basin1

ÜNYE'NİN
BASIN TARİHİNE
BİR BAKIŞ

Makale : Yüksel ŞEN
(Araştırmacı - Emekli Bankacı - Gazeteci - Şâir ve Yazar)
.

(Haftalık ÇAĞRI Gazetesi - Yıl : 17, Sayı : 730 - 733, 13.12.1993/03.01.1994 tarihli nüshalarında yayımlandı.)

Fatsa ve Ünye Postası - 28.03.1960, Yıl : 4, Sayı : 155, Haftalık Siyasî Memleket Gazetesi, 20 kuruş.

Azmi ATASOY'un çıkardığı bu gazete kupürünü Fotoğraf Sanatçısı Süleyman İSKENDER göndermiştir.

Evrende her şeyin tarihi vardır. Devletlerin kuruluş tarihi, baktıkça göğsümüzü kabartan ve gururumuzu arttıran ve her biri birer san'at şaheseri olan eski mimarîmizin ölmez yapıtları câmi, köprü ve saraylarımızın inşa tarihi, biz insanların doğum ve ölüm tarihleri.

Hangi yöne bakarsak bakalım, tarihi olmayan hiçbir varlık, hiçbir nesne tahayyül edilemez hayatta. Yıllardır İL olmasını arzuladığımız Ünye'mizin basın hayatının da bir tarihi vardır. Ama bu tarihçeyi bizlere tanıtacak bir vesika mevcut değil elimizde.

Bu boşluğun telâfisi için ben, kısmen de olsa kütüphanemde mevcut belgelere istinaden sizleri bir nebzecik olsun aydınlatmaya çalışacağım.

Ünye'mizde basın hayatının 1923 yılında, Cumhuriyet'in ilânını müteakip başladığını görüyoruz. Ünyeli, eli kalem tutan kişiler ve fikir adamları görüş ve düşüncelerini, Vilâyetimiz Ordu'da neşredilen GÜZEL ORDU Gazetesi ile halka duyurmuşlardır.

Gazetenin sahibi rahmetli Bilal KÖYDEN'in, bizzat kendi eliyle tahtadan yaptığı ve Ordu'nun Uzunisa Köyü'nde faaliyete geçirdiği bu matbaanın Ordu basınına ve Ünye basınına büyük hizmetleri dokunmuştur.

Yirmibeş yıla yakın bir zaman süreci içerisinde Vilâyetimiz neşir hayatına hizmet eden bu gazete Ünye için özel bir köşe ayırmıştı. ÜNYE HABERLERİ serlevhasını taşıyan bu köşe, Ünyeli yazarlara her an açıktı; özellikle babam Foto Ahmet ŞEN bu köşenin devamlı imzalarındandı.

Yaşlı Ünyeliler bu hususu çok iyi bilirler. 20 yılı aşan bir zamanı müteakip peder bu köşesinde Ünye'nin dert ve dileklerini yazıp durmuştu. Sonradan Ankara'ya nakledince Bilal KÖYDEN bu samimi dostunun ve Ünyeli meslektaşının köşesini ANKARA MEKTUPLARI'na dönüştürdü.

Ayrıca Ordu'nun mümtaz simalarından ve eski Belediye Başkanları'ndan rahmetli Ali Rıza GÜRSOY da 20 Eylül 1925 tarihinde tesis ettiği ve neşriyatını 1950 yılına kadar devam ettiren GÜRSES Gazetesi'nde Ünyeli fikir adamlarının şehir hakkındaki görüş ve düşüncelerini halka ve ilgililere duyurmalarına yardımcı olmuştur.

1951 yılında birleşen bu iki gazete BİRLİK serlevhasıyla çıkınca, Ünyeli düşünürlere daha çok yakınlık göstermişlerdir. Eski Mebuslarımızdan Sayın Fevzi BOZTEPE'nin sahibi bulunduğu ve 1950 yılında neşriyata başlayan BÜTÜN Gazetesi de sütunlarını Ünyeliler'e açık tutmuştur.

