amfitiyatro

Makale : Mehmet SEZEN
Zile Turizm ve Tanıtma Derneği Başkanı
(Ressam - Karikatürist - Elektrik Teknikeri)
Gönderen : Nurhan Buhan GİRGEÇ

Yesevî Dostları Yesevî Dergisi'ni Etüd Ederken - 1997

(Niyazi Haznedar, Mehmet Sezen, İbrahim Aksoy,
Rıfat Fenercioğlu, Ali İşçi ve Mehmet Demirtola.)

(Ülkemiz - Aylık Bilim ve Kültür Dergisi /
Yıl : 4, Sayı : 37, Haziran 1969, sh. 20'de yayımlandı.)

Her köşesi bir tarih hazinesi olan Anadolu'nun, tarihî bir şehri burası. Uzun uzun anlatmakla bu kısa sütunlara sığmaz ki Zile!

Her şehir, her kasaba gibi kendine hâs bir tarihçesi var. Yine kendine hâs örf ve âdetleri, tabii güzellikleri, el san'atları, sanayisi, ziraatı, bölgeye müessir iktisadî ve ticarî gücü var bu şehrin.

Aşıkoğlu Eczanesi Açılışı - 27 Mart 2006 Pazartesi 14:17
Necmettin Eryılmaz, Postacı Ömer Altunsoy, Mehmet Sezen, M. Ufuk Mistepe

Fotoğraf : Mustafa BELDEK

Velhasıl; başlıbaşına karakterli, güçlü, fakat çok uzun yıllar kaderiyle yoğrulmuş, ihtiyarlamış eski bir şehir Zile. Her köşesinde ve insanlarında bu kemâlin verdiği ağırbaşlılığı, vâkur ve karakterli bir kent havasını bulmak mümkündür burada.

Zile Kalesi Amfitiyatrosu'ndan Bazı Kamera Çekimleri (1968)

Kameraman : Mehmet SEZEN - Zile Turizm ve Tanıtma Derneği

Kanaatımca uzun yıllar kadre uğramış olsa gerek güzel kasabamız. Anadolu'muzun iklimi en güzel bir bölgesinde olmasına rağmen yollar kavşağında bulunmaması içine kapanık bırakmış Zile'yi.

Bir de (resmî daireleri hariç) her konuda kendisiyle boy ölçüşecek nitelikte olduğu için Vilâyetimiz Tokat'ın her vesile ile attığı çelmeleri de hesaba katarsak, gene bugünkü durumunu çalışkan ve azimli insanlarına borçludur.. Zile.

Örneğin, üzülerek belirtmek isterim ki; 1969'da neşredilen Tokat 1967 Yıllığı'nı araştırırsanız, Zile'ye yeni bir darbe daha indirildiğini esefle görürsünüz.

Her Zileli'nin yakınen gördüğü ve bildiği Kale'nin Kuzeydoğu yamaçlarındaki Romalılar'a ait amfi - teatri'yi bu Yıllık, taşocağı olarak nitelemekte ve bu şehrin en büyük tarihî kalıntısını bir kalemde silip atmak istemektedir.

Zile Kalesi ve Amfitiyatrosu Kamera Çekimleri

TGRT KEŞİF Programı - Sunucu Yeliz PULAT / 11 Eylül 2001

Amfitiyatro :
http://www.tiyatrotarihi.com/tiyatro_terimleri/amfitiyatro_nedir.html

Tam çember ya da yumurta biçiminde bir sahne düzlüğünün çevresinde oturma yerlerinin basamaklar halinde yükseldiği bir açıkhava tiyatro yapısı; antik Yunan ve Roma tiyatro yapısı biçimi.

İlk başta, dramatik gösterileri değil, gladyatör döğüşlerini, vahşi hayvan gösterilerini izlemek için yapılmış olan Amfitiyatrolar'ın ilki, Julius Ceasar'ın İ.Ö. 46 yılında yaptırdığı, en ünlüsü de Roma'daki Colosseum'dur. Amfitiyatro sözü, daha sonra, yarı çember bir oyun yerinin çevresinde oturma yerlerinin bir yamaca yaslanarak gittikçe yükseldiği antik Yunan açıkhava tiyatroları için de kullanılmaya başlanmıştır.

Amfitiyatro, oyuncunun daha çok da koro şarkıcısının kalabalığın ortasından izleyiciye doğrudan seslenmesi biçiminde tiyatronun kendi kökeninden gelişmiştir. Tiyatronun bu törensi kökenlerinden antik Yunan'da, Amfitiyatro, antik oyuncuların canlandırıldığı yer olmuştur. Amfitiyatro yapıları, bir izleyici yeri (theatron), koronun şarkı söylediği çember biçimli bir orta olan (orkhestra) ile oyuncu yerini (skene) kapsıyordu.

Amfitiyatrolar, sahne ile oyuncu yerinin bütünleştiği tiyatro yapıları olarak, perspektifli Barok çerçeve sahneli tiyatro yapılarının karşısında yer alırlar. Amfitiyatro, oyuncu ile izleyiciyi, tek bir yerde birleştirir. Bu anlamda, Amfitiyatro, izleyicilerin toplumsal katman olarak birbirinden ayrılmadığını geniş kitleler için tiyatro yapısı biçimini oluşturur. Amfitiyatro, bu yapısal özellikleriyle çağdaş tiyatro yapılarına örneklik etmiştir.

Olamaz böyle şey!!! İnkâr edilemez koca bir tarih!!! Gerçekler hiçbir zaman susmazlar işte...

1964'te Zile Kültür Derneği sathî bir kazı ile bu tiyatronun toprak altında kalan plâtformunu ve muntazam basamaklarını ortaya çıkarmıştır. Resmen getirilen bir arkeolog, raporunda buranın Romalılar'a ait bir amfi - teatr (Roman amphitheatre) olduğunu kesin olarak belirtmiştir.

Zamanı geldiğinde Bakanlık'ça burada gerekli kazıların yapılacağı 19 Ağustos 1964 tarihli rapora ayrıca eklenmiştir.

Hal böyleyken Tokat 1967 Yıllığı, hiç araştırma yapmadan sadece indî ve şahsî görüşlerle Zile Tarihi'ni bir çırpıda inkâr edivermiştir. Zile için ne acı bir darbe, ne kötü bir anti - propagandadır bu! Sizlerin takdirine bırakıyorum.

Oğuzhan KUL (20.08.2004) ve M. Ufuk MİSTEPE / Amfitiyatro

Fotoğraf : Teoman ESENER - Bekir AKSOY 04.10.2007 Zile

Böyle bir hatanın sorumluluğunu bir nebze kendimizde aramayı düşünebiliriz. Fakat bir vilâyetin, en büyük kazasını tanıyamamasının doğurduğu böyle bir hatanın sorumluluğu bizlere ait olmasa gerek.

Tokat 1967 Yıllığı'nı Zileliler adına tarih önünde tekzip eder, yine bir Zileli toleransıyla bu gibi hataların tekrarlanmamasını ümit ederiz.