saray Câmii'nin Solundaki Caddeye de Hacı Emin Caddesi Adı Verilmiştir.

"Bitti Bitecek" Sitesinde 60 YTL'ye Mezata Bırakılan Fotoğraf - 1959
Gönderen : İbrahim GÜRKAN

            Hele kimileri de var ki çok "zeki aklı evvel erdi" bunlar. Kırmızıya çalan kaide taş döşemenin rengini kızıl görüp "Osman Yurt Cumhuriyet Meydanı'nı Kızıl Meydan yapıyor." yaygaraları ile ne yapsalar?

            "Kızıl Meydan'ın yıkım fermanı için yeni Başkan Necip AVCI'dan seçim çalışmaları sırasında söz isterler. "Seçilirsen burayı söküp atacak mısın?" derler.

Cumhuriyet Meydanı'ndaki Yükselti, Ekipler Tarafından Bir Günde Söküldü.

Hizmet Gazetesi Fotoğraf Arşivi

Necip Avcı

            Yeni Başkan Necip Bey de bunlara söz vermiş olmalı ki, seçildikten sonra 6 ay dayanabildi. Verdi emri, söktürdü kırmızıya çalan, pembe renkli taş döşemeyle yapılmış "Kızıl Meydan"ı.

            İşte böyle oldu. İki kez Cumhuriyet Meydanı'mız düzenlenmek istendi.

Cumhuriyet Meydanı, Belediye Bahçesi ve Surlar Eskiden Nakil Araçlarının Kalkış Durağı

Belediye Bahçesi

            Birisinde türbe mezar sanıldı, söküldü.

            Birisinde Kızıl Meydan sanıldı, söküldü.

            Şimdi sıra 3. düzenlemeye geldi. Acaba bu 3. düzenleme nasıl olur? Var mısınız bir tahminde bulunalım? Benim tahminim bundan sonraki başkanlar, sökülür de madara olurum diye fizikî bir düzenleme yapmazlar!

Sol'da Hükûmet Binası, Sağda Garavuşluoğlu'nun Evi

Belediye Binası'na Asılı Saat

            Siyasette sıra ad değiştirenlere gelmeye başladı. Baksanıza yönetime geldikleri yerlerdeki cadde, sokak adlarını değiştiriyorlar.

            Kâzım Karabekir Meydanı'nın adını değiştirmek isteyenler, Cumhuriyet Meydanı'nın adını haydi haydi değiştirmek isteyeceklerdir.

            Büyüme, modernleşme iddiasındaki Ünye'mize yaraşır bir meydanın özlem ve umuduyla bekliyoruz. Bakalım kaç komik maceradan sonra bu özlemimiz gerçekleşecek?

                                                                                 Musa Özgür KIROĞLU

Cumhuriyet Meydanı Projesi Jüri Ekibi

Hizmet Gazetesi Fotoğraf Arşivi