Aynı tarihte neşir hayatına atılan BOZTEPE Gazetesi de Ünye hakkında intibalar yayımlamaktan geri kalmamıştır.

1954 yılında komşu ilçe Fatsa'da İsmail HANİGAZ tarafından DOĞRULUK isimli bir gazete yayımlanmış; bu gazete de Ünyeli düşünürlere sütunlarını açık tutarak, şehir hakkındaki düşüncelerini yazma olanağı vermiştir.

Ünyeli muharrir ve fikir adamları yıllar boyu kendi memleketlerinde neşredilecek bir mahallî gazetenin özlemiyle yaşamışlar ve bu özlem Abdullah TONYALI'nın Mes'ul Müdürü Mahir KOCAOĞLU'nun sahibi bulunduğu ve 1954 yılı Mart ayında neşriyata başlayan GENÇ DEMOKRATLAR ÜNYE Gazetesi ile sona ermiştir.

Bu gazetenin yayın hayatına girmesiyle, eli kalem tutan Ünyeliler memleket hakkındaki düşüncelerini, övgü ve yergilerini enine boyuna yazmışlardır. Ancak, 1954 Genel Seçimleri'nden sonra 3 aylık yayın hayatını müteakip bu gazetenin de faaliyetini tatil etmesi Ünyeliler'i bu zevkten tekrar mahrum bırakmıştır.

Bu kez, birkaç yıllık fasılayı takiben Samsun'da, Türkiye Matbaası sahiplerinden Baki ÖZKAZAN, Mes'ul Müdür'lüğünü Sayın Mustafa ALTUN'un deruhte ettiği DEMOKRAT ÜNYE Gazetesi'ni yayın hayatına sokmuştur.

1958 yılında haftalık olarak neşredilmeye başlayan bu gazetede Ünyeliler düşüncelerini uzun uzun yazmışlar; ancak neşriyatını Samsun'dan takip ettiği ve bunun da hayli güç olması nedeniyle birkaç yıllık ömrü müteakip kapandığını görüyoruz.

Adı geçen gazetenin faaliyetine son vermesiyle bu zevkten tekrar yoksun kalan Ünyeli yazarlar, yeni bir müteşebbisin ortaya çıkmasını beklemeye başlamışlardır. Nitekim talih güzel Ünye'mizin yüzüne gülmekte gecikmemiş, 1960 yılında Orta Çarşı, No. 2'de tesis ettiği matbaasıyla Sayın Hayri ALTUNTAŞ, Mes'ul Müdürü Sayın Hasan MAYDA'nın yönetiminde ŞİRİN ÜNYE AKKUŞ SESİ Gazetesi'ni yayın hayatına sokmuştur.

Bilâhare, Hayri ALTUNTAŞ'ın vefatı üzerine, gazetenin sahip ve Yazı İşleri Müdürlüğü'nü Ömer ALTUNTAŞ üstlenmiştir.

Bu arada, 29.10.1965 tarihinde Yılmaz AKTAN'ın sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Avukat Sayın Ayhan GÜRER'in de Sorumlu Müdür'ü bulunduğu BİZİM ÜNYE; 09.05.1969 tarihinde Vahap HELVACIOĞLU'nun sahibi ve Ömer HELVACIOĞLU'nun Sorumlu Müdür'ü olduğu ÜNYE ÇAMLIK; 02.06.1969 tarihinde Azmi ATASOY'un sahibi ve Mustafa GÜZELOĞLU'nun Mes'ul Müdür'ü olduğu YEŞİL ÜNYE; 18.08.1976 tarihinde Şevki KASIRGA'nın sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Basri GÖRGÜLÜ'nün de Sorumlu Müdür'ü olduğu ŞAFAK Gazeteleri yayımlanmıştır.

Bu arada Azmi ATASOY da kendisinin sahibi, Ahmet ŞENSOY'un Sorumlu Müdür'ü olduğu MÜCADELE Gazetesi'ni yayımlamaya başlamıştır.

30.11.1988 tarihinde Recep Aytekin KÜLÜNK'ün sahibi ve Muhammed Ali ŞAHİN'in Genel Koordinatör'ü olduğu ÜNYE DORUK yayına girmiştir.

1990 yılı içerisinde, Tayfun TURAN'ın sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Yahya Cumhur TAPÇI'nın Genel Yayın Yönetmeni olduğu DOĞANAY.

Gene 1990 yılı içerisinde, Sayın Şakir GÜREL'in Genel Yayın Yönetmeni ve Yazı İşleri Müdürlüğü'nü yaptığı ve değerli hemşehrilerimiz Durmuş ZOR, Rasim ÖNDERSEV, Musa Özgür KIROĞLU ve Avukat Orhan ÇOLAKOĞLU'nun Yayın Kurulu'nu oluşturduğu MEMLEKETE HİZMET.

1991 Genel Seçimleri sırasında, Anavatan Partisi Ünye İlçe Teşkilâtı'nın propaganda amacıyla çıkardığı ÜNYE PETEĞİ.

1993 Ocak ayı içerisinde Ünye Belediyesi'nin faaliyetlerini halka duyurmak amacıyla, Sayın Başkan Osman YURT'un sahibi ve Süheyla AKPINAR'ın Yazı İşleri Müdürlüğü'nü yaptığı ÜNYE BELEDİYESİ HARMAN Gazeteleri yayımlanmıştır.

Bu gazetelerden, "BİZİM ÜNYE", "ÜNYE ÇAMLIK", "YEŞİL ÜNYE", "MÜCADELE", "DORUK", "DOĞANAY", "ÜNYE'DEN BİR DEMET" bir müddet sonra yayınlarını tatil etmişlerdir.

Halen neşriyatlarını sürdüren, "ŞİRİN ÜNYE AKKUŞ SESİ", "ŞAFAK", "ÇAĞRI", "MEMLEKETE HİZMET" VE "ÜNYE BELEDİYESİ HARMAN" Gazeteleri, şehrimizin bu konudaki büyük bir ihtiyacına cevap vermektedir.

Ayrıca bu gazeteler haricinde 1930 yılında Kelleroğlu M. Bahaattin GÜLER Bey tarafından, İstanbul Resimli Ay Matbaası'nda basılan ve Ünye'nin tarihî ve sosyal özelliklerini içeren "RESİMLİ ÜNYE REHBERİ" yayımlanmıştır.

Bu kitabın bütün fotoğrafları, büyük bir Ünye hayranı olan ve Ünye'nin geçmişi ile yakından ilgilenen ve üzerine hayli çalışmalar yapan babam rahmetli Foto Ahmet Hüseyin ŞEN tarafından çekilmiştir.

1933 yılında ise, Cumhuriyet'in 10'uncu yılı nedeniyle Ünye Ticaret ve Sanayi Odası, İstanbul'da, Matbaacılık ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi tesislerinde bastırdığı "ÜNYE TİCARET VE SANAYİ ODASI 1923 - 1933 İKTİSADÎ HAREKETLERİ" isimli kitapçığı yayımlanmıştır. Bu kitapçıkta güzel Ünye'mizin iktisadî durumu ve bazı özellikleri işlenmiştir.

Ayrıca, Ordu Halkevi'nin 3 sayılı neşriyatını oluşturan ve 1937 yılında Ordu Gürses Basımevi'nde basılan "ÜNYE MERKEZ NAHİYESİNDE SİYASAL BAKIMDAN ETÜDLER" isimli yapıt da ilçemiz ve köylerinden bahseden değerli bir eserdir.

Bundan sonra güzel Ünye'mizle ilgili kitap halindeki ilk ciddî yayın, şehrimizin değerli evlâdı, araştırmacı yazar, emekli öğretmen Sayın Orhan BORA tarafından 1969 yılında Ankara'da TÖYKO Matbaası'nda bastırılan "TURİSTİK YEŞİL ÜNYE REHBERİ" olmuştur. Bu kitap kentimizle ilgili her konuda çok zengin bilgileri ihtiva etmektedir.

Özler Matbaacılık ve Gazetecilik tesislerinde basılan Ünye İmam Hatip Lisesi'nin 1981 - 1982 Okul Yıllığı da Ünye'mizin tarihî ve içtimaî durumundan bahseden güzel bir kitaptır.

Bu arada Ünye Spor'la ilgili olarak Özler Matbaacılık ve Gazetecilik tesislerinde basılan ÜNYE SPOR Dergileri de 2 sayı yayımlamıştır. Dileğimiz hem ÜNYE SPOR'un başarısı ve hem de bu derginin bu başarıları yansıtan diğer sayılarının yayın hayatına girmesidir.

Bundan sonraki kitap yayını da hepimizin malûmları olduğu üzere, Ünye Belediyesi'nin önderliğinde, Sayın İrfan TOSUN tarafından hazırlanan ve 1987 yılında çıkarılan "ONEY - ÜNYE'NİN DÜNÜ BUGÜNÜ" isimli eserdir. Bu kitabın hazırlanmasında Sayın İrfan TOSUN ve Ömer KÜÇÜKOĞLU Beyler, Ünye üzerine yaptığım araştırmalarımı topladığım, fakat kitap olarak bastıramadığım "GÜZEL ÜNYE'MİZ" isimli yapıtımdan yararlanmışlardır.

Bu arada, Ünye Ticaret Lisesi de derlemeye yönelik Ünye hakkında bilgiler veren, turistik amaçlı bir broşürü teksir edip, yayına sokmuştur. Ayrıca Ünye Turizm Müdürlüğü tarafından 1991 yılı içerisinde yayımlanan ofset baskılı Ünye'nin turizme dönük özelliklerini bütün cepheleriyle anlatan ve yabancıların kenti kolayca tanımalarına yardımcı olan el broşürü de çok değerli bir belgedir.

Gerek yukarıda sayageldiğim gazeteler ve gerekse tâdat ettiğim tüm kitaplar, güzel Ünye'mizin Basın Şeref Belgeleri olarak kütüphanemde muhafaza edilmektedir. Yıllardır şehrimizde yayımlanan ve kentimizin basın hayatına büyük hizmetleri dokunan "ŞİRİN ÜNYE AKKUŞ SESİ", "ŞAFAK", "ÇAĞRI", "MEMLEKETE HİZMET" Gazeteleri ile Belediye'mizin faaliyetlerini yansıtan "HARMAN" Gazetesi, bu şehrin özlemini çektiği en büyük sorunlardan birine cevap vermiş bulunuyor.

Şimdi Ünyeliler, memleketlerinde neşredilen gazetelerle düşüncelerini halka duyurmak olanağına kavuşmuşlardır. Zira, bu memleketin yetiştirdiği çok değerli kalemler var.

Örneğin Ömer ÇAM, Hasan Tahsin KADIOĞLU, Orhan BORA, Cemal UYSAL, Yakup HALICI, Musa Özgür KIROĞLU, Durmuş ZOR, Şakir GÜREL, İrfan TOSUN, Ömer KÜÇÜKOĞLU, Hasan Ali ÖZ, Sait KAPUCU, İsmail CANBOLAT, Mustafa Hasan ÖZ ve kardeşleri ve ismini anımsayamadığım daha pek çok genç yetenekler hep bu güzel kentin sorunlarını düşünen ve yazan değerli beyinler ve usta kalemlerdir.

İL olmasını arzuladığımız Ünye'mizin basın hayatına kendi bünyesinde hizmet eden ve şehrimiz düşünürlerine sütunlarını her zaman açık bulunduran ve bu mutlu haberi çok yakın bir gelecekte sayfalarından okumak bahtiyarlığına ereceğimiz bu gazetelere Yüce TANRI'dan uzun ömürler diliyor, başarılarının daim olmasını temenni ediyorum.

Ünye Makaleleri Sayfasına

Dönmek İçin TIKLAYINIZ